نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 دانشجوی دکترای روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

اعتیاد اینترنتی یک معضل شایع است که بسیاری از جوامع امروزی را درگیر خود ساخته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر‌بخشی درمان مبتنی بر کار‌آمدی هیجانی بر کاهش وابستگی به اینترنت و آسیب‌پذیری روان‌شناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) در دانش‌آموزان دارای نشانه‌های اعتیاد اینترنتی بود. این پژوهش نیمه‌آزمایشی و با استفاده از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر دارای نشانه‌های اعتیاد اینترنتی هنرستان‌های دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی99-1398 بود. برای به-دست آوردن نمونه از میان نواحی پنج‌گانه آموزش و پرورش شهر تبریز، یک ناحیه و سپس یک هنرستان پسرانه به صورت تصادفی انتخاب شد و در ادامه دانش‌آموزان دارای ملاک‌های ورود به پژوهش با روش غربال‌گری و از طریق آزمون تشخیصی 20 گویه‌ای اعتیاد به اینترنت یانگ انتخاب و از میان آنان تعداد 40 نفر در گروه‌های 20 نفره در 2 گروه آزمایشی و گواه به شیوه هدفمند جایگزین شدند. گروه آزمایشی در طی هشت هفته درمان مبتنی بر کار‌آمدی هیجانی دریافت کرد و در این مدت گروه گواه هیچ نوع مداخله‌ای دریافت نکرد. برای گردآوری داده‌ها از آزمون تشخیصی 20 گویه‌ای اعتیاد به اینترنت یانگ و پرسش‌نامه افسردگی، اضطراب و استرس لوی‌باند استفاده شد. داده‌های گرد‌آوری شده با استفاده از روش تحلیل کواریانس چند‌متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست آمده از مقایسه پس-آزمون دو گروه با کنترل پیش‌آزمون نشان داد که نمرات وابستگی به اینترنت و آسیب‌پذیری روان‌شناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) گروه آزمایش و گواه تفاوت معنی‌داری دارند (01/0>p). نتایج حاکی از این بود که درمان مبتنی بر کار‌آمدی هیجانی موجب کاهش علائم وابستگی به اینترنت و آسیب‌پذیری روان‌شناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) در دانش‌آموزان دارای نشانه‌هـای اعتیاد اینترنتی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Emotion Efficacy Therapy on Internet Dependency and Psychological Vulnerability in Students Addicted to Internet

نویسندگان [English]

  • Mansour Bayrami 1
  • Touraj Hashemi Nosrat Abad 1
  • khalil Smaeilpour 2
  • Ali Shiri 3

