نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‏شناسی بالینی دانشگاه تربیت معلم تهران

2 استادیار دانشگاه تربیت معلم تهران

3 استادیار مرکز تحقیقات علوم رفتاری و گروه روان‏پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

چکیده

درمان فراشناختی رویکرد نو ظهوری است که به جای تمرکز بر محتوای تفکر بیمار بر کاهش فرآیندهای شناختی غیرمفید و تسهیل پردازش فراشناختی تأکید می‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان فراشناختی برکاهش باورهای فراشناختی، نشخوار فکری و علایم افسردگی انجام شده است.
پژوهش حاضر از نوع طرح‏های تک آزمودنی چند خط پایه‌ی همراه با کنترل بود. دو مورد بیمار زن مبتلا به افسردگی اساسی براساس مصاحبه تشخیصی مبتنی بر DSM-IV انتخاب شدند. یکی از بیماران فقط درمان دارویی و بیمار دیگر علاوه بر درمان دارویی طی 8 جلسه 45 دقیقه‌ای برنامه‏ی درمانی فراشناختی را نیز دریافت کرد. هر دو آزمودنی در مرحله پیش از درمان (خط پایه) و بعد از پایان درمان (پس‏آزمون) مقیاس‌های اختلال افسردگی اساسی (MDD-S)، نسخه دوم افسردگی بک (BDI-II)، سبک پاسخ نشخوارینولن- هیکسما و مورو (RRS) و پرسش�‏نامه فراشناخت�‏‏های ولز و کاترایتهاتن (MCQ-30) را تکمیل نمودند. علاوه براین بیمار تحت درمان فراشناختی، مقیاس افسردگی MDD-S و مقیاس سندرم شناختی- توجهی را در طی جلسات درمانی تکمیل نمود.
نتایج نشان داد که نمره بیمار تحت درمان فراشناختی در مقیاس افسردگی بک، از 35 در مرحله‌ی پیش از مداخله به 6 در مرحلۀ پس از مداخله و پیگیری کاهش یافت، در حالی که نمرۀ بیمار کنترل از 23 به 5 در پس‏آزمون و32 در مرحله‌ی پیگیری تغییر یافت. هم چنین نمرۀ بیمار تحت درمان فراشناختی در مقیاس تجدید نظر شده افسردگی اساسی (MDD-S)، سبک پاسخ نشخواری، توجه معطوف به خود و فراشناخت‌ها کاهش معناداری نشان داد. در حالی که نمرات این مقیاس‌ها در بیمار تحت درمان دارویی تغییرات معناداری مبنی بر بهبودی را نشان نداد.
درمان فراشناختی با کاهش میزان نشخوار فکری، توجه معطوف به خود، باورهای فراشناختی منفی و مثبت در کاهش علایم افسردگی اساسی مؤثر است و تغییرات درمانی ایجاد شده در پیگیری دوماهه پایدار باقی می‌ماند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Metacognitive Therapy on Improvement of Metacognitive Beliefs, Rumination and Depressive Symptoms: A Single Subject Study

نویسندگان [English]

  • R. Dargahiyan (M. A) 1
  • Sh. Mohammad Khani (Ph. D) 2
  • J. Hassani (Ph. D) 2
  • J Shams (Ph. D) 3

چکیده [English]

