نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 . دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات (نویسنده مسئول) Email: z_nematipour@yahoo.com

2 . استادیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران Email: mahmoud.golzari@gmail.com

3 . استادیار دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات Email: f_bagheri@yahoo.com

چکیده

هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعیین اثربخشی آموزش صبر به شیوه گروهی، بر کاهش افسردگی و فشار روانی حاصل از داغدیدگی در مادرانی که فرزند خود را از دست داده اند، انجام شد.
روش: روش این پژوهش شبه آزمایشی بود و در آن از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل استفاده شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، عبارت بودند از: پرسشنامه افسردگی بِک-2، پرسشنامه استرس ادراک شده. جامعه آماری این پژوهش شامل مادران داغدار فرزندی بود که مدت سه ماه تا یک سال از مرگ فرزندانشان می گذشت و نمرات افسردگی آن ها در پرسشنامه افسردگی بِک در محدوده افسردگی شدید قرار داشت. نمونه شامل 18 مادر داغدیده بود که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس مداخله آموزش صبر، در طی 10 جلسه 90 دقیقه ای به صورت یک جلسه در هفته، برای گروه آزمایش به اجرا در آمد و پس از اتمام برنامه درمانی، پس آزمون برای هر دو گروه اجرا گردید.
یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها، از طریق آزمون تی گروه های مستقل انجام شد و آزمون فرضیات نشان داد که تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل، در متغیرهای افسردگی و استرس ادراک شده معنادار بوده است.
بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که آموزش صبر، در کاهش میزان افسردگی و استرس ادراک شده مادران داغدیده موثر است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

evaluating the effectiveness of collective patience training on reduction of depression and stress symptoms of bereaved mothers

نویسندگان [English]

  • zahra nematipour 1
  • mahmoud golzari 2
  • fariborz baqeri 3

1 . M. A Student, Clinical Psychology, Science and Research Branch of Islamic Azad University; e-mail: z_nematipour@yahoo.com

2 Assistant Professor, Allameh Tabataba'i University; e-mail: mahmoud.golzari@gmail.com

3 Assistant Professor, Science and Research Branch of Islamic Azad University; e-mail: f_bagheri@yahoo.com

چکیده [English]

