نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 . نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد مشاوره توانبخشی، دانشگاه علامه طباطبائی، manochehrimohadeseh@yahoo.com

2 دانشیار گروه روان شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی، Mahmoud.golzari@gmail.com

3 . استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور- واحد البرز، knikoozadeh@yahoo.com

چکیده

اعتیاد به عنوان یک پدیده شوم اجتماعی اثرات مخرب فراوانی از جمله استرس بر فرد معتاد و خانواده و به‌ویژه همسر وی دارد. آنچه که سلامت رفتار را با خطر روبرو می‌سازد، شیوه ارزیابی فرد از استرس و روش‌های مقابله با آن می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش امید درمانی بر به‌کارگیری روش‌های مقابله مثبت با استرس در زنان دارای همسر معتاد انجام شده است.مطالعه حاضر از نوع نیمه‌تجربی(پیش‌آزمون- پس‌آزمون) با گروه کنترل و  آزمون پیگیری می‌باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس بر روی 30 زن دارای همسر معتاد در شیراز  اجرا شد و  این تعداد به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهش، چک لیست شیوه‌های مقابله با استرس (کارور، شیر و وینتراپ، 1989) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ویرایش 17 نرم افزار SPSS، از تحلیل کوواریانس و آزمون t همبسته استفاده شد.نتایج حاصل نشان داد آموزش امید درمانی بر به‌کارگیری روش‌های مقابله مثبت با استرس در سطح معناداری 001/0  P<مؤثر است، این نتایج در دوره پیگیری نیز پایدار بودند. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش می‌توان از آموزش امید درمانی به‌عنوان یکی از روش‌های کمک به زنان دارای همسر معتاد برای به‌کارگیری روش‌های مقابله مثبت با استرس‌هایشان استفاده کرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Hope Therapy on Employing Positive Coping with Stress Strategies in Wives of Addicted Men

نویسندگان [English]

  • Mohaddeseh Manouchehri 1
  • Mahmoud Gholzari 2
  • Ezzat Ollah Kordmirza Nikouzadeh 3

1 M.A in Counselling and Rehabilitation, (Corresponding Author), e-mail: manochehrimohadeseh@yahoo.com

2 . Associate Professor of Psychology, Allameh Tabataba’i University, e-mail: manochehrimohadeseh@yahoo.com

3 Assistant Professor of Psychology, Payam Noor University, Alborz Branch, e-mail: knikoozadeh@yahoo.com

چکیده [English]

