نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان شناسی بالینی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 استاد گروه روان شناسی بالینی، دانشگاه شاهد (نویسنده مسئول)، تهران، ایران

3 استاد یار پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه روانشناسی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی. تهران

چکیده

سابقه‌ی ترومای پیچیده در کودکی می‌تواند به تأثیرات روان‌شناختی قابل توجهی در بزرگسالی منجر شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها ادراک-های ناسازگارانه از خود است. هدف مطالعه‌ی حاضر، فراهم کردن درکی عمیق از چگونگی ادراک خود در مراجعان بزرگسال ایرانی است که سابقه‌ای از ترومای پیچیده در کودکی داشته‌اند. روش پژوهش، پدیدارشناسی تفسیری است که یک روش کیفی است. برای این منظور، 12 مراجع (8 زن و 4 مرد) با سابقه‌ای از ترومای پیچیده (غفلت هیجانی و فیزیکی و سوءرفتار هیجانی، فیزیکی و جنسی) که به دو کلینیک روان‌شناسی در تهران مراجعه کرده بودند با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مصاحبه عمیق استفاده شد. مصاحبه‌ها ضبط و کلمه به کلمه پیاده شد و با استفاده از روش هفت مرحله‌ای کلایزی تحلیل شد. دو مؤلفه‌ی اصلی به نام‌های درک مرکزی از خود و راهبردهای مقابله‌ای استخراج شد. درک مرکزی از خود، شامل دو طبقه‌ی اصلی شرم ناسازگارانه و ترس ناسازگارانه بود؛ و راهبردهای مقابله‌ای، شامل پنج طبقه اصلی اجتناب، برگرداندن خشم نسبت به خود و رفتارهای جبرانی بود. یافته‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sense of self in Iranian clients with a history of complex trauma: A phenomenology study

نویسندگان [English]

  • Mina Bagherinezhad 1
  • Rasol Roshan Chesli 2
  • Mohammad Arash Ramezani 3
  • Kazem Rasoulzadeh Tabatabaei 4

1 PhD Candidate of Clinical Psychology at Shahed University

2 Professor of Clinical Psychology at Shahed University (Corresponding Author)

3 Assistant professor, Family Research Institude, Shahid Beheshti University, Tehran

4 Associate professor. Departmant of psychology, Faculty of Humanities, Tarbiyat Modares University, Tehran

چکیده [English]

