نویسندگان

1 . نویسنده مسئول، دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، این مقاله برگرفته شده از پایان نامه دکتری نویسنده مسئول و با راهنمایی و مشاوره بقیه نویسندگان تهیه شده است

2 . دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

3 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

4 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران

چکیده

 اثربخشی تعاملی هوش معنوی و آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روانی دانشجویان در پژوهشی از نوع طرح‌های جایگزینی تصادفی بلوکی بررسی شد. ابتدا، نمونه‌ای به تعداد 166 دانشجوی پسر و دختر از بین11370 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، پرسشنامه‌های هوش معنوی (ناصری و سهرابی، 1386)، سنجش نشانه‌های مرضی (دروگاتیس و همکاران، 1975)، را در پیش‌آزمون تکمیل کردند. سپس بر اساس نمره‌های پرسشنامه هوش معنوی (بالا یا پایین‌تر از میانگین نمره‌ها) به چهار گروه تقسیم شدند. دو گروه آزمایشی، یکی با هوش معنوی بالا و دیگری با هوش معنوی پایین و دو گروه کنترل، یکی با هوش معنوی بالا و دیگری با هوش معنوی پایین. گروه‌های آزمایشی، در 16 جلسه 3 ساعته از آموزش مهارت‌های زندگی مبتنی بر الگوی آموزشی سازمان جهانی بهداشت (1999)، در خلال 8 هفته شرکت کردند و در پایان آموزش، برای بار دوم پرسشنامه سنجش نشانه‌های مرضی را در پس آزمون کامل نمودند. سرانجام بعد از گذشت چهار ماه جهت بررسی ثبات یا تغییرات ایجاد شده در نتایج، در یک مطالعه پیگیرانه، مجددا پرسشنامه سنجش نشانه‌های مرضی اجرا شد. نتایج آزمون آماری «t » نشان داد که هوش معنوی و آموزش مهارت‌های زندگی، هر یک به طور جداگانه تاثیر معنی‌داری بر سلامت روانی دانشجویان داشته، اما در تعامل با هم تاثیر معنی‌داری بر سلامت روانی دانشجویان نمی‌گذارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Interactional Effect of Spiritual Intelligence and Life Skills Training On University Students` Mental Health

نویسندگان [English]

  • Kourosh Goodarzi (M.A) 1
  • Faramarz Sohrabi (Ph.D) 2
  • Noorali Farrokhi( Ph.D) 3
  • Farhad Jomehri(Ph.D) 4

چکیده [English]

he interactional effect of Spiritual Intelligence (SQ) and life skills training (LST) on university students` mental health were carried out in a randomized block designs study. At first, 166 male & female university students were randomly selected out of 11370 students at Islamic Azad University in Borujerd. Then Spiritual Intelligence questionnaires (Naseri & Sohrabi, 1386), and Symptoms Checklist-90- Revised (Derogatis at al, 1975), were filled out as the pretest by the subjects. On the basis of the results of the Spiritual Intelligence questionnaire, the subjects were divided into four groups. Two experimental groups, one with a higher SQ and the other with a lower SQ & two control groups, one with a higher SQ and the other with a lower SQ. The experimental groups in two separate classes of students with higher and lower SQ took part in 16 sessions of 3 hours of the LST based on instructional pattern of WHO (1996,1999), in a time span of 8 weeks. At the end of the course, they filled out SCL90-R questionnaire for the second time as the post test. Finally, after four months   in order to figure out the stability or possible changes in the results, once more, in a follow-up study, the SCL90-R questionnaire was administered. The results of statistical test of Independent-Samples T test  was used to analyze indicated that SQ and LST separately have a significant effect on the students` mental health, though in an interaction with each other, the two aforementioned factors have no a significant effect the students` mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spiritual intelligence
  • life skills training
  • Mental Health
  • students
حقیقی ج، موسوی م، مهرابی زاده هنرمند م، بشلیده ر. (1385). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روانی و عزت نفس دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره سوم، سال سیزدهم، ١، 78 ـ 61.
دوگانه‌ای فرد، ف. (1386). تاثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر افزایش عزت نفس و کاهش کم رویی دانشجویان. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی. سال دوم، شماره سوم.
رامشت، م و فرشاد، س. (1383). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی در پیشگیری از سوء مصرف مواد دانشجویان. دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه تربیت مدرس (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری).
سپهریان، ف. (1386). هوش هیجانی، چاپ اول. ارومیه: انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد آذربایجان غربی.
سهرابی، ف. (1387). مبانی هوش معنوی. فصلنامه سلامت روان. سال اول. شماره اول. صص 14- 18.
سهرابی، ف، ناصری،آ. (1386). بررسی مفهوم و مولفه‌های هوش معنوی و ساخت ابزاری برای سنجش آن در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی، مجله پژوهش در سلامت روان‏شناحتی.
فتحعلی لواسانی، ف. (1378). مهارت‌های زندگی. جزوه‌ی چاپ نشده. تهران: سازمان بهزیستی کشور، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری.
کرمی، ا. (1380). فرم تجدید نظر شده آزمون SCL90 – R. تهران: انتشارات روان سنجی.
مهرابی طالقانی، ش. (1387). بررسی رابطه هوش معنوی، جهت‌گیری دینی و سخترویی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
ناصری، ح. (1382). مهارت‌های زندگی. کتابچه‌ی کار دانشجو. تهران: انتشارات سازمان بهزیستی کشور.
ناصری، ح. (1382). مهارت‌های زندگی. کتابچه‌ی مطالعه دانشجو. تهران: انتشارات سازمان بهزیستی کشور.
نیک پرور، ر. (1383). آشنایی با برنامه‌ی آموزش مهارت‌های زندگی. تهران: سازمان بهزیستی کشور، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری.
یعقوبی ا، ذوقی پایدار م، عبداله زاده ح، محققی ح. (1387). رابطه بین هوش معنوی و بهداشت روانی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینای همدان در سال تحصیلی 1387-1386.مقاله ارائه شده به چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه شیراز.
 
