نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه لرستان

2 استادیار روانشناسی دانشگاه لرستان

3 دانشیار روانشناسی دانشگاه لرستان

4 دانشیار روانشناسی دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

این پژوهش برای تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل شناختی-فراشناختی-رفتاری بر کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی صورت گرفت. روش پژوهش شبه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه­ی آماری این پژوهش کلیه بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مراجعه کننده به مراکز خصوصی و عمومی سطح شهر کرمانشاه در سال 1394 بود، که با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس تعداد 30 نفر از کسانی که از طریق مصاحبه­ی ­ساختاریافته (SCID-I) و پرسشنامه­ی اضطراب اجتماعی کانور و همکاران (2000) واجد شرایط شرکت در مطالعه بودند، انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (لیست انتظار) به صورت تصادفی جایگزین شدند. دوازده جلسه درمان شناختی-فراشناختی-رفتاری با توجه به مدل تدوین شده و بر اساس دیدگاه­های نظری مربوطه، به صورت هفته­ای دوبار برای گروه آزمایش اجرا گردید. در حالی که گروه کنترل در این مدت هیچ­گونه مداخله­ای دریافت نکرد. در پایان مداخله هر دو گروه مجدداً با آزمون اضطراب اجتماعی کانور و همکاران (2000)  مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کواریانس تک­متغیره (ANCOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر مدل شناختی-فراشناختی-رفتاری بر کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی در گروه آزمایش مؤثر بوده است (001/0P<). بنابراین، با توجه به اثربخش بودن مدل مورد نظر بر کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی به نظر می­رسد، درمانگران و مشاوران می­توانند از این مدل تدوینی برای کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی در بین مبتلایان استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of education based on the cognitive, meta-cognitive, and behavioral model in reducing symptoms social anxiety disorder (SAD)

نویسندگان [English]

  • Afsaneh Shahbazirad 1
  • Ezatollah Ghadampour 2
  • Firoozeh Ghazanfari 3
  • Khodamorad Momeni 4

1 Ph.D student in Psychology Lorestan University

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Lorestan University

3 Associate Professor, Department of Psychology, Lorestan University

4 Associate Professor, Department of Psychology, Razi University of Kermanshah

چکیده [English]

This research was conducted to study the effectiveness of education based on the cognition, meta-cognition, and behavioral model in reducing symptoms of social anxiety disorder (SAD). The study was a semi-experimental design with pretest -posttest design with control group. The study population was all patients with social anxiety disorder (SAD), that, referenced to private and public centers in Kermanshah in 2016, that by available sampling method, 30 patients from persons through structured interview (SCID-I) and social anxiety questionnaire of Connor et al (2000), were eligible for the study, selected and assigned to the experimental and control groups, randomly. Twelve sessions of cognition, meta-cognition, and behavioral treatment according to the model developed and based on theoretical perspectives was administered to experimental group as biweekly; while the control group did not receive the intervention. At the end of the intervention, both groups were evaluated again by the test of Connor et al (2000). The data were analyzed using analysis of covariance (ANCOVA).The findings showed that education based on the cognitive, meta-cognitive, and behavioral model was effective in reducing symptoms of social anxiety disorder (P<0/001). Therefore, according to effectiveness of the model on reducing symptoms of social anxiety disorder (SAD), it seems therapists and counselors can use the developed model to reduce the symptoms of social anxiety disorder (SAD) among patients

