نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر توانمند‌سازی روانی برکاهش تعارضات مادر –  فرزندی مادران خانه سلامت شهر تهران پرداخته است. روش این پژوهش از نوع پژوهش‌های نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه‌گواه است. در این پژوهش از خانه‌های سلامت منطقه 15 شهرداری تهران، خانه سلامت سرای محله افسریه شمالی انتخاب شد و با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس از همه مادران مراجعه کننده به خانه سلامت که شرایط شرکت در پژوهش را داشتند آزمون تعارضات مادر-  فرزندی گرفته شد و سپس 30 نفر از مادرانی که بالاترین تعارض را با فرزندانشان داشتند به عنوان نمونه انتخاب و با استفاده از روش جایگزینی تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرار داده شدند.گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای در این جلسات شرکت کردند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش پرسشنامه مقیاس تاکتیکهای تعارض مادر –فرزند است. داده‌های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس تک متغیری تحلیل شدند. نتایج نشان دادند برنامه توانمندسازی روانی مادران موجب کاهش تعارضات مادر – فرزندی، کاهش پرخاشگری کلامی، پرخاشگری فیزیکی و افزایش استدلال مادران و فرزندانشان شده است. بنابراین می‌توان گفت این افراد با افزایش عزت نفس، خودکنترلی، خودکارآمدی، کنترل خشم، مهارت تصمیم گیری خود و اصلاح باورهای غیرمنطقی خود در مورد فرزندان وکاربرد روش‌های تشویق و تقویت و دلگرمی دادن آن‌ها‌ می‌توانند تعارضاتشان را با فرزندانشان کاهش دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Mothers’ Psychology Empowerment Effectiveness on Mother-Child Conflict decreasing in Health Room of Tehran City

نویسندگان [English]

  • Maryam badipoor 1
  • Hossein Salimi Bajestani 2
  • Seyed Mohammad Kalantarkousheh 3

1 M.A. in Family Counseling, Allameh Tabataba’i University

2 Associate Professor in Counseling, Allameh Tabataba’i University

3 Assistant Professor in Counseling, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

Present study evaluates psychology empowerment effectiveness on decreasing mothers’ conflict of mother-child in Health Room of Tehran city. The method of the study is semi-experimental research with rendering of pre-exam and post-exam by witness group. In this study, we selected two Health Room cities of 15th zone of Tehran City Hall and North Afsarieh Health Room Locality. We sampled all available mothers who referred to Health Room after confirming their suitable conditions for our study. These mothers tested about mother-child conflict and finally 30 mothers selected who had the most conflict with their children. Then they divided by two groups by using of Random Selective method and considered in two groups of control and experiment. The experiment group participated in our sessions 8 rounds each 90 minutes. Data gathering tool in our study was scale questionnaire of mother-child conflict tactics. We analyzed gathered data with one variant covariance analysis method. The results showed that mothers’ psychology empowering program cause decrease of mother-child conflict, verbal aggression and physical aggression plus increase of argument between them. So we can claim that these people could decrease conflicts between themselves and their children by increase of self-confident, self-control, anger control and self-decision skill plus improve their irrational believes about their children and encourage them.                                                         

کلیدواژه‌ها [English]

