مطالعات روان‌شناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

اثربخشی مداخله روان‌شناختی بر نگرش‌های ناکارآمد، سلامت عمومی و بهزیستی روان‌شناختی رانندگان اتوبوس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مداخله‌ی روان‌شناختی بر نگرش‌های ناکارآمد، سلامت عمومی و بهزیستی روان‌شناختی رانندگان اتوبوس بود. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پسآزمون تک‌گروهی بود. به منظور انجام پژوهش، تعداد 158 نفر از رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران که برای شرکت در یک دورۀ آموزشی مداخلات روانی - اجتماعی توسط این شرکت معرفی شده ‌بودند، ابتدا به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در چهار گروه تقسیم شدند و آموزش‌‌های مدیریت خشم، رانندگی انتقام ‌جویانه، ارتباط مؤثر و مدیریت استرس را دریافت کردند. مقیاس نگرش‌های ناکارآمد، پرسشنامه سلامت عمومی و مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف به عنوان ابزار پژوهش به کار رفتند. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از شرکت‌‌کنندگان خواسته شد در دو مرحله پیش و پسآزمون به ابزارهای پژوهش پاسخ دهند. داده‌ها با استفاده از آزمون تجزیه و تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مداخله‌ی روان‌شناختی به‌طور معنی‌داری بر کاهش نگرش‌های ناکارآمد (03/0P=، 47/4F =)، افزایش سلامت عمومی (01/0P=، 85/6F =) و ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی (02/0P=، 21/5F =) رانندگان اتوبوس مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of the psychological intervention on dysfunctional attitudes, general health and psychological well-being among bus drivers

نویسندگان [English]