1 Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

3 Ali Shiri ای PhD Student in Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Internet addiction is a widespread problem inflicting most of today’s societies. The aim of this study was to investigate the effectiveness of emotion efficacy therapy on the reduction of internet dependency and psychological vulnerability (depression, anxiety and stress) in students with symptoms of internet addiction. The research was quasi-experimental design with pre- and post-test and control group. The statistical population of the study included all male students of state technical schools with symptoms of internet addiction in the year 2020 in Tabriz City. In order to select the sample, one district from five educational districts and then a technical school were selected randomly. After that, the students possessing the inclusion criteria to the research were screened by Young’s Internet Addiction Test (YIAT20) and from among them 40 students were purposively assigned to either experimental or control group, each group consisting of 20 students. The experimental group received eight session emotion efficacy therapy whereas the control group received no intervention in this period. For the collection of data, Young’s Internet Addiction Test (YIAT20) and Lovibond’s Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS) were used. The collected data were analyzed using multivariate analysis of covariance. The results from the comparison of the post-tests of the groups indicated that scores of internet dependency and psychological vulnerability of experimental and control groups varied significantly (p<0.01). The results showed that emotion efficacy therapy reduced internet dependency and psychological vulnerability (depression, anxiety and stress) in students with symptoms of internet addiction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotion efficacy therapy
  • Internet dependency
  • Psychological vulnerability
  • Students
امیری، سهراب؛ سپهریـان­آذر، فیروزه و نـاصری تمرین، کبری (1393). نقش راهبردهای نظم‌جـوئی شناختی هیجان، تکانش­گری و برون­گرائی در گرایش اعتیاد به اینترنت دانشجویان دانشگاه ارومیه در سال 93. مجله علمی پژوهان، 14(1)، 1-11.
دلاور، علی (1398). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.
شاملی، محمدحسن؛ معتمدی، عبدالله و برجعلی، احمد (1397). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر اعتیاد به بـازی­های اینترنتی با میـانجی­گـری متغیرهـای خود­کنترلی و هیجـان­خواهی در نـوجوانـان پسر. فـرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 9(33)، 139-161.
علوی، خدیجه؛ مدرس غروی، مرتضی؛ امین یزدی، سید امیر و صالحی فدردی، جواد (1390). اثربخشی رفتار­درمانی دیالکتیکی به شیوه گروهی (با تکیه بر مؤلفه­های هوشیاری فراگیر بنیادین، تحمل پریشانی و تنظیم هیجانی) بر نشانه­های افسردگی در دانشجویان. مجله اصول بهداشت روانی، 13(2)، 124-135.
علوی، سید سلمان؛ اسلامی، مهدی؛ مرآثی، محمد­رضا؛ نجفی، مصطفی؛ جنتی­فرد، فرشته و رضاپور، حسین. (1389). ویژگی­های روان­سنجی آزمون اعتیاد به اینترنت یانگ. مجله علوم رفتاری، 4(3)، 183-190.
طیبی، هاجر و قنبری هاشم‌آبادی، بهرام علی (1390). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی یک‌پارچه توحیدی و ‌شناختی­رفتاری در کاهش فشار روانی همسران جانبازان اختلال استرس پس از ضربه. روان‌شناسی و دین، 4(1)، 23 ـ 35.
مدارا، فرهاد؛ رضایی­نور، جلال؛ سایه­میری، نادر؛ ملکی، فاطمه؛ آقاخانی، نرگس؛ سایه­میری، کوروش و رظایی طاویرانی، مصطفی. (1396). شیوع اعتیاد به اینترنت در ایران: یک مطالعه مروری سیستماتیک و متاآنالیز. مجله اعتیاد و سلامت، 9(4)، 243-252.
Amini, M., Lotfi, M., Fatemitabar, R., & Bahrampouri, L. (2020). The Effectiveness of Emotion-Focused Group Therapy on the Reduction of Negative Emotions and Internet Addiction Symptoms. Journal of Practice in Clinical Psychology, 8(1), 1-8.
Billieux, J., Schimmenti, A., Khazaal, Y., Maurage, P., & Heeren, A. (2015). Are we overpathologizing everyday life? A tenable blueprint for behavioral addiction research. Journal of Behavioral Addictions, 4(3), 119-123.
Cho, S. M., Sung, M. J., Shin, K. M., Lim, K. Y., & Shin, Y. M. (2013). Does psychopathology in childhood predict internet addiction in male adolescents? Child Psychiatry and Human Development, 44(4), 255-269.
Desjarlais, M., & Joseph, J. J. (2017). Socially Interactive and Passive Technologies Enhance Friendship Quality: An Integration of the Mediating Roles of Online and Offline Self-Disclosure. CyberPsychology, Behavior, and Social Networking, 20(5), 286-291.
Garofalo, C., & Velotti, P. (2017). Negative emotionality and aggression in violent offenders: The moderating role of emotion dysregulation. Journal of Criminal Justice, 51, 9-16.
Gholamian, B., Shahnazi, H., & Hassanzade, A. (2017). The Prevalence of Internet Addiction and Its Association with Depression, Anxiety and Stress among High-School Students. International Journal of Pediatrics, 5(4), 4763-4770.
Greenfield, D. N. (1999). Psychological characteristics of compulsive internet use: a preliminary analysis. CyberPsychology & Behavior, 2(5), 403-412. doi: 10.1089/cpb.1999.2.403
Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion Regulation: Conceptual Foundations in J. J. Gross (Ed.). Handbook of emotion regulation, pp. 3-24, New York: Guilford Press.
Hashemi, T., Bayrami, M., & Shiri, A. (2019). Structural relations of rumination, catastrophizing and the symptoms of internet addiction: The mediating role anxiety. Razi Journal of Medical Sciences, 26(5), 1-8.
Hayes, S. C., Strosahl, K., & Wilson, K. G. (1999). Acceptance and Commitment Therapy: An experiential approach to behavior change. New York: The Guildford Press.
Kliem, S., Kroger, C., & Kosfelder, J. (2010). Dialectical behavior therapy for borderline personality disorder: A meta-analysis using mixed-effects modeling. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78(6), 936-951.
Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2015). Internet addiction in Psychotherapy. Basingstoke: Palgrave Macmillan
Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behavior, Research and Therapy, 33(3), 335-343. Doi.org/10.1016/0005-7967(94)00075-U
Mckay, M., & West, A. (2016). Emotion efficacy therapy: a brief, exposure-based treatment for emotion regulation integrating ACT and DBT. Context Press/New Harbinger Publications.
Pen, Y., Yang, J., & Liu, L. (2017). Social Anxiety and Internet Addiction among Rural Left-behind Children: The Mediating Effect of Loneliness. Iranian Journal of Public Health, 46(12), 1659-1668.
Ruiz, F. J. (2010). A review of acceptance and commitment therapy (ACT) empirical evidence: Correlational, experimental psychopathology, component and outcome studies. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 10(1), 125-162.
Sari, A. C., & Alkar, O. Y. (2019). Mediator Role of Emotion Regulation between Personality Traits and Internet Addiction in Young People. Journal of Addiction Research & Therapy, 10, 378.
Shiri, A., Hashemi, T., & Alilou, M. M. (2017). Depression and Internet Addiction in Students. Contemporary Psychology, 12(Suppl.): 1001-1004.
Teasdale, J. D., Segal, Z. V., & Williams, J. M. (1995). How does cognitive therapy prevent depression relapse and why should attentional control (mindfulness) training help? Behavior Research and Therapy, 33, 25-39.
Van Koningsbruggen, G. M., Hartman, T., Eden, A., & Veling, H. (2017). Spontaneous Hedonic Reactions to Social Media Cues. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(5), 334-340. doi: 10.1089/cyber.2016.0530
Watkins, E. R. (2008). Constructive and unconstructive repetitive thought. Psychological Bulletin, 134, 163-206.
Wenzlaff, R. M., & Bates, D. E. (1998). Unmasking a cognitive vulnerability to depression: how lapses in mental control reveal depressive thinking. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 1559-1571.
Widyanto, L., & Griffiths, M. (2007): Does it really exist? (revised). In J. Gackenbach (Ed.), Psychology and the Internet: Intrapersonal, interpersonal, and transpersonal implications (2nd ed.). (pp. 141-163). San Diego, CA: Academic Press.
Widyanto, L., & McMurran, M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. CyberPsychology & Behavior, 7(4), 443-50
Witkiewitz, K., Marlatt, G., & Walker, D. (2005). Mindfulness based relapse prevention for alcohol and substance use disorders. Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarter, 19 (3), 211-218.
Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology & Behavior, 1(3), 237-244. http://doi.org/10. 1089/cpb.1998.1.237
Young, K. S. (1998). Caught in the Net: How to recognize Internet addiction a winning strategy for recovery. New York, NY: John Wiley and Sons, Inc.