This study aims to examine the effectiveness of collective patience training on the reduction of depression and stress symptoms caused by bereavement in bereaved mothers.
The study used a quasi-experimental design with pretest-posttest along with experimental and control groups. The data-gathering instruments were Beck Depression Inventory-2 (BDI-II) and Perceived Stress Scale (PSS-14). The population of this research included the bereaved mothers who had three to twelve months of bereaved history, and their depression scores in BDI-II inventory were in range of severe depression. The sample consisted of 18 bereaved mothers who were randomly placed in experimental and control groups. Then, the experimental group received 10 weekly sessions (90 minutes) of patience training. Finally, a post-test was administered after the therapy sessions for both groups.
The results of the study were analyzed by independent samples t-test. The test of assumptions showed that the differences between experimental and control groups were significant in variables of depression and stress, and the intervention reduced depression and stress in bereaved mothers. The results showed that patience training is an effective therapy for reduction of depression and stress in bereaved mothers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • patience training
  • Depression
  • stress
ایزدی تامه، احمد. (1387). مقایسه تاثیر آموزش صبر، حل مساله و ترکیبی بر مولفه های سخت رویی، میزان پرخاشگری و انتخاب راهبردهای مقابله ای دانشجویان. پایان نامه دکتری. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
برازش، علیرضا (1383). قرآن صاعد؛ پژوهشی پیرامون مسئله دعا در فرهنگ اسلامی (چاپ چهارم). تهران: انتشارات امیرکبیر.
برنز، دیوید. (1386). شناخت درمانی؛ روانشناسی افسردگی. ترجمه قراچه داغی، مهدی. تهران: نشر دایره.
پسندیده، عباس. (1384). رضایت از زندگی. (چاپ سوم). قم: انتشارات دارالحدیث.
حافظ، شمس الدین محمد. (1385). دیوان غزلیات با معنی واژه ها و شرح ابیات. خطیب رهبر، خلیل. تهران: انتشارات صفی علیشاه.
حسین ثابت، فریده. (1386). اثربخشی آموزش صبر بر اضطراب افسردگی و شادکامی. پایان نامه دکتری. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
خسروانی، علیرضا میرزا. (1397 ه. ق.). تفسیر خسروی. (چاپ دهم). قم: انتشارات اسلامیه.
رمضانی، ولی الله. (1386). بررسی تاثیر انشای هیجانی نوشتاری بر افسردگی و ظرفیت حافظه فعال دانشجویان با افسردگی بالا. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی. دانشگاه بین المللی امام خمینی.
زین الدین بن علی (شهید ثانی). (1384). اسلام در کنار داغدیدگان. ترجمه حجتی، سید محمد باقر. تهران: انتشارات جوانه رشد.
فقیهی، علی نقی. شناخت رفتار درمانگری در زمینه سبب شناسی و درمان اختلال افسردگی؛ مقایسه رویکرد اسلامی با رویکرد سنتی. سومین همایش مشاوره از دیدگاه اسلامی؛ جوان و آرامش روان. 1384؛ 12-15.
فیتز جرالد، هلن (2000). نوجوانان داغدیده؛ راهنمای کنار آمدن با مرگ نزدیکان. ترجمه حیدری، عفت. تهران: انتشارات رشد(1389).
کرینگ، آن م. (1388). آسیب شناسی روانی. ترجمه شمسی پور، حمید. تهران: انتشارات ارجمند (2007).
کلانتری، مهرداد (1378). طرح اندیشه اسلامی در روانشناسی بالینی. مرکز تحقیقات علوم رفتاری در قلمرو اسلام. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
گراث؛ مارنات، گری. (2003). راهنمای سنجش روانی برای روانشناسان بالینی، مشاوران و روانپزشکان. ترجمه پاشا شریفی، حسن؛ نیکخو، محمد رضا. تهران: انتشارات سخن (1384).
گرینبرک، جرالد اس. (2002). کنترل فشار روانی. ترجمه دهقانی، محسن و همکاران. تهران: انتشارات رشد (1387).
محمودی قرائی، جواد و همکاران (1385). اثر بازی درمانی گروهی بر نشانه های مرتبط با سوگ و آسیب شناسی ناشی از واقعی زلزله در کودکان 3 تا 6 سال بم. مجله بیماری های کودکان ایران. تابستان 85، 16 (2): 137-142.
مکارم شیرازی، ناصر. (1377). پیام قرآن؛ اخلاق در قرآن.(چاپ نهم). قم: موسسه تفسیر قرآن کریم.
مولایی، اعظم. (1388). اثر فیلم درمانی بر کاهش شدت سوگ نوجوانان دختر داغدیده 17 تا 19 ساله شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
وردن، جی. ویلیام. (1374). مشاوره و درمان سوگ. ترجمه فیروزبخت، مهرداد؛ بیگی، خشایار. تهران: انتشارات ابجد.
وولوف، دیوید ام (1386). روانشناسی دین. ترجمه دهقانی، محمد. تهران: انتشارات رشد.
هاتون، کرک؛ سالکودس کیس، کلارک. (1989). رفتار درمانی شناختی؛ راهنمای کاربردی در درمان اختلال های درونی (جلد اول). ترجمه قاسم زاده، حبیب الله. تهران: انتشارات ارجمند (1386).
 
