نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناس ارشد مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

سالمندی دوران حساسی از زندگی بشر است. با در نظر داشتن نیازهای خاص این دوران، توجه به ‌جهت‌گیری مذهبی و باورهای غیرمنطقی در سالمندان امر بسیار مهمی است. با توجه به اهمیت این سازه در حفظ و ارتقای بهداشت افراد، پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط ‌جهت‌گیری مذهبی با باورهای غیرمنطقی در سالمندان ساکن آسایشگاه کهریزک انجام گرفت. تمامی سالمندان ساکن آسایشگاه کهریزک در سال 93 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 100 نفر از این جامعه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به صورت انفرادی به پرسشنامه 21 سوالی ‌جهت‌گیری مذهبی آلپورت و پرسشنامه 40 سوالی باورهای غیرمنطقی جونز پاسخ دادند. داده‌های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون تحلیل شد. تحلیل کانونی نتایج  نشان داد که در بین متغیرهای باورغیرمنطقی ‌جهت‌گیری مذهبی بیرونی، متغیر درماندگی در برابر تغییر (26/0-=r؛ 05/0p<) و متغیر بی مسئولیتی هیجانی (33/0-=r؛ 05/0p<) رابطه مثبت معنی دار دارد.  نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که ‌جهت‌گیری مذهبی بیرونی 62/0 باورهای غیر منطقی را تبیین ‌می‌کنند. هم چنین بین متغیرهای باورغیرمنطقی ‌جهت‌گیری مذهبی درونی، متغیر درماندگی در برابر تغییر (68/0-=r؛ 001/0p <) ، متغیر توقع تأیید دیگران (40/0-=r؛ 001/0p<)، متعیر اجتناب از مشکل (56/0-=r؛ 00/0p<) متغیر بی مسئولیتی هیجانی (57/0-=r؛ 001/0p<) رابطه منفی معنی دار دارد. هم چتین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ‌جهت‌گیری مذهبی درونی 42/0 باورهای غیر منطقی را تبیین ‌می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between the Religious Orientation and Irrational Beliefs in the Elderly of Kahrizak Sanitarium

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Naeimi 1
  • Zeinab Kazemi 2
  • Kobra Dehghan 2