  • argument
  • verbal aggression
  • Physical aggression
  • Empowerment psychology
  • Conflict between mother-child
ابوئی مهریزی، محبوبه. طهماسیان،کارینه. خوش کنش، ابوالقاسم. (1389). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت‌های خود نظم دهی خشم و تعارضات والد – نوجوان در دختران دوره راهنمایی شهر تهران. فصلنامه خانواده پژوهی، 6 (23): 404-393.
احمدی زاده، ج. (1374). بررسی اثر بخشی آموزش مهارت حل مسأله بر برخی از ویژگی‌های نوجوانان تحت پوشش مراکز شبانه روزی سازمان بهزیستی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
برغندان، سپیده. ترخان، مرتضی. قائمی خمامی، نیما. (1391). تعیین اثر بخشی آموزش مدیریت خشم بر سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر رشت. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 2 (8): 165- 140. 
بکتاش، ماری. ثنایی ذاکر، باقر.کدیور، پروین. (1384). اثر گروه مواجه در حل تعارض مادرها و دخترهای 16-15 ساله تهرانی. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 4 (15): 108-93.
بیاتی، بیتا. (1387). بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد راهبردی کوتاه مدت بر کاهش تعارضات مادر فرزندی در پسران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
ثنایی، باقر. (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
خدایاری فرد، محمد. (1383). مسائل نوجوانان و جوانان. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
دلاور، علی. (1388). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
زابلی، پریسا. ثنایی ذاکر، باقر.وحمیدی، منصور علی. (1384). سنجش سودمندی روان نمایشگری در بهبود مهارت‌های رفع تعارض مادران با دختران دانش آموز سال اول دبیرستا‌‌ن‌های منطقه 2 تهران. فصلنامه تازه‌‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 4 (13): 100- 81.
زنگنه، ساره. ملک پور، مختار. عابدی، محمدرضا. (1390).تأثیر آموزش مهارت‌های مدیریت خشم بر کنترل پرخاشگری مادران دانش آموز ناشنوا دوره ابتدایی. فصلنامه یافته‌های نو در روانشناسی، 5 (14): 94-81.
ژانت، م. ز. (بی تا). ارزیابی و شناخت. رفتاردرمانی نوجوانان. ترجمه م، خدایاری فرد و ی، عابدینی (1383). تهران: رشد.
سلامی، مونا. حسین پور، محمد. عطاری، یوسفعلی. (1389).بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله به شیوه دزوریلاو و گلدفرید بر تعارضات والد – فرزند در بین دانش آموزان دختر سال اول دوره دبیرستان شهرستان بهبهان. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 5 (2): 47-31.
شریفی، غ. (1383). بررسی اثر بخشی آموزش مهارت حل مسأله در درمان علائم افسردگی نوجوانان شاهد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم پزشکی ایران. انستیتو روانپزشکی ایران.
شکوهی یکتا، م. پرند، ا. (1385). آموزش شیوه‌های فرزند پروری به والدین و تأثیر آن بر مهارت‌های حل مساله کودکان. دومین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
صادقی، ا. (1380). آموزش گروهی کنترل خشم به شیوه عقلانی، رفتاری و عاطفی به دانش آموزان پسر دبیرستانی. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه اصفهان.
قدرتی، سیما. (1391). ارزیابی اثر بخشی آموزش نظریه گستردن و ساختن و ترکیب آن با شعر درمانی در کاهش تعارضات ارزشی والد – فرزند در بین دختران نوجوان دبیرستانی. رساله دکترا. دانشگاه علامه طباطبایی.
وتن، دیوید ای.کمرون،کیم اس. (1998). توانا سازی و تفویض اختیار (چاپ دوم). ترجمه بدرالدین اورعی. (1381). انتشارات مؤسسه تحقیقات و آموزش مدیریت . ص15.
ودادیان، زهرا. علی قنبری هاشم آبادی، بهرام. مشهدی، علی. (1390). بررسی اثر بخشی گروه درمانی چند خانواده‌ای بر حل تعارضات والدین – فرزندان و کاهش پرخاشگری نوجوانان دختر 14-15 ساله شهر مشهد. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 1 (4): 42- 18.
مرادی، امید. ثنایی ذاکر، باقر. (1385).بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‌های حل مسأله بر تعارضات والد- فرزند در دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر تهران. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 5 (20): 38-23.
Allison, B. N. & Schultz, J. B. (2004). Parent-adolescent conflict in early adolescence. Adolescence, 39(153), 101-109.
Bartunek, J. M. & Spreitzer, G. M. (2006). The Interdisciplinary Career of a Popular Construct Used in Management Empowerment in the Late 20th Century. Journal of Management Inquiry, 15(3), 255-273.‏
Chang, L. C; Shih, C. H. & Lin, S. M. (2010). The mediating role of psychological empowerment on job satisfaction and organizational commitment for school health nurses: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 47(4), 427-433.
‏Donnellan, M. B; Conger, R. D. & Burzette, R. G. (2007). Personality development from late adolescence to young adulthood: Differential stability, normative maturity, and evidence for the maturity‐stability hypothesis. Journal of personality, 75(2), 237-264.
‏De Goede, I. H; Branje, S. J. & Meeus, W. H. (2009). Developmental changes in adolescents’ perceptions of relationships with their parents. Journal of Youth and Adolescence, 38(1), 75-88.
‏Fine, M. J. & Lee, S. W. (Eds.). (2000). Handbook of diversity in parent education: The changing faces of parenting and parent education. Academic Press.‏
Kifer, R. E; Lewis, M. A; Green, D. R. & Phillips, E. L. (1974). TRAINING PREDELINQUENT YOUTHS AND THEIR PARENTS TO NEGOTIATE CONFLICT SITUATIONS1. Journal of Applied Behavior Analysis, 7(3), 357-364.
Kıralp, Y. Dincyürek, S. & Beidoğlu, M. (2009). Determining the conflict resolution strategies of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1205-1214.
Lubenko, J. & Sebre, S. (2010). Longitudinal associations between adolescent behaviour problems and perceived family relationships. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 785-790.
Lang. Ann-Yu. (2000). parent-dolescenc conflict and resolution in chineesemerican and Caucasian farnilies. http://www.sfsu.edu.
McFall, M. & Thomas, L. (2009). Licensing parents: Family, state, and child maltreatment. Lexington books.
Peterson, G. W; Bush, K. F; Wilson, S. M. & Hennon, C. B. (2005). Family relationship predictors of parent-adolescent conflict: Cross-cultural similarities and differences. International Family Strengths Consortium, Cuernavaca, Mexico. Retrieved July, 3, 2008.
Robin, A. L; Koepke, T. & Moye, A. (1990). Multidimensional assessment of parent-adolescent relations. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2(4), 451.
Van Doorn, M. D; Branje, S. J. & Meeus, W. H. (2011). Developmental changes in conflict resolution styles in parent–adolescent relationships: A four-wave longitudinal study. Journal of Youth and Adolescence, 40(1), 97-107.
‏Wheatley, A; Murrihy, R; van Kessel, J; Wuthrich, V; Remond, L; Tuqiri, R. & Kidman, A. (2009). Aggression management training for youth in behaviour schools: A quasi-experimental study. Youth Studies Australia, 28(1), 29.