نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• نجمه حمید

دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز، گروه روان‌شناسی بالینی n.hamid@scu.ac.ir

چکیده

زمینه: شواهد بالینی و عصب روان‌شناختی نشانگر اشکال در حافظه و فعالیت‌های عالی ذهن و فرایندهای شناختی پس از الکتروشوک در بیماران دچار اختلال افسردگی اساسی است.
هدف: هدف از این پژوهش، مطالعه اثرات الکتروشوک بر حافظه و فرایندهای شناختی بیماران زن دچار اختلال افسردگی اساسی بوده است.
روش: در یک طرح علّی مقایسه‌ای پس رویدادی، عملکرد 30 بیمار زن مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بر اساس مصاحبه بالینی و مقیاس افسردگی بک (BDI) با استفاده از مجموعه آزمون‌های حافظه و نوروسایکولوژیک قبل و پس از دریافت الکتروشوک در چند مرحله و پس از دوره پی‌گیری یک ساله، ارزیابی و با عملکرد گروه دیگری از بیماران زن دچار اختلال افسردگی اساسی که فقط تحت درمان‌های دارویی بوده‌اند و از نظر متغیرهای سن، جنسیت،‌ میزان تحصیلات و سایر متغیرهای مورد نظر در پژوهش با گروه بیمار کاملاً همتا بودند، مقایسه شدند. نتایج حاصل از ارزیابی کمی و کیفی حافظه و فرآیندهای شناختی در دو گروه آزمایش و گواه نشان داد که تفاوت معنی‌داری میان حافظه عددی،حافظه منطقی ،بهره حافظه ،یادگیری کلامی شنوایی و سایر فرایندهای شناختی گروه آزمایش، قبل از الکتروشوک و همه مراحل بعد از آن  در مقایسه با گروه کنترل وجود داشت (001/0p<) (001/0p<). یعنی عملکرد حافظه و فرایندهای شناختی در همه مراحل بعد از الکتروشوک و حتی  12 ماه بعد ازان به طور معنی داری کاهش یافت (001/0p<). می‌توان نتیجه گرفت که الکتروشوک باعث کاهش حافظه و فعالیت‌های عالی ذهن و فرایندهای شناختی در بیماران زن مبتلا به افسردگی اساسی شده  است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی کمی و کیفی حافظه آشکار ساخت که اگر چه عوارض الکتروشوک بر حافظه پس از خاتمه جلسات کاهش یافته اما افت حافظه و فرایندهای شناختی پس از دوره پی‌گیری 12 ماهه در مقایسه با گروه گواه کماکان به طور معنی‌داری تداوم داشته است (001/0p<).

کلیدواژه‌ها

• الکتروشوک یک طرفه
• حافظه
• فرایندهای شناختی
• اختلال افسردگی اساسی

عنوان مقاله [English]

Side-Effects of Unilateral Electroconvulsive Therapy on Memory and Cognitive Processes in Women with Major Depressive Disorder

نویسنده [English]

• Najmeh Hamid

Associate Professor, Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

Clinical and neuropsychological evidence show that patients with
major depression often experience difficulties in their memory and
high cortical functions after receiving electroconvulsive therapy
(ECT). The aim of the study was therefore to examine side-effects of
electroconvulsive therapy on the memory and cognitive process of
women with major depression. The study employed a causalcomparative ex post facto design. The experimental group consisted of
30 women with major depressive disorder who were selected using
clinical interviews and Beck Depression Inventory (BDI). The control
group included 30 women with major depression who matched
members of the experimental group in age, education and marital
status. The experimental group completed a set of memory and
neuropsychiatric tests in several phases of ECT treatment, and they
were re-evaluated one year later in the follow-up phase. The control
group only received medication. The results from qualitative and
quantitative analyses of the memory and cognitive processes in the
two groups revealed that the experimental group significantly differed
from the control group in every phase of ECT and even 12 month after
the treatment (p<0.001)(p<0.001), and that memory and cognitive
processes of members of the experimental group significantly reduced
()<0.001). The study suggests that ECT decreases the patient’s
memory and high cortical functions, and that the results sustain even
after 12 months with no ECT.

کلیدواژه‌ها [English]

• electroconvulsive therapy
• Memory
• cognitive processes
• major depressive disorder