1 Assistant Professor, Department of Counselling, Allameh Tabataba’i University

2 M.A. in Couselling, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

Aging is a critical period in human life. Considering the specific needs of this period, it is highly important to pay attention to The Religious Orientation and its influencing factors in the elderly. Given the importance of this issue in maintaining and improving people’s health, the present study aims to investigate the relationship between Religious Orientation and irrational beliefs in the elderly. The statistical population included all the elders of Kahrizak sanitarium in 2014, among women and men individuals were selected using simple random sampling. Then the selected samples individually answered the Religious Orientation and irrational beliefs questionnaires. The results showed that the exogenous variables Irrational Beliefs Religious orientation, variable helplessness in the face of change (26 / 0- = r; 05 / 0p <) and irresponsibility emotional variables (33 / 0- = r; 05 / 0p <) relation there was a significant positive. Results of regression analysis showed that the extrinsic religious orientation 62/0 explain irrational beliefs. The variable Irrational Beliefs, Internal religious orientation, helpless in the face of changing variables (68 / 0- = r; 00 / 0p <), variable demand for approval of others (40 / 0- = r; 00 / 0p <), identical avoid the problem (56 / 0- = r; 00 / 0p <) variable emotional irresponsibility (57 / 0- = r; 00 / 0p <) have a significant negative correlation. The results of regression analysis showed that intrinsic religious orientation 42/0 explain irrational beliefs. It can be said that irrational beliefs are one of the factors affecting the elderly’s Religious Orientation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Religious Orientation
  • Irrational Beliefs
  • the elderly
احمدی نوده، خدابخش. (1386). بررسی رابطه بین اعتقادات دینی و آسیب دیدگی فرهنگی خانواده. فصلنامه علوم رفتاری، شماره 1، 38-31
ادیب حاج باقری، محسن؛ اکبری، حسین. (1389). شدت ناتوانی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان. فصلنامه فیض، 13(3)، 234-225.
اصولی، پریسا. (1386). سالمندان ایرانی به روایت آمار. فصلنامه سلامت. 39، 14-12.
باهنر، ناصر. (1380). آموزش مفاهیم دینی همگام با روانشناسی رشد ( چاپ اول). تهران: نی.
بهرامی احسان، هادی. (1378). بررسی اثربخشی روان درمانگری کوتاه مدت" آموزش خود مهارگیری با و بدون ‌جهت‌گیری مذهبی بر مهارت اضطراب و تنیدگی. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.
بهرامی احسان، هادی؛ تاشک، آناهیتا. (1384). رابطه بین ابعاد مذهب ‌جهت‌گیری مذهبی، سلامت روانی و اختلال های روانشناختی. مجله روانشناسان ایرانی، دوره دوم، شماره پنجم، 45-32.
بهرامی احسان، هادی؛ تاشک، آناهیتا. (1383). ابعاد رابطه ‌جهت‌گیری مذهبی و ارزیابی مقیاس ‌جهت‌گیری مذهبی. روانشناسی و علوم تربیتی، سال سی و چهارم، شماره 2، 63-41.
پاشا، غلامرضا، صفرزاده، سحر، و مشاک، رویا. (1386). مقایسه سلامت عمومی و حمایت اجتماعی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در خانواده. فصلنامه خانواده پژوهی، 3،  503-504.
پروچاسکا، جیمزلو و نورکراس، جان سی. (1388). نظریه­های روان درمانی. ترجمه یحیی سید محمدی. تهران: انتشارات رشد.
جان بزرگی، مسعود. (1378). بررسی اثربخشی رواندرمانگری با و بدون ‌جهت‌گیری مذهبی اسلامی بر اضطراب و تنیدگی، پایان نامه دکتری، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
جعفری، علیرضا. (1393). بررسی رابطه ‌جهت‌گیری مذهبی با شیوه‌های مقابله با استرس. علوم رفتاری. 1، 96-90.
سیف، سوسن. (1380). مذهب و بهداشت بشری. اولین همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان (چکیده مقالات). تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران
شریفی، فاطمه. (1390). بررسی رابطه ادراک دانش آموزان از سبک‌های فرزند پروری والدین با خودتنظیمی و ‌جهت‌گیری مذهبی آنان در مدارس. علوم رفتاری. 4، 23-20.
شفیع آبادی، عبدالله، ناصری، غلامرضا. (1386). نظریه‌های مشاوره و روان درمانی. تهران: نشر دانشگاه.
صولتی، کمال. (1380). بررسی باورهای غیر منطقی در اقدام کنندگان به خودکشی( به روش خودسوزی) و افراد بهنجار. مجله دانشکده علوم پزشکی شهر کرد. 1، 66-52
عبادی، غلام حسین و مختار معتمدین. (1384). بررسی ساختار عاملی آزمون باورهای غیرمنطقی جونز در شهر اهواز. دانش و پژوهش در روانشناسی، سال هفتم، 92-73.
غرایی، بنفشه؛ اشین احمد.ند؛ اشرف اکبری دهقی؛ سعیده زنوزیان. (1387). بررسی سلامت روان با مذهب درونی و بیرونی در شهر کاشان. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز، سال سوم، شماره دهم، 88-65.
فدایی، مژگان. (1385). بررسی رابطه ادراک فرزندان از سبک فرزند پروری و ‌جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان دانشجویان دختر دانشگاه علامه طباطبایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
کرین، ویلیامز. (2013). نظریه‌های رشد، مفاهیم و کاربردها (چاپ نهم). (ترجمه‌ی غلامرضا خوی نژاد و علیرضا رجایی، 1392). تهران: رشد.
کیومرثی، محمدرضا. (1382). رابطه ‌جهت‌گیری مذهبی با عوامل شخصیت. معرفت. 75، 77-59.
گراوند، هوشنگ؛ بهرام علی قنبری هاشم آبادی؛ پیمان کامکار زاهروند؛ سپیده جعفری. (1391). بررسی تطبیقی ‌جهت‌گیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی. روانشناسی و دین، سال پنجم، شماره اول، 103-79.
