ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر رتبهی تولد بر ویژگیهای شخصیتی دانشجویان با استفاده از آزمون شخصیتی نئو
رتبه تولد یکی از مفاهیم مهم در حوزهی شخصیت است که برای اولین بار توسط آلفرد آدلر در سال 1908 معرفی شد. به نظر آدلر و طرفداران رویکرد آدلر رتبهی تولد تأثیر بسزایی در ساخت سبک زندگی دارد. رتبهی تولد نسبت به سایر مفاهیم در نظریهی آدلر پژوهشهای بیشتری را برانگیخته است. برخی از این پژوهشها تأییدکنندهی نظر آدلر مبنی بر تأثیر رتبهی تولد در ساختار شخصیتی افراد بوده و برخی دیگر این نظر را رد و یا تأثیر آن را بسیار ناچیز گزارش نمودهاند. همین تناقض در نتایج پژوهشها سبب شده که این موضوع یعنی ترتیب تولد و تأثیر آن بر شخصیت بارها و بارها توسط پژوهشگران متعدد در جوامع گوناگون تکرار شود. بر اساس جست و جوهای محققان، در ایران پژوهشهای بسیار اندکی در این زمینه انجام شده که هیچ کدام شخصیت را بر اساس ترتیب تولد مطالعه نکردهاند. هدف پژوهش حاضر اثبات تأثیرپذیری شخصیت افراد از محیط رشد و به ویژه از رتبهی تولد آنها بود. پژوهش حاضر، به عنوان یک پژوهش توصیفی از روش علّی-مقایسهای برای مقایسهی اثرات سه رتبهی تولد (اول، وسط و آخر) بر شخصیت استفاده کرده است. مهمترین سؤال تحقیق آن بود که آیا دانشجویان با رتبههای تولدی اول، وسط و آخر از نظر پنج شاخص و سی مقیاس آزمون نئو با هم تفاوت دارند. اعضای گروه نمونه، 75 نفر از دانشجویان دانشگاههای تهران بودند که به مقیاس سنجش ویژگیهای شخصیتی نئو (240 سؤالی) پاسخ دادند. تحلیل یافتهها از طریق تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که در سه شاخص انعطافپذیری، توافق و وجدانی بودن و در پانزده مقیاس پرخاشگری، افسردگی، کمرویی، گروهگرایی، هیجانخواهی، تخیل، زیباپسندی، احساسات، اعمال، عقاید، اعتماد، رکگویی، وظیفهشناسی، توفیقگرایی و خودکنترلی در آزمون نئو، بین میانگینهای سه رتبهی تولد تفاوت معناداری وجود دارد. این یافته با نظریهی آدلر و پژوهشهایی که تأییدکنندهی اثر ترتیب تولد بر شخصیت بودهاند، همسو است.
https://jcps.atu.ac.ir/article_1965_27a4826e36796494c110b4e83d3fd00a.pdf
2013-05-22
1
27
رتبهی تولد
شخصیت
هدی
پوررضاییان
pourrezaian911@st.atu.ac.ir
1
دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
ابراهیمی، محمداسماعیل. (1384). رابطهی بین کانون کنترل، ترتیب تولد، جنسیت و طبقهی اجتماعی با انگیزهی پیشرفت در دانشجوبان ایرانی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره). پایاننامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشتهی روانشناسی عمومی. دانشگاه تبریز.
1
احمدی، ابراهیم. (1382). رابطه ترتیب توّلد و پیشرفت تحصیلی در خانوادههای دانشجویان دانشکدهی روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. برگرفته از اینترنت: http://journals.ut.ac.ir/page/download-f1H8D78Iiz4.artdl، تاریخ دسترسی 27 /8/1391، 13:40.
2
حقشناس، حسن. (1385). طرح پنج عاملی ویژگیهای شخصیت، راهنمای تفسیر و هنجارهای آزمونهای NEO PI-R و NEO FFI. شیراز: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
3
دانشآموز، بدری؛ راشد، ثریا (1374). رابطهی ترتیب تولد و بعد خانواده با اسکیزوفرنیا در ایران. روانشناسی و علوم تربیتی "اندیشه و رفتار" 7،38-44.
