محبوبه باقری؛ کارینه طهماسیان؛ محمدعلی مظاهری
چکیده
والدگری ذهنآگاهانه، کاربردی جدید از ذهنآگاهی است که هدف آن بهبود بخشیدن به والدگری از طریق ارتقای کیفیت توجه والدینی و افزایش آگاهی هیجانی است. آموزش مدیریت والدین نیز بر افزایش کیفیت روابط بین والدین و فرزندان تأکید دارد و مستلزم یادگیری مهارتهای جدید جهت اصلاح رفتار کودکان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی برنامهی ...
بیشتر
والدگری ذهنآگاهانه، کاربردی جدید از ذهنآگاهی است که هدف آن بهبود بخشیدن به والدگری از طریق ارتقای کیفیت توجه والدینی و افزایش آگاهی هیجانی است. آموزش مدیریت والدین نیز بر افزایش کیفیت روابط بین والدین و فرزندان تأکید دارد و مستلزم یادگیری مهارتهای جدید جهت اصلاح رفتار کودکان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی برنامهی ترکیبی والدگری ذهنآگاهانه و آموزش مدیریت والدین و آموزش مدیریت والدین به تنهایی بر بهزیستی روانشناختی و شادکامی کودکانصورت گرفت. روش پژوهش از نوع آزمایشی در قالب طرح پیشآزمون- پسآزمون دوگروهی بود. جامعهی پژوهش حاضر را کلیهی کودکان پایه چهارم تا ششم دبستانهای واقع در منطقه 8 شهر قم در سال تحصیلی 96-95 به همراه مادرانشان، تشکیل میدادند. نمونهی این پژوهش شامل 41 تن از کودکان پایههای چهارم تا ششم دبستان به همراه مادرانشان بود که به شیوهی در دسترس از بین دبستانهای منطقه 8 انتخاب شده و به طریق تصادفی در دو گروه جای داده شدند. ابزارهای پژوهش در جمعیت مادران شامل برنامهی ترکیبی والدگری ذهنآگاهانه و آموزش مدیریت والدین، پرسشنامهی چهار سوالی شادی و مقیاس ذهنآگاهی بینفردی در والدگری بود. مقیاس دایرهای خلق و مقیاس بهزیستی روانشناختی نیز ابزارهایی بودند که در گروه کودکان اجرا شدند. شرکتکنندگان در سه مرحله پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. یکی از گروهها، برنامهی ترکیبی والدگری ذهنآگاهانه و آموزش مدیریت والدین، و گروه دیگر فقط برنامهی آموزش مدیریت والدین را در 8 جلسهی 2 ساعته و به صورت یک جلسه در هر هفته دریافت کردند. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که برنامهی ترکیبی نسبت به برنامه آموزش مدیریت والدین در افزایش نمرهی بهزیستی روانشناختی کودکان (01/0/P<57/7F=) مؤثرتر بوده است و این تغییرات در مرحله پیگیری نیز ثابت مانده است. اما در میزان شادکامی کودکان، بین دو گروه تفاوت معناداری به دست نیامد. اثربخشی بالاتر برنامهی ترکیبی نسبت به آموزش مدیریت والدین بر بهزیستی روانشناختی را میتوان وابسته به کاربرد اصول والدگری ذهنآگاهانه دانست. به نظر میرسد والدگری ذهنآگاهانه از طریق سازوکارهایی چون گوشدادن با توجه کامل، پذیرش بدون قضاوت، شفقتمندی، خودتنظیمی و آگاهی هیجانی منجر به ارتقای رابطه والد- کودک و به تبع آن افزایش بهزیستی روانشناختی در کودکان میگردد.