Metacognitive Therapy (MCT) is a new and emerging approach that focuses on reducing unhelpful cognitive processes and facilitating metacognitive styles of processing. The aim of this study was to investigate the efficacy of metacognitive therapy on improving of metacognitive beliefs, rumination, and depression symptoms of major depressive patient.
In a single case experiment with multiple baseline design a woman suffering from MDD were treated with eighth weekly sessions of MCT and antidepressant medications. Second woman with the same diagnostic a control case only received antidepressant medications. Instruments used in this research were included MDD-S, Metacognitive beliefs, (MCQ), Ruminative style (RRS), and Beck Depression Inventory (BDI-II).
Results indicated that metacognitive treatment result in improvement of subject's scores in Beck depression scale that reduced from 35 to 6 in posttest and 2 months follow up. The scores of scales of CAS and MDD-S showed remarkable reduction. But the control case who recived only antidepressant medications didn't show any significant changes in decrease of symptoms in follow up.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Depression
  • Metacognitive beliefs
  • Rumination
  • self-focused attention
  • and metacognitive therapy
استفان دابسون، کیت، محمدخانی، پروانه. (1386). مختصات روان‌سنجی پرسشنامه افسردگی بک -2 در یک نمونه بزرگ مبتلایان به اختلال افسردگی اساسی.ویژه نامه توان‌بخشی در بیماری‌ها و اختلالات روانی  
شیرین زاده دستگیری صمد،گودرزی محمدعلی، غنی زاده احمد و تقوی محمدرضا. (1387). بررسی ساختار عاملی، روایی و اعتبار پرسشنامه فراشناخت-30. مجله روان‏شناسی، 48، 461-445.
منصوری، احمد. (1388). بررسی مقایسه‌ای نگرانی، وسواس فکری و نشخوار فکری و نشخوار فکری در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، افسردگی و افراد به هنجار، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز.
محمدخانی،شهرام و فرجاد، مریم. (1388).رابطه باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر با علائم وسواسی در جمعیت غیربالینی. فصلنامه روان‏شناسی بالینی، 3، 51-35.
محمدخانی، شهرام و مظلوم، مریم. بررسی رابطه بین باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر با اضطراب صفت. دو فصلنامه روان‏شناسی معاصر انجمن روان‏شناسی ایران، 2، 23-32.
ولز، آدریان. (2009). راهنمای عملی درمان فراشناختی اضطراب و افسردگی. (ترجمه شهرام محمدخانی، 1388). تهران:انتشارات ورای دانش.
 