Experience of complex trauma in childhood can lead to significant psychological effects in adulthood. One of such most important effects is maladaptive sense of self. The purpose of this study was to provide a deep understanding regarding the quality of sense of self in Iranian adult clients with a history of complex trauma. The research method employed was interpretive phenomenology, which is a qualitative method. For this purpose, using purposeful sampling, 12 clients (8 females and 4 males), with a history of complex trauma (emotional and physical neglect, and emotional, physical and sexual abuse) who referred to two psychological clinics in Tehran, were selected. In-depth interviews were held to collect data. The interview sessions were recorded and transcribed verbatim and were analyzed using the seven-stage method of Colaizzi. The two main themes extracted were the central sense of self and coping strategies. The central sense of self included two main categories of maladaptive shame and maladaptive fear. The coping strategies included three main categories of avoidance, feeling angry with oneself, and compensatory behaviors. In the end, the findings were discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Complex trauma
  • Sense of self
  • Phenomenology
ابراهیمی، حجت الله؛ دژکام، محمود و تقه­الاسلام، طاهره. (1392). تروماهای دوران کودکی و اقدام به خودکشی در بزرگ‌سالی. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 19(4)، 282- 275.
ترکاشوند، فاطمه؛ جعفری، فاطمه؛ رضائیان، محسن و شیخ فتح­الهی، محمود. (1392). بررسی شیوع کودک آزاری و برخی عوامل جمعیت شناختی مؤثر بر آن در دانش­آموزان مقطع سوم راهنمایی شهر زنجان در سال 1390. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 12(6)، 460 -447.
توفیقی، حسن و هوشدار، مهسا. (1374). بررسی موارد کودک آزاری جنسی (SCA) در تهران. مجله علمی پزشکی قانونی، 2(5)، 20 -12.
خوشابی، کتایون؛ حبیبی عسگرآبادی، مجتبی؛ فرزادفرد، س. زینب و محمدخانی، پروانه. (1387). میزان شیوع کودک آزاری در دانش­آموزان دوره راهنمایی شهر تهران. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، 7(2)، 135- 115.
رحیمی­موقر، آفرین؛ بابایی، نعمت­الله و رستمی، محمدرضا. (1375). بررسی شیوع کودک آزاری در دو منطقه تهران. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 2(7)، 161 -141.
سیاری، علی­اکبر؛ باقری یزدی، عباس؛ جلیلی، بهروز؛ خوشابی، کتایون؛ شاه محمدی، داوود؛ ایمان زاده، فرید و کرمی، حسن. (1380). بررسی کودک آزاری جسمانی در مراجعان سه درمانگاه تخصصی اورژانس کودکان در شهرستان تهران. فصلنامه پژوهشی توانبخشی، 2(7،6)، 13-7.
صمیمی، زبیر و حسنی، جعفر. (1395). تأثیر آموزش حافظه کاری هیجانی در راهبردهای تنظیم شناختی هیجان نوجوانان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه. مطالعات روانشناسی بالینی، 6 (23)، 132- 113.
ماردپور، علیرضا و نجفی، محمود. (1395). اثربخشی روش درمانی حساسیت­زدایی از طریق حرکات چشم و پردازش مجدد در زنان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه ناشی از اتفاقات غیرنظامی. مطالعات روانشناسی بالینی، 6 (23)، 60- 41.
میکاییلی، نیلوفر و زمانلو، خدیجه. (1391). بررسی میزان شیوع کودک آزاری و نیز پیش­بینی آن از طریق بررسی افسردگی و اضطراب والدین، سبک­های دلبستگی و سلامت روانی نوجوانان پسر آنان. فصلنامه روان­شناسی افراد استثنایی، 5(2)، 166 -145.
هومن، حیدرعلی. (1393). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سمت.
ویزه، اورزولا؛ مرادی، شهرام؛ فدایی، زهرا و حبیبی عسگرآباد، مجتبی. (1387). شیوع کودک آزاری در دانش آموزان مقطع متوسطه بر حسب سن، مقطع تحصیلی و سابقه طلاق در خانواده. خانواده پژوهی، 4(14)، 165 -145.
Bahk, Y. C., Jang, S. K., Choi, K. H., & Lee, S. H. (2017). The relationship between childhood trauma and suicidal ideation: role of maltreatment and potential mediators. Psychiatry Investigation14(1), 37-48. Doi: 10.4306/pi.2017.14.1.37
Baylin, J., & Winnette, P. (2016). Working with traumatic memories to heal adults with unresolved childhood trauma: Neuroscience, attachment theory and Pesso Boyden system psychomotor psychotherapy. Jessica Kingsley Publishers.
Bernstein, D. P., Stein, J. A., Newcomb, M. D., Walker, E., Pogge, D., Ahluvalia, T., Stokes, J., Handelsman, L., Medrano, M., Desmond, D., & Zule, W. (2003). Development and validation of a brief screening version of the Childhood Trauma Questionnaire. Child Abuse & Neglect, 27(2), 169-190. https://doi.org/10.1016/S0145-2134(02)00541-0
Cleare, S., Wetherall, K., Clark, A., Ryan, C., Kirtley, O., Smith, M., & O’connor, R. (2018). Adverse childhood experiences and hospital-treated self-harm. International Journal of Environmental Research and Public Health15(6), 12-35. https://doi.org/10.3390/ijerph15061235
de Mattos Souza, L. D., Molina, M. L., da Silva, R. A., & Jansen, K. (2016). History of childhood trauma as risk factors to suicide risk in major depression. Psychiatry research246, 612-616.