 
منابع انگلیسی
 Amram, Y. (2007). The seven dimensions of spiritual intelligence: An ecumenical, grounded theory. Paper presented at the 115th Annual Conference of the American Psychological Association, San Francisco, CA.
Amram, Y. (2009).The Contribution of Emotional and Spiritual Intelligences To Effective Business Leadership. Doctoral Dissertation, Institute of Transpersonal Psychology, California, Palo Alto.
Botvin, G. J., & Kantor, L. W. (2000). Preventing alcohol and tobacco use through life skills treaining. Journal of Alcohol Research & Health, 24 (4), 8-25.
Botvin,G., Mihalic, S. F., & Grotpeter, J. K. (1998). Life skills training. In D. S. Elliott (series ed.), Blueprints for Violence Prevention,Book 5, Center for the Study and Prevention of Violence,Institute of Behavioral Science, University of Colorado, Boulder, CO.
Derogatis, L. R., Lipman, R. S, & Covi, L. (1973). SCL-90 : An outpatient psychiatric rating scale: ptrliminary report. Psychophrmacology Bulletin, 9, 13-26.
Derogatis, L. R. (1975). The SCL-90-R. Baltimore: Clinical Psychometric Research.
Derogatis, L. R. (1993). The SCL-90-R. MN: National Computer Services.
Emmons, R. A. (2000a). Is spirituality an intelligence? motivation, cognition, and the psychology of ultimate concern [Electronic version]. The International Journal for the Psychology of Religion,10(1), 3-26.
Emmons, R. A. (2000b). Spirituality and intelligence: Problems and prospects [Electronic version]. The International Journal for the Psychology of Religion, 10, 57-64.
Gardner, H. (1983). Frames of mind. The theory of multiple intelligences. New York: Basic Books.
Gardner, H. (1999). Intelligence reframed: Multiple intelligences for the new millennium. New York: Basic Books.
Gardner, H. (2000). A case against spiritual intelligence. International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 27-34.
Halama, P., & Strizenec, M. (2004). Spiritual, existential or both? Theoretical considerations on the nature of higher intelligences. Studia Psychologica, 43, 239-253.
Ker-Dincer, M. (2007). Educators Role as Spiritually Intelligent Leaders in Educational Institutions. International Journal of Human Sciences. Volume: 4 Issue: 1. ISSN: 1303-5134.
King, D. B. (2008). Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model, and measure. Unpublished Master’s thesis, Trent University, Peterborough, ON.
Kwilecki, S. (2000). Spiritual Intelligence as a Theory of Individual Religion: A Case Application. The International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 35–46.
Lickers, E. (2003). Healing the spirit. Canadian Journal of Native Education; 2003; 27, 1.
Madhu, J. & Purohit, P. (2006). Spiritual Intelligent. journal of the Indian Academy of Applied Psychology, July, vol.32, No. 3, 227-233.
Itliong-Maximo, S. (2006). The constructs of spiritual intelligence, its correlates with stress management and variation across selected variables. Ph. D Thesis. Unpublished. Saint Louis University. Bonifacio Street, Baguio City, CHED-CAR (Private). http://hdl.handle.net/123456789/44.
Mayer, J. D. (2000). Spiritual Intelligence or Spiritual Consciousness? The international journal for the psychology of religion, 10(1), 47–56
Nasel, D. D. (2004). Spiritual Orientation in Relation to Spiritual Intelligence: A consideration of traditional Christianity and New Age/indi vidualistic spirituality. Thesis submitted for the degree of Ph. D in The University of South Australia, Division of Education, Arts and Social Sciences, School of Psychology.
Noble, K. D. (2000). Spiritual intelligence: A new frame of mind. Spirituality and Giftedness, 9, 1-29.
Paynter. R, A. (2001). Introducing Spirituality Into NewStart Life Skills. A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of Master of arts in leadership and training, Royal Roads University.
Smith, E. A. (2004). Evaluation of life Skills training and Infused-life Skills Training in a rural setting: outcomes at two years. Journal of Alchohole & Drug Education.
Smith, T. A. Genry, L. S., Ketring, S. A. (2005). Evaluating a youth Leadership life skills Development program. Journal of Extensive.43(2).
Stevens, T. G. Stevens, S. B. (2000). Workshops and classes for academic and life success (Live and online). Presented at National First Year Conference–West, San Francisco. Retrived from internet: WWW. Csulb. Edu/ ~ caps.
Thoresen, C, E. (1999). Spirituality and Health. Is There a Relationship? Journal of Health Psychology. Vol 4(3) 291- 300.
Vaughan, F. (2002). What is spiritual intelligence? Journal of Humanistic Psychology, 42, 16-33. Personal Meaning Production 9.
WHO. (1996). Life Skills Education, planning for research. Derision of mental health and prevention of substance abuse: Geneva.
WHO. (1999). Partners in Life Skills Education. Conclusions from a United Nations Inter-agency Meeting. Geneva (WHO / MNH / MHP / 99.2).
Wichroski, A. (1999). preliminary analysis of family life Skill program. Presented at the national association for welfare research and statistics annual workshop, Cleveland, Ohio, August, 10.
Wolman, R. N. (2001). Thinking with your soul: Spiritual intelligence and why it matters. New York: Harmony Books.
Zohar, D. & Marshall, I. (2000). SQ: Spiritual intelligence, the ultimate intelligence. London: Bloomsbury.