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Anxiety Disorder (SAD)
  • Cognitive -Meta-Cognitive-Behavioral Model
حسنوند عموزاده. مهدی. (1386). بررسی روایی و پایایی مقیاس فوبی اجتماعی. پایان­نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شاهد.
حسنی، جعفر.، تاج­الدینی، امراه.، قاعدنیای جهرمی، علی.، و فرامانی شهررضا، شیوا. (1393). مقایسه راهبردهای نظم­جویی شناختی هیجان و طرحواره­های هیجانی در همسران افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد بهنجار. فصلنامهروانشناسیبالینی، 1(21)، 101-91.
حیدریان فرد، زینب.، بخشی­پور، باب­اله.، و فرامرزی، محبوبه. (1394). اثربخشی درمان شناختی-رفتاری گروهی بر اضطراب اجتماعی، خودکارآمدی اجتماعی و نشخوار فکری در دانشجویان با اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 6 (21): 175-151.
دادستان، پریرخ. (1382). روانشناسیمرضیتحولی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
رحمانیان، زاهده.، میرزائیان، بهرام.، و حسن­زاده، رمضان. (1390). اثر درمان شناختی-رفتاری گروهی بر اضطراب اجتماعی دختران دانش آموز. دانشور پزشکی. 19(96): 11-1.
سادوک، بنیامین.، و سادوک، ویرجینیا. (2001). خلاصه روانپزشکی، علوم رفتاری، روان‌پزشکی بالینی. ترجمه نصرت الله پورافکاری، 1388. تهران، انتشارات شهرآب.
-سادوک، بنیامین.، و سادوک، ویرجینیا. (2007). خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری/روانپزشکی بالینی. ترجمه فرزین رضاعی، 1390، جلد دوم.، ویرایش دهم. تهران: ارجمند.
شیرازی تهرانی، علیرضا.، میردریکوند، فضل­اله.، و سپهوندی، محمدعلی.(1394). مقایسه اثربخشی درمان بین فردی و فراشناختی بر کاهش نشانه­های اختلال هراس اجتماعی. ارمغان دانش، 20 (10)، 912-899.
غیورکاظمی، فاطمه.، سپهری شاملو، زهره.، مشهدی، علی.، و غنایی­چمن آباد، علی. (1394). مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت و نوروفیدبک بر کاهش علائم اضطراب در دانشجویان دختر دارای اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامه روانشناسی بالینی، 7(3): 36-21.
کلارک، دیوید میلر.، و فربورن، کریستوفر. (1954). درمان­های شناختی-رفتاری. ترجمه­ی حسین کاویانی. 1380، تهران: مهر کاویان.
محققی، حسین.، دوستی، پیمان.، و جعفری، داود. (1395). تأثیر درمان پذیرش و تعهد بر فرانگرانی، نگرانی اجتماعی و نگرانی سلامتی دانشجویان. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 6(23): 94-81.
محمد خانی، پروانه. (1389). مصاحبهبالینیساختاریافتهبرای اختلال­هایDSM-IV-TR. تهران: انتشارات دانژه.
ملیانی، مهدیه.، شعیری، محمد رضا.، قائدی، غلامحسین.، بختیاری، مریم.، و طاولی، آزاده. (1388). اثربخشی درمان شناختی-رفتاری گروهی مبتنی بر الگوی هیمبرگ در کاهش نشانه­های اضطراب اجتماعی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 15(1)، 49-42.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change, Psychology Review, 84: 191–215.
Beck, A. T. (1967). Cognitive therapy and emotional disorders. New York: International University Press.
Beidel, D. C., Turner, S. M., & Young, J. (2006). Social Effectiveness Therapy for Children: Five Years Later. Behavior Therapy, 37: 416 – 425.
Clark, D., David, M., Ehlers, A., Hachman, A., McManus, F., Fennell, M. (2006). Cognitive therapy versus exposure and applied relaxation in social phobia: a randomized controlled trial.  Journal of Consulting Clinical & Psychology, 74: 568-568.
Connor, K. M., Davidson, J. R. T., Churchil, L. R., Sherwood, A., Foa, E., & Weisler, R. H. (2000). Psychometric properties of the Social Phobia Inventory (SPIN): New self-rating scale. British Journal Psychiatry, 176, 379-386.
Davidson, J. R. T., Miner, C. M., DeVeaugh-Geiss, J., Tupler, A., Colket, J. T., & Potts, N. L. S. (1997). The Brief Social Phobia Scale: A psychometric evaluation. Psychology Medicine, 27: 161-166.
Davis, T. E., Munson, M. S., Tarcza, E. V. (2009). Anxiety disorders and phobias. Social Behavior Skill Child.