گردی، فلور؛ میناکار، محمود؛ حیدری، محمود. (1384). رابطه سلامت روانی با تفکرات غیرمنطقی در دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی. پژوهش­های روان شناختی، 8(3، 4)، 61-45.
مختاری، عباس، الهیاری، عباسعلی، رسول زاده طباطبایی، کاظم. (1380). رابطه ‌جهت‌گیری مذهبی با میزان تنیدگی. مجله روانشناسی. 17، 67-56.
موحد، مجید. (1385). بررسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی دانشجویان نسبت به معاشرت قبل ازدواج و دوستی دختر و پسر. علوم اجتماعی و انسانی. 2، 165- 147
میراب زاده اردکانی، آرش. (1387). سالمندی بهنجار، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی سالمندی در ایران، مسائل روان شناختی، ورزش و تغذیه در سالمند ( جلد سی). تهران: گروه بانوان نیکوکار.
نجاتی، وحید؛ عشایری، حسن. (1387). کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در سالمندان شهرستان کاشان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 4(1)، 56-61.
نوغانی، فاطمه. (1383). تأثیر آموزش فرهنگ دینداری بر میزان افسردگی. فصلنامه حیات، سال دهم، شماره بیست و سوم، 56-49.
وثوقی، منصور. (1384). برسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی بر نگرش والدین نسبت به روابط میان نوجوانان دختر و پسر شهر تهران. انسان شناسی. 4، 188-161
هروی کریموی، مجیده. (1380). نقش اسلام در ارضای نیازهای روانی سالمندان. اولین همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان( چکیده مقالات). تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران
یوسفی، زهرا. (1386). بررسی اثربخشی آموزش روابط سالم با رویکرد یادگیری اجتماعی بر افزایش آگاهی دختران و پسران. اصول بهداشت روانی.، 35، 160- 153.
Ardelt, M. (2003). Effects of Religion and Purpose in life on Elders Subjective Well- Being and Attitudes toward Death. Journal of Religious Gerontology.14, 125- 129.
Ardelt, M. & Koeing, C. (2006). The role of religious for hospice patients and relatively healthy older adults. Research on Aging. 28, 184- 215.
Cavanaugh, J. C. (1999). Adult Development and aging. Publishing Company, Pacific Grove.
Dilorenzo, TA; David, DY; & Montgomery, G. H. (2007). The interrelations between irrational cognitive processes and distress in stressful academic setting. Personality and Individual Differences, 42 765-776.
Donahue, M.J. (1985), Intrinsic and Extrinsic religiousness: Preview and meta-analysis. Journal of Psychology and Social Psychology, 48.
Ellis, A. (1994). Reason and emotion in psychotherapy revised. New York: Carol publishing.
Ellis, A. (1995). Changing rational-emotive therapy (RET) to rational emotive behavior therapy (REBT). Journal of rational-emotive and cognitive behavioral therapy psychotherapy, Vol. 13, Pp. 85-89.
Ellis, A. (2001). Feeling better, getting better, and staying better. Atascadero, CA: Impact.
Ellis, A. & Harper, P. A. (1997). A guide to rational living. North holly wood, CA: Melvin powers (Wilshire books).
G. W. Allport & J.M. Ross, (1967). Personal Religious Orientation Prejudice, Journal of Personality and Social Psychology, Vol.5. 432-443.
Hayslip, BJr; Galt, CP; Lopez, FG; Nation, PC. (1994). irrational beliefs and depressive symptoms among younger and older adults: a cross-sectional comparison, International Journal of Aging and Human Development, 38(4): 307-26.
Kim، F.A. (2006). Religious influence and personal and societal well- being social indicator research.62, 149-170h sexual activate among high school students in Nairobi، KENYA. Journal of Adolescence. 32، 1023- 1030.
Kabiru، c.w & Panas, p. (2009). Factors associated with sexual among high school students in Nairobi، Kenya. Journal of Adolescence. 32% 1023- 1030
Levin، J.S. (1994). Religion in aging and health. Theoretical foundation and methodological frontiers. California. SAGE. Publication Inc.
Malouff, J. M; Schutte, N. S. (1992). Examination of the relationshipbetween irrational beliefs and state anxiety. Personality and Individual Differences, Vol. 13, Pp. 451-456.
Organization WHO Aging and life course (2009). Available from: ttp://www.who.into/ageing/en/.
Papageorgiou, C; Panagiotakos, DB; Pitsavos, C; Tsetsekou, E;  Kontoangelos, K; Stefanadis, C; Soldatos, C. (2007). Association between plasma inflammatory markers and irrational beliefs; the ATTICA epidemiological study. Progress in Nero-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, Progress in Nero-Psychopharmacology and Biological Psychiatry,  30(8), 1496–1503.
Qui, C; Kivipetto, m. (2009). Epidemiology of Alzheimer's disease: occurrence, determinant and strategies toward intervention. Dialogues Clin Neuscal, Vol. 11, No. 2, Pp. 111-128.
Szentagogai, A; & Freeman, A. (2007). An analysis of relationship between irrational beliefs and automatic thoughts in predicting distress. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, Vol. 7, Pp. 1-9.
Sirven, N. and Debrand. (2008). promoting social participating for healthy aging: A conceptual analysis from the survey of health، aging، and retirement in Europe. IRDES Institute for Research and information in health Economic.