 
منابع لاتین
Adler, A. D. (2008). Manipulation Of Cognitive Biases and Rumination: An Examination of Single and Combined Correction Conditions. Presented In Partial Fulfillment Of The Requirements. The Degree Master of Arts in the Graduate School of the Ohio State University.
Barnhofer, T. Crane, C.Hargus, E. Amarasinghe, M. Winder, R. Williams, M. (2009). Mindfulness-based cognitive therapy as a treatment for chronic depression: A preliminary study. Behavior Research and Therapy. 4, 366–373.
Beck, A, T. Steer, R, A. Brown, GK. (1996). Manual for the Beck Depression Inventory-II. The Psychological Corporation arcourt: Brace & Company San Antonio.
Barrow, B. A. (2007). Assessing Emotional Evaluation: A Validation Study of the Reactions to Emotions Questionnaire. The University of Texas at Austin.
Corcoran, K. Segal, Z. (2008).Metacognition in Depressive and Anxiety Disorders: Current Directions. International Journal of Cognitive Therapy.1, 33–44.
Giorgio , J.M. Sanflippo,J. Kleiman, E. Reilly, D. Bender,R.E. Wagner, C. A. Liu, R, T. Alloy,L. B. (2010). An experiential avoidance conceptualization of depressive rumination: Three tests of the model. Behavior Research and Therapy 48, 1021-1031.­
Jong-Meyer, R., Beck, B., Riede, K. (2009). Relationships between rumination, worry, intolerance of uncertainty and metacognitive beliefs. Personality and Individual Differences.46, 547–551.
Kaltenthaler, E., Shackley, P., Stevens, K., Beverley, C., Parry, G. and Chilcott, J. (2002) A systematic review and economic evaluation of computerised cognitive behavior therapy for depression and anxiety. Technical Report. Core Research, Alton.
Kaplan, H. Sadock, B. (2003). Synopsis of psychiatry, 9th ed. Baltimore: Williams & Wilkins.
Morrison, A. Wells, A. Nothard, S. (2002).Cognitive and emotional predictors of predisposition to hallucinations in non-patients. British Journal of Clinical Psychology.41, 259-270.
Morrison, A. Wells, A. and Nothard, S. (2002). Cognitive and emotional predictors of predisposition to hallucinations in non-patients. British Journal of Clinical Psychology, 41, 259-270.
Ministry of Health. (2004). Clinical practice guidelines. Singapore.
Nagase, Y. Uchiyama, M. Kaneit, Y. Li, L.Kaji, T. Takahashi, S. Konno, M. Mishima, K. Nishikawa, T.Ohida, T. (2009). Coping strategies and their correlates with depression in the Japanese general population. Psychiatry Research.168, 57–66.
Papageorgiou, C. Wells, A. (2000). Treatment of Recurrent Major Depression with Attention Training. Cognitive and Behavioral Practice.7, 407-413.
Papageorgiou, C. Wells, A. (2001). Metacognitive beliefs about rumination in recurrent major depression. Cognitive and Behavioral Practice.8, 160-164.
Papageorgiou, C. & Wells, A. (2003). An empirical test of a clinical metacognitive model of rumination and depression. Cognitive Therapy and Research, 27, 261–273.
Papageorgiou, C. Wells, A. (2004). Depressive rumination: Nature, Theory and Treatmet. England: John Wiley & Sons Inc.
Papageorgiou, C. Wells, A. & Meina, L. J. (2008). Development and Preliminary Validation of the Negative Beliefs about Rumination Scale. Manuscript in Preparation.
Roelofs, J. Papageorgiou, C. Gerbera, R. Huibersa, M. Peeters, F. Arntza, A. (2006). On the links between self-discrepancies, rumination, metacognitions, and symptoms of depression in undergraduates. Behavior Research and Therapy, 45, 1295–1305.
Segal, ZV. Williams, JMG. Teasdale, JD. (2007). Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Depression: A New Approach to Preventing Relapse. Cognitive Behavioral Therapy Book Reviews, 3, 351.
Siegle, G. Ghinassi, F. & Thase, M. E. (2007). Neurobehavioral Therapies in the 21st Century: Summary of an Emerging Feld and an Extended Example of Cognitive Control Training for Depression. Cognitive Therapy and Research, 31, 235-262.
Spitzer, M. (2009).Thought suppression as a cognitive vulnerability factor for depression– an fMRI study. Heilbronn: Hanna Lo.
Teasdale, J. D. Scott, J. Moore, R. G. Hayhurst, H. Pope, M. Paykel, E.S. (2001). How Does Cognitive Therapy Prevent Relapse in Residual Depression? Evidence from a Controlled Trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 69, 3, 347-357.
Teasdale, J. Moore, R. Hay Hurst, H. Pope, M. Williams, S. Segal, Z. (2002). Metacognitive Awareness and Prevention of Relapse in Depression: Empirical Evidence. Journal of Consulting and Clinical Psychology.70, 275-287.
Wells, A. (1999). A Metacognitive Model and Therapy for Generalized Anxiety Disorder. Clinical Psychology and Psychotherapy, 6, 86-95.
Wells, A. (2000). Emotional disorder and metacognition. New York: John Wiley & sons
Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. New York: The Guilford Press
Wells, A. Cartwright-Hatton, S. (2004). A short form of the metacognitions questionnaire: properties of the MCQ-30. Behavior Research and Therapy, 42, 385–396.
Wells, A. Fisher, P.L., Myers, S. Wheatley, J., Patel, T. & Brewin, C. (2008). An open trial of metacognitive therapy in the treatment of major depressive disorder. Manuscript in preparation.
Wells, A. & Matthews, G. (1996). Modeling cognition in emotional disorder: the S-REF model. Behavior Research and therapy, 32, 867-870.
Wells, A. White, J. & Carter, K. (1997). Attention Training: Effects on Anxiety and Beliefs in Panic and Social Phobia. Clinical Psychology and Psychotherapy, 4, 226-232.
Yook, K. Kim, K. Young Suh, S. Lee, K. (2010). Intolerance of uncertainty, worry, and rumination in major depressive disorder and generalized anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 24, 623–628.