Davison, G. C., Neale, J. M., Kring, A. M. (2004). Abnormal psychology(9th ed.). New York: John Wiley and Sons.
Demir, T., Karacetin, G., Eralp Demir, D., & Uysal, O. (2013). Prevalence and some psychosocial characteristics of social anxiety disorder in an urban population of Turkish children and adolescents. European Psychology, 28: 64-69.
Hofmann, S., & Bogels, S. (2006). Recent advances in the treatment of social phobia: introduction to the special issue. Journal Cognition Psychotherapy. 20(1): 3-5.
Leahy, R. L. (2003). Cognitive therapy techniques: a practitioners guide, New York: Guilford Press.
Lee, H., & Telch, M. J. (2008). Attentional biases in social anxiety: An investigation using the in attentional blindness paradigm. Behavior Research Therapy, 46: 819- 835.
Maffei, C., Fossati, A., Agostoni, I., Donati, D., Namia, C., Novella, L., Petrachi, M. (1997). Inter-rater reliability and internal consistency of the structured clinical interview for DSM-IV Axis II personality disorders (SCID-II), version 2.0. Journal Personality Disorder,11: 279– 284.
Mortberg, E., Karlsson, A., Fyring, C., Sundin, O. (2006). Intensive cognitive-behavioral group treatment (CBGT) of social phobia: A randomized controlled study. Anxiety Disorder, 20: 646–660.
Neenan, M., & Dryden, W. (1953). Cognitive theory: 100 key point and techniques. New York: Rutledge.
Purehsan, F. S., & Saed, O. (2010). Effectiveness of cognitive-behavioral group therapy (CBGT) on reduction of social phobia. Proscenia Social and Behavioral Sciences, 5: 1694– 1697.
Rapee, R., & Heimberg, R. (1997).A cognitive-behavioral model of anxiety in social phobia. Behavior Research Therapy, 35(8):741- 756.
Romm, K. L., Melle, I., Thorsen, C., Andreassen, O. A., Rossberg, J. I. (2012). Severe social anxiety in early psychosis in associated with poor premorbid functioning, depression, and reduced quality of life. Compre Psychiatry, 53: 434-440.
Roth, D. A. (2004). Cognitive theories of social phobia In B. Bandelow. Journal Sociality Anxiety Disorder, 127-41.
Rowa, K., & Antony, M. M. (2005). Psychological treatments for social phobia. Canadian Journal Psychiatry, 50: 308-316.
Spur, J. M. & Stopa, L. (2002). Self focused attention in social phobia and social anxiety. Clinical Psychology Review, 22(7): 947-975.
Tulbure, B .T. (2011).The efficacy of Internet supported intervention for social anxiety disorder: A brief meta-analytic review. Journal Sociality Behavior Science, 30: 552-557.
Turk, C. L., Heimberg, R. G., Hope, D. A. (2001). Social anxiety disorder. In: H. D. Barlow (Ed.). Clinical handbook of psychological disorder: A step-by-step treatment (3rd.ed.). New York: Guilford Press.
Weidman, A. C., Fernandez, K. C., Levinson, C. A., Augustine, A. A., Larsen, R. J., Rodebaugh, T. L. (2012). Compensatory internet use among individuals higher in social anxiety and its implications for well-being. Personality Individual Difference, 53: 191-195.
Wells, A.  (1962). Meta cognitive therapy for anxiety and depression. New York: Guilford Press.
Wells, A. (2009). Meta cognitive therapy for anxiety and depression. New York: Guilford Press.
Wells, A. & Matthews, G. (1996). Modeling cognition in emotional disorder: The SREF model. Behavior Research Therapy,34:881–888.
Wells, A., & Papageorgiou, C. (1998). Social phobia: Effects of external attention focus on anxiety, negative beliefs and perspective taking. Behavior Research Therapy, 29(3): 357- 370.
Wong, N., Sarver, D. E., & Beidel, D. C. (2012). Quality of life impairments among adults with social phobia: The impact of subtype. Journal Anxiety Disorder, 26: 50-57.