Gallop, R. (2002). Failure of the capacity for self-soothing in women who have a history of abuse and self-harm. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 8(1), 20-26. https://doi.org/10.1067/mpn.2002.122425
Garrusi, B., & Nakhaee, N. (2009). Validity and reliability of a Persian version of the Childhood Trauma Questionnaire. Psychological Reports, 104(2), 509-516. https://doi.org/10.2466/PR0.104.2.509-516
Greenberg, L. S. (2015). Emotion-focused therapy: Coaching clients to work through their feelings. American Psychological Association.
Grennan, M. (2015). The role of mentalization in the relationship between trauma severity and symptology following circumscribed and complex traumatic experience. Ph.D Thesis, The Richard L. College of Long Island University.
Hopfinger, L., Berking, M., Bockting, C. L., & Ebert, D. D. (2016). Emotion regulation mediates the effect of childhood trauma on depression. Journal of Affective Disorders198, 189-197. https://doi.org/10.1016/j.jad.2016.03.050
Hsu, E. T. (2016). Child sexual abuse, interpersonal difficulties, and staying in relationships with intimate partner violence: A preliminary study.
Huang, Z. H., Hou, C. L., Huang, Y. H., He, X. Y., Wang, Q. W., Chen, X., Wang, Z. L., Wang, S. B., & Jia, F. J. (2019). Individuals at high risk for psychosis experience more childhood trauma, life events and social support deficit in comparison to healthy controls. Psychiatry Research273, 296-302. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2019.01.060
Huh, H. J., Kim, S. Y., Yu, J. J., & Chae, J. H. (2014). Childhood trauma and adult interpersonal relationship problems in patients with depression and anxiety disorders. Annals of general psychiatry13(1), 26.
Keene, A. C., & Epps, J. (2016). Childhood physical abuse and aggression: Shame and narcissistic vulnerability. Child abuse & neglect51, 276-283. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2015.09.012
Killingmo, B. (1989). Conflict and deficit: Implications for technique. International Journal of Psycho-Analysis70, 65-79.
Kim, J., Talbot, N. L., & Cicchetti, D. (2009). Childhood abuse and current interpersonal conflict: The role of shame. Child abuse & neglect,33(6),362-371.
Kisiel, C., Patterson, N., Torgersen, E., den Dunnen, W., Villa, C., & Fehrenbach, T. (2018). Assessment of the complex effects of trauma across child serving settings: Measurement properties of the CANS-Trauma Comprehensive. Children and Youth Services Review,86,64-75.
Kliethermes, M., Schacht, M., & Drewry, K. (2014). Complex trauma. Child and Adolescent Psychiatric Clinics23(2), 339-361. http://dx.doi.org/10.1016/j.chc.2013.12.009
Kok, T., de Haan, H., van der Meer, M., Najavits, L., & de Jong, C. (2015). Assessing traumatic experiences in screening for PTSD in substance use disorder patients: What is the gain in addition to PTSD symptoms?Psychiatry Research226(1), 328-332. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2015.01.014
Lessem, P. A. (2005). Self-psychology: An introduction. Jason Aronson.
Lewis, H. B. (1971). Shame and guilt in neurosis. New York: International Universities Press.
Li, X. B., Liu, J. T., Zhu, X. Z., Zhang, L., Tang, Y. L., & Wang, C. Y. (2014). Childhood trauma associates with clinical features of bipolar disorder in a sample of Chinese patients. Journal of Affective Disorders168, 58-63. https://doi.org/10.1016/j.jad.2014.06.017
Liu, J., Fang, Y., Gong, J., Cui, X., Meng, T., Xiao, B., He, Y., Shen, Y., & Luo, X. (2017). Associations between suicidal behavior and childhood abuse and neglect: a meta-analysis. Journal of Affective Disorders220, 147-155. https://doi.org/10.1016/j.jad.2017.03.060
McLafferty, M., Armour, C., Bunting, B., Ennis, E., Lapsley, C., Murray, E., & O'Neill, S. (2019). Coping, stress, and negative childhood experiences: The link to psychopathology, self‐harm, and suicidal behavior. PsyCh journal.
Mergler, M., Driessen, M., Havemann-Reinecke, U., Wedekind, D., Lüdecke, C., Ohlmeier, M., Chodzinski,C., Teuniben, S., Weirich, S., Kemper, U., Renner, W & Schafer, I. (2018). Differential relationships of PTSD and childhood trauma with the course of substance use disorders. Journal of substance abuse treatment93, 57-63.
Morrow, R., Rodriguez, A., & King, N. (2015). Colaizzi’s descriptive phenomenological method. The Psychologist, 28(8), 643-644.
Nelson, B. C. (1998). Systematic effects of trauma: A quantitative study of individual and relational post- traumatic stress. Ph.D Thesis, Tech University, Texas.