 
منابع لاتین
Azhar MZ, Vama SL. Religious psychotherapy as management of bereavement. Acta Psychiatry Scand. 1995; 91(4): 233-245.
Boelen PA, Prigerson HG. The influence of symptoms of prolonged grief disorder, depression and anxiety on quality of life among bereaved adults. Eur Arch Psychiatry & Clin Neurosci. 2006; 25(7): 444-452.
Boelen P A, De Keijser J, Vanden HMA, Vanden B J. Treatment of complicated grief: A comparison between cognitive-behavioral therapy and supportive counseling. J Couns and Clin Psychol. 2007; 75(1): 277-284.
Cercle A, Gadea C, Hartman A, Lourel M. Typological and factor analysis of the perceived stress measure by using the PSS scale. Eur Rev Appl Psychol. 2008; 58 (4): 227-239.
Coifman K. Does Repressive Coping Promote Resilience? Affective–Autonomic Response Discrepancy during Bereavement. J Person and Soc Psychol. 2006; 92 (4): 745-758.
Cox JD, Burlingame GM, Campbell JE, Layne CM, Katzenbach RJ. Effectiveness of a trauma: Grief-focused group intervention: A qualitative study with war-exposed Bosnian adolescents. Int J Group Psychother. 2007; 57(3): 319-345.
Dalton TA, Krout RE. Development of the Grief Process Scale through music therapy songwriting with bereaved adolescents". The Arts in Psychotherapy.2005; 12(2): 131–143.
De Groot M, De Keisjer J, Neelemen J, Kerkhof A, Nolen w, Burger H. Cognitive behavior therapy to prevent complicated grief among relatives and spouses bereaved by suicide: Cluster randomized controlled trail. BMJ. 2007; 334(7601): 994.
Ferrario  R,  Piredda A. Counselling: a new door opens for cancer patients. Eur J Cancer Suppl. 2004; 1 (5): 382.
Fujisawa D, Miyashita M, Nakajima S, Ito M, Kato M, Kim Y. Prevalence and determinants of complicated grief in general population. J Affect Disord. 2010; 127(2): 352–358.
Houwen K, Vander S, Henk B, Vanden J, Stroebe M, Stroebe W. The efficacy of a brief internet-based self-help intervention for the bereaved. Behav Res & Ther. 2010; 48(5): 359-367.
Kersting A, Brähler E, Glaesmer H, Wagner B. Prevalence of complicated grief in a representative population-based sample. J Affect Disord. 2011; 131(3): 339-343.
Kissane DW, Mchenzie M, Bloch S. Family focused grief therapy: A randomized, controlled trail in palliative care and bereavement. Am J Psychiatry. 2006; 163(1): 1208-1218.
Moreira AA. Religiousness and mental health; A review. Rev Brass psychiatry. 2006; 28(3): 242-250.
Murray LK, Cohen JA, Ellis BH, Mannarino A. Cognitive behavioral therapy for symptoms of trauma and traumatic grief in refugee youth. Child & Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2008; 17(3): 585-604.
Nassbaumer A, Russel RIR. Bereavement support unexpected death in children. J Couns Psychol. 2003; 36(3): 308-315.
Neimeyer RA, Burke LA, Mackay MM, Van DS, Jessica G. Grief therapy and the reconstruction of meaning: From principles to practice. J Contemp Psychother. 2010; 40(1): 73–83.
Richards PS, Bergin AE. Religiousness and mental health reconsidered: A study of an intrinsically religious sample. J Couns Psychol. 2005; 34(2): 197-204.
Robinson T, Marwit SJ. An investigation of the relationship of personality, coping, and grief involvement among bereaved mothers. Death Stud. 2006; 20(4): 677–696.
 