Drug addiction as an infelicitous social phenomenon has many detrimental effects including stress on the substance user and his family and specifically his wife. What makes health behavior at risk is the assessment of stress and ways of coping with it. The aim of this study was to examine the effectiveness of hope therapy on employ positive coping with stress strategies in wives of addicted men. The present study is a quasi-experimental with design of pre-test and post- test with control group and follow-up. This study was performed on 30 wives of addicted men in Shiraz city based on available  sampling and randomly included in two groups of experiment (n=15) and control (n=15). Coping with Stress Inventory (Carver, Schier & Weintrap, 1989) was used as measurement instrument. Data were analyzed using t-test and analysis of covariance by SPSS 17 software.The results showed that the hope therapy can effect on the use of positive coping with stress at a level of significance less than 0/001. These results were stable during follow up period.According to the results of present research, can use of hope therapy as one ways to help wives of addicted men for employing the positive coping strategies for their stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hope Therapy
  • Coping with stress strategies
  • Wives of addicted men
استورات، ویلیام. (2005). دایره‌المعارف مشاوره. (ترجمه شکوه نوابی نژاد، 1386). تهران: نشر علم.
بهروزیان ف و نعمت پور س. (1386). بررسی عوامل استرس‌زا، راهبردهای مقابله‌ای و ارتباط آن‌ها با سلامت عمومی 84 دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور - دانشجویان ورودی سال تحصیلی 85 اهواز. مجله علمی پزشکی. ٦ (3).
بیجاری ه، قنبری هاشم آبادی ب، آقامحمدیان شعر باف ح و همایی ف. (1388). بررسی اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر رویکرد امیددرمانی بر افزایش میزان امید به زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی. 10 (1).
رئیسیان خیرآبادی، ا. گلزاری م و برجعلی ا. (1390). اثربخشی آموزش امیددرمانی بر کاهش افسردگی و پیشگیری از عود در زنان درمانجوی وابسته به مواد مخدر. فصلنامه اعتیاد پژوهی. 5 (17).
سعادت یار ف و بیطرف ف. (1390). مروری بر علل و پیامدهای استرس با توجه به عامل جنسیت در نیروهای پلیس. توسعه انسانی. (38). صص109- 132.
شکری ا، مرادی ع، دانشورپور ز و علی طرخان ر. (1387). نقش تفاوت‌های جنسیتی در سبک‌های مقابله با استرس و سلامت روانی. دو فصلنامه روانشناسی معاصر. سال سوم. شماره 1.
علاء‌الدینی ز، کجباف م ب و مولوی ح. (1387). بررسی اثربخشی امیددرمانی گروهی بر میزان امید و سلامت روانی. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی. 1 (4).
غضنفری ف و قدم پور ع. (1387). بررسی رابطه بین راهبردهای مقابله‌ای و سلامت روانی در ساکنین شهر خرم آباد، فصلنامه اصول بهداشت روانی. شماره 37. صص 47-54.
کار، آلن. (2004).  روانشناسی مثبت: علم شادمانی و نیرومندی‌های انسان. (ترجمه: حسن پاشاشریفی،جعفر نجفی زند و باقر ثنایی، (1385). تهران: سخن.
محمدی نیا ن، رضایی م ع، حیدری خ، شریفی پور ح، و دربان ف. (1391). بررسی منابع استرس‌زا و شیوه‌های مقابله با آن در دانشجویان علوم پزشکی. فصلنامه افق پرستاری. 1 (1). 
وطن پرست ا، خزائلی پارسا ف، قازاریان م، محرم خانی ف، فتحعلی لواسانی ف، جلال م، یعقوبی آ، و موسوی شندی پ. (1387). بسته آموزشی پیشگیری از مصرف مواد ویژه همسران سوء مصرف کنندگان مواد. به سفارش دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل متحد تهران.
Agatsuma, & Hiroi , N. (2009). Genetic busis of drug Dependence and combrbid behavioral traits. Nihon shinkei seishin, 24(3), 137- 145.
Andrews, M. Ainley, M. & Frydenberg, E. (2004). Adolescent Engagement with Problem Solving Tasks. The role of Coping Style, Self- Efficacy and Emotions. AARE. International Conference.
Anthony, D. O. Lisa, E. & Bergeman, C. S. (2006). Hope as a Source of Resilience in Later Adulthood, Originally published in Personality and Individual Differences, 41: 7.
Barnard, M. (2007). Drug addiction and families. London and Philadelphia: Kingsley.
Buckingham, S. (2007). Gender responsive therapy for adolescent girls who abuse substances. Understanding loss of voice and social relational aggression.  Master of art. University of Maryland.
Burton-Phillips, E. (2007). Mum, can you lend me twenty quid? What drugs did to my family. London: Piatkus Books.
Carver, CS. Scheier, MF. Weintrub, JK. (1989). Assessing coping strategies: A theoretically based approach. J Pers Soc Psychol; 56:267-83.