Novelo, M., von Gunten, A., Jardim, G. B. G., Spanemberg, L., de Lima Argimon, I. I., & Nogueira, E. L. (2018). Effects of childhood multiple maltreatment experiences on depression of socioeconomic disadvantaged elderly in Brazil. Child Abuse & Neglect79, 350-357. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2018.02.013
Nugent, N. R., Amstadter, A. B., & Koenen, K. C. (2011). Interpersonal process and trauma: An interactional model. Handbook of interpersonal psychology: Theory, research, assessment, and therapeutic interventions, 405-423.
Okubo, R., Inoue, T., Hashimoto, N., Suzukawa, A., Tanabe, H., Oka, M., Narita, H., Ito, K., Kako, Y., & Kusumi, I. (2017). The mediator effect of personality traits on the relationship between childhood abuse and depressive symptoms in schizophrenia. Psychiatry Research, 257, 126-131. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2017.06.039
Paivio, S. C., & Pascual-Leone, A. (2010). Emotion-focused therapy for complex trauma: An integrative approach. American Psychological Association.
Paradis, A., & Boucher, S. (2010). Child maltreatment history and interpersonal problems in adult couple relationships. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma19(2), 138-158. https://doi.org/10.1080/10926770903539433
Park, S., Hong, J. P., Bae, J. N., Cho, S. J., Lee, D. W., Lee, J. Y., Chang, S. M., Jeon, H. J., Hahm, B. J., Lee, Y. M., Seong, S., & Cho, M. J. (2014). (2014). Impact of childhood exposure to psychological trauma on the risk of psychiatric disorders and somatic discomfort: single vs. multiple types of psychological trauma. Psychiatry Research219(3), 443-449. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2014.06.009
Pur, I. G. (2014). Emotion regulation intervention for complex developmental trauma: working with street children. Procedia-Social and Behavioral Sciences159, 697-701. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.12.471
Quilliot, D., Brunaud, L., Mathieu, J., Quenot, C., Sirveaux, M. A., Kahn, J. P., Ziegler, O., & Witkowski, P. (2019). Links between traumatic experiences in childhood or early adulthood and lifetime binge eating disorder. Psychiatry Research276, 134-141. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2019.05.008
Rukiye, A. Y., & Erbay, L. G. (2018). Relationship between childhood trauma and suicide probability in obsessive-compulsive disorder. Psychiatry research261, 132-136.
Russo, M., Mahon, K., Shanahan, M., Solon, C., Ramjas, E., Turpin, J., & Burdick, K. (2015). The association between childhood trauma and facial emotion recognition in adult with bipolar disorder. Psychiatry Research, 229, 771- 776.
Schiraldi, G. R. (2009). The post- traumatic stress disorder: Source book (5th ed.). McGraw Hill, New York.
Schmid, M., Petermann, F., & Fegert, J. M. (2013). Developmental trauma disorder: pros and cons of including formal criteria in the psychiatric diagnostic systems. BMC psychiatry13(1), 3.
Schore, A.N. (2001). The effects of early relational trauma on right brain development, affect regulation, and infant mental health. Infant Mental Health Journal, 22(1-2), 201-269.
Tangney, J. P., Miller, R. S., Flicker, L., & Barlow, D. H. (1996). Are shame, guilt, and embarrassment distinct emotions?. Journal of personality and social psychology70(6), 1256. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.70.6.1256
Terr, L. C. (2003). Childhood traumas: An outline and overview. Focus1(3), 322-334.
Timulak, L., Pascual- Leone, A. (2014). New developments for case conceptualization in emotion- focused therapy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 22 (6), 619- 636.
Van der Kolk, B. (2005). Developmental trauma disorder: Toward a rational diagnosis for children with complex trauma histories. Psychiatric Annals, 35(5), 401-408.
Wojnar, D. M., & Swanson, K. M. (2007). Phenomenology: an exploration. Journal of holistic nursing25(3), 172-180.
Willig, C. (2013). Introducing qualitative research in psychology. McGraw-hill education (UK).
Xie, P., Wu, K., Zheng, Y., Guo, Y., Yang, Y., He, J., Ding, Y., & Peng, H. (2018). (2018). Prevalence of childhood trauma and correlations between childhood trauma, suicidal ideation, and social support in patients with depression, bipolar disorder, and schizophrenia in southern China. Journal of Affective Disorders228, 41-48. https://doi.org/10.1016/j.jad.2017.11.011
Zou, Z., Huang, Y., Wang, J., He, Y., Min, W., Chen, X., Wang, J., & Zhou, B. (2016). Association of childhood trauma and panic symptom severity in panic disorder: Exploring the mediating role of alexithymia. Journal of Affective Disorders206, 133-139.