Shear KM, Frank E, Houck PR. An attachment-based model of complicated grief including the role of avoidance. Eur Arch Psychiatry & Clin Neurosci. 2007; 257(8): 453–461.
Shear KM, Frank E, Houck  PR, Reynolds CF. Treatment of complicated grief: a randomized controlled trial. J Am Med Assoc. 2005; 293: 2601-2608.
Simon NM. (2007). Prevalence and correlates of psychiatric comorbidity in individuals with complicated grief. Compr Psychiatry. 2007; 48 (5): 395–399.
Stepakoff S. From destruction to creation, from silence to speech: Poetry therapy principles and practices for working with suicide grief. The Arts in Psychother. 2009; 36 (9): 105–113.
Stroebe M, Folkman S, Hansson R, Schut H. The prediction of bereavement outcome: Development of an integrative risk factor framework. Soc Sci & Med. 2006; 23(3): 2440-2451.
Teseng W. Culture and psychotherapy; Asian perspective. J Ment Health. 2004; 13(12): 151-161.
Wagner  B,  Maercker A. An Internet-based cognitive-behavioral preventive intervention for complicated grief: a pilot study. G Ital Med Lav Ergon. 2008; 32(2): 46-58.
Warden Jw, Davies B, Mccown D. Comparing parent loss with sibling loss. Death stud. 1999. 23: 10-15.
Wittouck C, Van AS, De Jagere E, Portzky G, Van HK. The prevention and treatment of complicated grief: A meta-analysis. Clin Psychol Rev. 2011; 31(2): 69–78.
Huss,D. B., Bear, R. A. (2007). Acceptance and change, the integration of Mindfulness-Based Cognitive Therapy in to Ongoing Dialectical Behavioral Therapy In a case of Borderline personality disorder. Clinical Case Studies, 6(2): 17-33.
Jacobson, N. S., & Truax, P. (1991). Clinical significance: A statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journalof conslting and clinical psychology. 59(1):12-19.
Kabat-Zinn, J. (1990).  Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of your Body and Mind to Face Stress, Pain and Illness. New York: Delacort.
Kenny, M., Williams, G. M. J. (2007). Treatment resistant depressed patients show a good response to mindfulness based cognitive therapy. Behavior research and therapy. 45(3): 617-625.
Kingston, T., Dooley, B., Bates, A., Lawlor, E., Malone, K. (2007). Mindfulness based
cognitive therapy for residual depressive symptoms. Journal of Psychology and Psychotherapy. 80(5):193–203.
Kupfer, D. J., Frank, E., Perel, J.M., Cornes, C., Mallinger, A.G., Thase, M. E., cEachran, A. B & Grochoncinski, V.J. (1992). Five-year outcomes for maintenance therapies in recurrent depression. Archives of General Psychiatry, 49(2):769–773.
Longmore, R.,Worrell, M.(2007). Do we need to challenge thoughts in cognitive behavior therapy. Clinical Psychology Review, 27(2): 173–187
Ma,SH, Teasdel J. D.( 2004). Mindfulness based cognitive therapy for depression: replication and exploration of deferential relapse prevention effects. Consulting and clinical psychology, 72(3):31-40.
Nolen-Hoeksema, S. (1991).  Responses to depression and their effects on the duration of depressive episodes. Journal of Abnormal Psychology. 100(3): 569–582.
Papageorgiou, C., & Wells, A. (2000). Treatment of recurrent major depression with attention training. Cognitive and Behavioral Practice. 7(3): 407–413.
Segal, Z. V., Williams, J. M. G., & Teasdale, J. D. (2002). Mindfulness-based cognitive therapy for depression: A new approach to preventing relapse. New York: Guilford Press.
Teasdale, J. D.,Segal, Z.,Williams, J. M. (1995). How does cognitive therapy prevent depressive relapse and why should attentional control (mindfulness) training help? Behavior Research and Therapy 33(4):25–39.
Teasdel, J. D., Segal, Z. V., Williams, J. M. G., Ridgeway, V, A., Soulsby, J., Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse in major depression by mindfulness based cognitive therapy. Consulting and clinical psychology, 68(2):615-623.
Treynor, W. Gonzalez,  R., & Nolen-Hoeksema, S. (2003). Rumination reconsidered: A
 psychometric analysis. Cognitive Therapy and Research. 27(5): 247–259.
Watkins, E., & Baracia, S. (2001). Why do people ruminate in dysphoric mood. Personality and individual differences, 32 (4): 723-734.
 Wells, A. (2009).  Metacognitive therapy for anxiety and depression .UK:Guilford Press Williams, J. M. ( 2008 ). Mindfulness, Depression and Modes of Mind. Journal of Cognitive Therapy Research , 32(4):721–733.