4
دلاور، علی. (1388). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. ویراست چهارم. تهران: انتشارات ویرایش.
5
شولتز. (1990). نظریههای شخصیت. ترجمهی یوسف کریمی، فرهاد جمهری، سیامک نقشبندی، بهزاد گودرزی، هادی بحرایی و محمدرضا نیکخو. (سال انتشار به زبان اصلی: 1990). تهران: نشر ارسباران.
6
قنبری هاشمآبادی، بهرامعلی (1387). بررسی رابطهی میزان عزت نفس و ترتیب تولد در دانشجویان دختر دانشگاه فردوسی مشهد. تازهها و پژوهشهای مشاوره 7، 26، 117-128.
7
موسویپور، سعید (1389). رابطهی بین روایت از رؤیا و مؤلفههای تجارب خواب با ویژگیهای شخصیتی دانشجویان. فصلنامهی علمی-پژوهشی مطالعات روانشناسی بالینی، 2، 67-91.
8
منابع انگلیسی
9
Adams, B. N. (1972). Birth-order: A critical review. Sociometry 35, 411-439.
10
Adler, A. (2006). The general system of individual psychology. Edited by Henry T. Stein. United stait of America: The Classical Adlerian Translation Project.
11
Andeweg, R. B., & Van Den Berg, S. B. (2003). Linking birth order to political leadership: The impact of parents or sibling interaction? Political Psychology 24, 605-623.
12
Beck, E., Burnet, K. L., & Vosper, J. (2006). Birth order effects on extraversion. Personality and Individual Differences, 40, 953-959.
13
Begue, L., & Roche, S. (2005). Birth order and youth delinquent behaviour testing the differential parental control hypothesis in a French representative sample. Psychology Crime & Law, 11, 73-85.
14
Belmont, L. (1977). Birth order, intellectual competence, and psychiatric status. The Journal of Individual Psychology, 33, 97-104.
15
Belmont, L., & Marolla, F. A. (1973). Birth order, family size, and intelligence. Science, 182, 1096-1101.
16
Boomsma, D. I., Van Beijsterveld, T., Beem, A. L., Hoekstra, R. A., Polderman, T. J. C, & Bartels, M. (2008). Intelligence and birth order in boys and girls. Intelligence, 36, 630-634.
17
Buunk, B. P. (1997). Personality, birth order and attachment styles as related to various types of jealousy. Personality and Individual Differences, 23,997-1006.
18
Curtis, J. M., & Crowell, D. R. (1993). Relation of birth order and scores on measures of pathological narcissism. Psychological Reports, 72, 311-315.
19
Dixon, M. M., Reyes, C. J., Leppert, M. F., & Pappas, L. M. (2008). Personality and birth order in large families. Personality and Individual Differences, 44, 119-128.
20
Dubno, P, & Freedman, R. D. (1970). Birth order, educational achievement and managerial attainment. Personnel Psychology, 24, 63-70.
21
Engler, B. (2009). Personality theories. Eighth edition. United States of America: Houghton Mifflin Harcourt.
22
Eckstein, D. (1978). Leadership, popularity, and birth-order in women. The Journal of Individual Psychology, 34, 63-66.
23
Fergusson, D. M., Horwood, L. J., & Boden, J. M. (2006). Birth order and educational achievement in adolescence and young adulthood. Australian Journal of Education, 50, 122-139.
24
Forer, L. K. (1976). The birth order factor. New York: David McKay, Co.
25
Gallagher, R., & Cowen, E. L. (1977). Birth order and school adjustment problems. The Journal of Individual Psychology, 33, 70-77.
26
Gates, L., Lineberger, M. R., Crockett, J., & Hubbard, J. (1988). Birth order and its relationship to depression, anxiety, and self-concept test scores in children. The Journal of Genetic Psychology, 149,29-34.
27
Gfroerer, K. P., Gfroerer, C. A., Curlette, W. L., White, J., & Kern, R. M. (2003). Psychological birth order and the BASIS-A Inventory. The Journal of Individual Psychology, 59, 30-41.
28
Harakeh, Zeena, Scholte, Ron H. J., Vries, Hein de & Engels, Rutger C. M. E. (2006). Association between personality and adolescent smoking. Addictive Behaviors, 31, 232-245.
29