Copello, A. Tempelton, L. & Powell, J. (2010). The impact of addiction on the family: Estimates of prevalence and costs. Drugs: Education, Prevention and Policy, 17(1), 63–74.
Davison, G C. & Neal, J.M. (2001). Abnormal psychology. New York: john Wiley & sons.
 Deniz, M. E, Lsik, E. (2010). Positive and Negative Affect Life Satisfaction and Coping with Stress by Attachment Styles in Turkish Students, Psychological Rep; 107 (2): 480-490.
Felagel, S. B. Vazques, D. M. & Robinson, T. E. (2003). Manipulation During  the second week of life increase susceptibility to cocaine self-Administration in female rats Neuropsycho pharmacology (28), 1741- 1751.
Frank, p. Neef, D. Weiffenbunch, O. Gansicke, M. Hautzinger, M. & Maier, W. (2003). Psychiatric Comorbidity in Risk Groups of opioid Addiction. Fortschr Neurol Psychiatr, 71(1), 37-44.
Girling, M. Huakau, J. Casswell, S. & Conway, K. (2006). Families and heavy drinking: Impact on children’s well-being. [Systematic Review]. Centre for Social and Health Outcomes Research and Evaluation and Te Ropu Whariki, Massey University.
Hamaideh, S. H. (2011). Stressors and Reactions to Stressors Among University Students, International Journal Sco Psychiatry; 57 (1): 69-80.
Hassan Shahi, M. & Ahmadian, K. (2005). Study of mental health drugs, mental battalion dependent patients. Journal of Mental Health Principles, 3(23-24), 131-139.
Kockly, R. (2003). Strees and fatigue in Mental Health Nursing - 5th Ed. Fontain Flettcher-Fondations of Neurology- Pearson Education. London: Taylor and Francis.
Lazarus, R. S. Folkman, S. 1984. Stress, appraisal and coping. Springer Publishing, New York.
Naomi, Z. Chaim, A. B. & Itamar, O. (2011). The effect of positive music and dispositional hope on state hope and affect, Psychology of Music, 39, 13-17.
National Center on Addiction and Substance Abuse (NCASA). (2005). Family matters: Substance abuse and the American family: A CASA White Paper. CASA at Columbia University.
Orford, J. Natera, G. Copello, A. Atkinson, C. Tiburcio, M. Velleman, R. & et al. (2005). Coping with alcohol and drug problems: The experiences of family members in three contrasting cultures. Published by Routledge.
Orford, J. Velleman, R. Copello, A. Templeton, L. & Ibanga, A. (2010). The experiences of affected family members: A summary of two decades of qualitative research. Drugs: Education, Prevention and Policy, 17(S1), 44–62.
Peterson, C. (2000). The Future of Optimism, American Psychologist, 55, 45-55.
Philip, B. A. (2008). Comparative longitudinal study of stress in student nurses in five countries: Albania, Brunei, the Czech Republic, Malta and Wales. Nurse Education Today, 28(2), 134-45.
Pottie, C. G. & Ingram, K. M. (2006). Coping responses used by parents of children with autism. Poster presented at the 114th American Psychological Association Convention, New Orleans, LA.
Sayer-Jones, M. (2006). In my life. Canberra: Commonwealth of Australia. Published by Australian Government Department of Health and Aging.
Scheier, M. F. & Carver, C. S. (2000). Optimism. In G. Fink (Ed.), Encyclopedia of stress, San Diego: Academic Press; 3: 99-102.
Shankerdass, M. K. (2002) Women and Drug Abuse: The Problem in India. United nations international druge control programme.
Snyder, C. R. (2002), Hope therapy: Rainbows in the Mind, Psychological Inquiry; 13, 249- 275.
Snyder, C. R. Harris, C. Anderson, J. R. Holleran, S. A. Irving, L. M. Sigmon, S. T. Yoshinobu, L. Gibb, J. Langelle, C. & Harney, P. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual-differencesmeasure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 570-585.
Spielberger, C.D. & Reheiser, E.C. (2005) Occupational stress and health. In New Perspectives in Occupational Health Psychology (Antoniou, A.G.   & Cooper, C.L., eds). Edward Elgar, Cheltenham, Great Britain, pp. 451–454.
Taylor, J.D. Feldman, D.B. Saunders, R.S. & Illardi, S.S. (2000). Hope Theory and Cognitive Behavioral Therapies. In C.R. Snyder (Ed.) Handbook of Hope Theory, Measures, and Application (pp. 109-122).
Vaghan, B. (2010). Nursing fundamentals Demystified Self Teaching. New York McGraw Hill Medical Co.
Valle, M. F. Huebner, E. S. & Suldo, S. M. (2006). An analysis of hope as a psychological strength. Journal of School Psychology, 44, 393 – 406.
Velleman, R. (2010). The policy context: Reversing a state of neglect. Drugs: Education, Prevention and Policy, 17(S1), 8–35.