  • Mohsen Shokoohi-Yekta 1
  • Gholamreza Sohrabpoor 2

1 Professor, Department of Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran.

2 M.A. in Family Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of psychological intervention on dysfunctional attitude, general health and psychological well-being of bus drivers. The research method was quasi-experimental with pretest-posttest. In order to carry out this research, 158 bus drivers of the bus company in Tehran who were introduced by this company to participate in a training course "psycho-social interventions for drivers", were selected according to the convenience sampling procedure, and were then randomly assigned to four groups recieving the trainings of anger, effective communication, and stress management. The instruments were Dysfunctional Attitude Scale, General Health Questionnaire and Ryff’s Scales of Psychological Well-Being. In order to collect the data, the participants were asked to answer both pre and post-test research scales. The data were analysed by multivariate analysis of variance. Findings show that the psychological intervention affected significantly on the reduction of dysfunctional attitude (F=4/47, P=0/03), promotion of general health (F=6/85, P=0/01) and psychological well-being (F=5/21, P=0/02) among bus drivers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • drivers
  • well-being
  • general health
  • attitude
  • psychological intervention
مراجع
ابراهیمی، امرالله؛ نشاط‌دوست، حمید طاهر؛ کلانتری، مهرداد؛ مولوی، حسین و اسدالهی، قربانعلی. (1386). سهم مقیاس نگرش‌های ناکارآمد و خرده مقیاس‌های سلامت عمومی در پیش‌بینی و نسبت بخت ابتلا به افسردگی. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 9(4)، 58-52.
برغندان، سپیده؛ ترخان، مرتضی و قائمی خمامی، نیما (1391). تعیین اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر رشت. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 8 (2)، 165-140.
بشارت، محمدعلی؛ و محمدمهر، رضا. (1387). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس نشخوار خشم. نشریه علمی – پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی شهید بهشتی، 19(65)، 43-36.
بیانی، علی‌اصغر؛ کوچکی، عاشورمحمد؛ و بیانی، علی. (1387). روایی و پایایی مقیاس به زیستی روان‌شناختی ریف. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 14(2)، 151-146.
تقوی، سید محمدرضا (1380). بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی. مجله‌ی روان‌شناسی، 5(4)، پیاپی 20، 394-381.
حجازی، مسعود؛ آقایاری، سکینه و جارچی، علی (1395). مقایسه‌ی نگرش‌های ناکارآمد، تحریف‌های شناختی و دشواری تنظیم هیجان در افراد مبتلا به سوءمصرف مواد و افراد بهنجار. فصلنامه اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، 10(39)، 248-231.
رضایی، امیرموسی؛ خالدی، فیروز؛ خبازی فرد، محمدرضا؛ مؤمنی قلعه قاسمی، طاهره؛ کشاورز، محبوبه و خدایی، مهناز (1394). نگرش­های ناکارآمد و ارتباط آن با استرس، اضطراب و افسردگی در مبتلایان به سرطان پستان. مجله­ی تحقیقات نظام سلامت، 11(1)، 76-68.
ساراسن، ای. جی و ساراسن، بی. آر (1381). روان‌شناسی مرضی. ترجمه‌ی بهمن نجاریان و همکاران. جلد اول. تهران: انتشارات رشد.
شریفیان، سید اکبر (1388). توصیه‌های پزشکی به رانندگان، هفته‌نامه سلامت، 231، 20.
شکوهی‌یکتا، محسن؛ اکبری‌زردخانه، سعید و سهراب پور، غلامرضا (1396). ارتقاء ایستادگی و رواندرستی رانندگان اتوبوس: مطالعه اثربخشی مقدماتی. مجله‌ی علوم روان‌شناختی، 16 (63)، 337-324.
عباس‌زاده، محمد؛ میرزایی، حسین؛ بهزاد، بصیرت شهریار و کاشانی، شمسی (1392). بررسی نقش مداخله گرایانه عزت‌نفس بر میزان قانون‌گرایی رانندگان. فصلنامه مطالعات پژوهشی راهور، شماره 5، 56- 33.
فتی، لادن (1382). تعیین وضعیت‌های هویتی و ارتباط آن با سبک‌های هویتی و افسردگی در نوجوانان تهران. رساله‌ی دکتری، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
کاظمی، رضا؛ موسوی زاده، توکل؛ و فرد، رامین (1393). اثربخشی آموزش کنترل خشم در افزایش سازگاری اجتماعی و بهبود علائم مبتلایان به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD). فصلنامه اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 8(32)، 66-57.
کاظمینی، تکتم؛ قنبری هاشم‌آبادی، بهرامعلی؛ مدرس غروی، مرتضی و اسماعیلی‌زاده، مسعود (1390). اثربخشی گروه‌درمانی شناختی – رفتاری در کاهش خشم و پرخاشگری رانندگی. مجله مطالعات روان‌شناسی بالینی، 3 (10)، 11-1.
متقیان، زهرا و شکری، امید (1398). مدل­یابی رانندگی تهاجمی براساس ویژگی­های شخصیتی با میانجیگری هیجان خشم در رانندگی. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 9 (34)، 143-109.
مجدزاده، رضا؛ رشیدیان، ارش؛ شمس، محسن؛ شجاعی زاده، داوود و منتظری، علی (1390). استفاده از الگوی بازاریابی اجتماعی برای کاهش رفتارهای خطرناک رانندگی در رانندگان تاکسی شهر تهران. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 9(2)، 40-21.
هاشمی نظری، سید سعید؛ کاظمیان، محمد و حسینی، فرزاد (1390). بررسی روند پنج‌ساله مرگ‌های ناشی از تصادفات رانندگی در استان خوزستان (1389-1385). مجله علمی پزشکی قانونی، 17 (2)، 129-123.
هومن، عباس (1376). استانداردسازی و هنجاریابی پرسشنامه سلامت عمومی برای دانشجویان روزانه کارشناسی دانشگاه تربیت‌معلم. تهران: موسسه تحقیقاتی تربیتی دانشگاه تربیت‌معلم.
Abela, R. Z., & Skitch, S. A. (2007). Dysfunctional attitudes, self-esteem, and hassles: cognitive vulnerability to depression in children of affectively ill parent. Behavior Research and Therapy, 45(6), 1127-1140.
Badgar, T. A. (1992). Coping, life-style changes, health perceptions, and marital adjustment in middle-aged women and men with cardiovascular disease and their spouses. Health Care for Women International; 13(1), 43-55.
Campagne, A., Pebayle, T., & Muzet, A. (2004). Correlation between driving errors and vigilance level: influence of the driver's age. Physiology & Behavior, 80 (4): 515-524.
Ewan's, G. W., & Johansson, G. (1998). Urban bus driving an international arena for the study of occupational health psychology. Journal of Occupational Health Psychology, 3(2): 99-108.
Goldberg, D. P. (1972). The detection of psychiatric illness by questionnaire. Maudsley monograph, 21.
Goldberg, D., & Hillier, V. (1979). A scaled version of the General Health Questionnaire. Psychological Medicine, 9(1), 139-145.
Hilton, M. F., Staddon, Z., Sheridan, J., & Whiteford, H. A. (2009). The impact of mental health symptoms on heavy goods vehicle drivers' performance. Accident Analysis & Prevention. 41(3): 453-461.
Hoang, U. C. (2009). Promoting mental health in older adults. A Dissertation in Counseling Psychology, Texas Tech University.
James, L., & Nahl, D. (2002). Dealing with stress and pressure in the vehicle. Taxonomy of driving behavior: Affective, cognitive, sensorimotor. Chapter In J. Peter Rothe, Editor. Driving Lessons - Exploring Systems That Make Traffic Safer. University of Alberta Press, Edmonton, Canada. http://www. drdriving. org/articles/taxonomy
King, P. (2007). The concept of well-being and its applications in a study of ageing in Aotearoa New Zealand. The Family Centre Social Policy Research Unit..
Lam, D. (1998). A cognitive theory of depression. In: Checkley S. The management of depression. Oxford: Blackwell, 94-124.
Lorist, M. M., Bezdan, E., Ten Caat, M., Span, M. M., Roerdink, J. B., & Maurits, N. M. (2009). The influence of mental fatigue and motivation on neural network dynamics; an EEG coherence study. Brain Research, 1270, 95-106.
Marino, M., De Belvis, A., Basso, D., Avolio, M., Pelone, F., Tanzariello, M., & Ricciardi, W. (2013). Interventions to evaluate fitness to drive among people with chronic conditions: Systematic review of literature. Accident Analysis & Prevention, 50, 377-396. doi.org/10.1016/j.aap.2012.05.010
Murray, M. C., & Lopez, A. D. (1996). The Global burned of disease. A comprehensive assessment of mortality and disability from diseases, injuries, and risk factors in1990 and projected to 2020. Cambridge: Harvard University Press.
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Exploration on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069-1081.
Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science, 4(4): 99-104.
Ryff, C. D., & Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, 9(1), 1-28.
Sabates, A. L., Guiu, F. G., Garcia, J. M., & Capdevila, M. J. (2011). Evaluation of a program for changing attitudes in pre-drivers to prevent road accidents related to drink-driving in Catalonia. Adicciones, 23(3): 257-265.
Taylor, A. H., & Dorn, L. (2006). Stress, fatigue, health, and risk of road traffic accidents among professional drivers: the contribution of physical inactivity. Annual Review of Public Health, 27: 371-391.
Thogersen-Ntoumani, C., & Fox, K. R. (2005). Physical activity and mental well-being typologies in corporate employees: A mixed methods approach. Work & Stress, 19(1), 50-67.
Tse, J. L. M., Flin, R., & Mearns, K. (2006). Bus driver well-being review: 50 years of research. Transportation research part f: traffic psychology and behavior, 9(2): 89-114.
Wang, P., Rau, P., & Salvendy, G. (2010). Road safety research in China: review and appraisal. Traffic Injury Prevention, 11(4), 425-432.
Weissman, A. N., & Beck, A. T. (1978). Development and validation of the Dysfunctional Attitude Scale: A preliminary investigation.
مطالعات روان‌شناسی بالینی
دوره 10، شماره 36
مهر 1398
صفحه 65-81
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار