مطالعات روان‌شناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

مدل ساختاری علائم اختلالات خوردن در زنان بر اساس درونی‌سازی الگوهای رسانه، باورهای مربوط به خوردن و نگرانی از بدشکلی بدنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه لرستان

2 استادیار، گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی فیض الاسلام، خمینی‌شهر، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی و آزمون مدل ساختاری علائم اختلالات خوردن در زنان بر اساس درونی‌سازی الگوهای رسانه و با توجه به نقش میانجیگر باورهای مربوط به خوردن و نگرانی از بدشکلی بدنی، در دانشجویان دختر انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. 298 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر در سال تحصیلی 99-98 با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به سیاهه نگرانی از تصویر بدنی (لیتلتون و همکاران، 2005)، ویراست سوم مقیاس نگرش‌های اجتماعی-فرهنگی در مورد ظاهر (تامپسون و همکاران، 2004)، پرسشنامه‌ باورهای اختلال خوردن (کوپر و همکاران، 1997) و آزمون بازخورد خوردن (گارنر و همکاران، 1982) پاسخ دادند. برای آزمون مدل مفهومی پژوهش از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. در این تحلیل برای برآورد پارامترهای مدل از روش حداکثر درستنمایی و برای بررسی معناداری اثرات مدل از روش بوت استراپ استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSSV24 و AMOSV24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد شاخصهای برازش مدل در حد مطلوبی هستند. بررسی پارامترهای مدل نشان داد که تمام اثرات مستقیم مدل معنادارند؛ همچنین، اثرات غیرمستقیم درونی‌سازی الگوهای رسانه بر علائم اختلالات خوردن از طریق باورهای مربوط به خوردن و نگرانی از بدشکلی بدنی نیز معنادارند. به طور کلی، این نتایج نشان می‌دهند که درونی‌سازی الگوهای رسانه منجر به تقویت باورهای ناکارامد افراد در مورد خوردن و نگرانی از بدشکلی بدنی می‌شود و از این طریق، علائم اختلالات خوردن نیز در آنها شدت می‌یابد. این نتایج اهمیت ویژه درونی‌سازی الگوهای رسانه در بروز مشکلات و ناسازگاریهای خوردن را در زنان ایرانی نشان می‌دهد. بنایراین، می‌توان با مدیرت کردن اثرات رسانه، این مشکلات را در جامعه زنان کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Model of Eating Disorders Symptoms in Women Based on the Internalization of Media Models, Eating-ralated Beliefs and body dysmorphic concern

نویسندگان [English]

  • zeynab kazemi 1
  • somayeh aghamohamadi 2
  • mostafa khanzadeh 2

1 Ph.D. in psychology, Departmant of psychology, Lorestan University, Khoramabad, Iran

2 Ph.D., Assistant professor, Departmant of psychology, Feizoleslam Non-profit Higher Education Institute, Khomeynishahr, Iran

چکیده [English]

This study aimed to design and test a structural model of eating disorders symptoms in women based on the internalization of media models with the mediating role of eating-related beliefs and body dysmorphic concern in female students. The research design was correlational. 298 female students of the Islamic Azad University of Khomeini Shahr in the academic year 2019-2020 were selected as the research sample using cluster sampling method and responded to the Body Image Concern Inventory (BICI, Littleton and et al., 2005), Socio-cultural Attitudes Toward Appearance Questionnaire-third edition (SATAQ-3, Thompson and et al., 2004), Eating Disorder Belief Questionnaire (EDBQ, Cooper and et al., 1997), and Eating Attitudes Test (EAT, Garner and et al., 1982). To test the model of the research, the structural equation modeling method was used. In this analysis, the maximum likelihood method was used to estimate the model parameters, and the bootstrap method was used to investigate the significance of the model effects. Data were analyzed using SPSSV24 and AMOSV24 software. The results showed that the fit indices of the model are desirable. Examination of the model parameters showed that all direct effects of the model are significant; the indirect effects of internalization of media models on the symptoms of eating disorders through eating-related beliefs and body dysmorphic concern are also significant. In general, these results show that the internalization of media patterns leads to the strengthening of dysfunctional beliefs of people about eating and body dysmorphic concern, and thus, the symptoms of eating disorders intensify in them. These results show the special importance of internalization of media models in the occurrence of eating problems and incompatibilities in Iranian women. Therefore, by managing the effects of the media, these problems in the women's community can be reduced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • internalization
  • media models
  • eating beliefs
  • body dysmorphic
  • eating disorders
مراجع
بابایی، سمیه؛ خداپناهی، محمدکریم و صالح صادق­پور، بهرام. (1386). رواسازی و بررسی اعتبار آزمون بازخورد خوردن. مجله علوم رفتاری. 1، 1، 62-68.
بساک نژاد، سودابه و غفاری، مجید. (1386). رابطه بین ترس از بدریختی بدنی و اختلالات روان‌شناختی در دانشجویان. مجله علوم رفتاری، 1(2)، 187-179.
بیرامی، منصور؛ بخشی پور، عباس و موسوی نژاد، الناز. (1393). آمیختگی فکر- شکل بدنی، عاطفه ی منفی و باورهای مربوط به اختلال خوردن. پژوهش در سلامت روان­شناختی. 8(3)، 50-41.
پاینده، رقیه و نعمت طاووسی، محترم. (1399). نقش واسطه‌ای درونی سازی آرمان‌های اجتماعی در رابطه بین بازخوردهای اجتماعی- فرهنگی و نارضایتی از ظاهر بدنی. پژوهش­های روان‌شناسی اجتماعی، 10 (40)، 74-59.
خانزاده، مصطفی. (1395). طراحی و آزمون الگویی از پیشایندهای علائم بدریخت­انگاری بدنی در دانشجویان. پایان‌نامه دکتری روان‌شناسی. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
خانزاده، مصطفی؛ بشلیده، کیومرث؛ حمید، نجمه و مرعشی، سید علی. (1396). طراحی و آزمون الگویی از پیشایندهای علائم بدریخت­انگاری بدنی در دانشجویان. مجله روان‌شناسی بالینی، 9، 1 (33)، 85-100.
رضایی، مریم، افلاک سیر، عیدالعزیز و غیور، محبوبه. (1394). شیوع اختلال خوردن و چاقی در دانشجویان دختر دانشگاه شیراز. پژوهش پرستاری، 10 (3)، 42-36.
زادحسن، زهره و سراج خرمی، ناصر. (1395). رابطه نگرانی از تصویربدنی، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و ناگویی خلقیبا اضطراب اجتماعی در بین دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی. مجله روان‌شناسی اجتماعی. 10 (38)، 80-61.
شایقیان، زینب و وفایی، مریم. (1388). بررسی شاخص‌های روان­سنجی پرسشنامه باورهای اختلال خوردن. تازه­های روان‌شناختی، 11 (2). 64-38.
صفوی، محبوبه؛ محمودی، محمود و روشن‌دل، اعظم. (1388). بررسی تصویر ذهنی از جسم و ارتباط آن با اختلالات خوردن در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. علوم پزشکی دانشگاه آزاد، 19 (2)، 134-129.
کاظمی، زینب. (1398). طراحی و آزمون الگویی از پیشایندهای علائم اختلالات خوردن در دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان در سال 1396: یک مطالعه توصیفی. پایان‌نامه دکتری روان‌شناسی. لرستان: دانشگاه لرستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
کاظمی، فروغ؛ کیانپور، مسعود و قاسمی، وحید. (1393). تبیین جامعه‌شناختی تأثیر تصاویر رسانه‌ای بر تصویر بدن و عزت‌نفس با تأکید بر نقش طرح‌واره ظاهر. جامعه‌شناسی کاربردی. 25 (56)، 111-91.
کلانتری، خلیل. (1388). مدل­سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی. تهران: انتشارات فرهنگ صبا.

محمدپناه اردکان، عذرا و یوسفی، رحیم. (1390). بررسی باورها در مورد ظاهر و احساس کهتری در افراد داوطلب جراحی زیبایی. مجله پوست و زیبایی، 6 (2). 342-331.

موحد، مجید؛ محمدی، نوراله و حسینی، مریم. (1390). مطالعه رابطه بین رسانه‌ها، تصویر بدن و عزت‌نفس با عمل و تمایل به آرایش. مطالعات زنان، 9 (2)، 160-133.

عظیمی خطیانی، سیده نرجس و اکبری، بهمن. (1397). بررسی رابطه تصویر بدنی و باورهای وسواسی با کیفیت زندگی دانشجویان متأهل دانشگاه آزاداسلامی واحد رشت. جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش. شماره 9، 188-172.

References
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). Washington, DC: American Psychiatric Pub.
Atwood, M. E., & Friedman, A. (2020). A systematic review of enhanced cognitive behavioral therapy (CBT‐E) for eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 53(3), 311-330.
Aubrey, J. S. (2006). Exposure to sexually objectifying media and body self-perceptions among college women: An examination of the selective exposure hypothesis and the role of moderating variables. Sex Roles, 55(3), 159-172.
Brown, Z., & Tiggemann, M. (2021). Celebrity influence on body image and eating disorders: A review. Journal of Health Psychology, 1359105320988312.
Cafri, G., Yamamiya, Y., Brannick, M., & Thompson, J. K. (2005). The Influence of Sociocultural Factors on Body Image: A Meta‐Analysis. Clinical Psychology: Science and Practice, 12(4), 421-433.
Clay, D., Vignoles, V. L., & Dittmar, H. (2005). Body image and self‐esteem among adolescent girls: Testing the influence of sociocultural factors. Journal of research on adolescence, 15(4), 451-477.
Cooper, M., Cohen-Tovée, E., Todd, G., Wells, A., & Tovée, M. (1997). The eating disorder belief questionnaire: Preliminary development. Behaviour Research and Therapy, 35(4), 381-388.
Fairburn, C. G., Cooper, Z., & Shafran, R. (2003). Cognitive behavior therapy for eating disorders: A “transdiagnostic” theory and treatment. Behaviour Research and Therapy, 41, 509–528.
Fardouly, J., Willburger, B. K., & Vartanian, L. R. (2018). Instagram use and young women’s body image concerns and self-objectification: Testing mediational pathways. New Media & Society, 20(4), 1380-1395.
Ferrand, C., Champely, S., & Filaire, E. (2009). The role of body-esteem in predicting disordered eating symptoms: A comparison of French aesthetic athletes and non-athletic females. Psychology of Sport and Exercise, 10(3), 373-380.
Fitzsimmons-Craft, E. E., Harney, M. B., Koehler, L. G., Danzi, L. E., Riddell, M. K., & Bardone-Cone, A. M. (2012). Explaining the relation between thin ideal internalization and body dissatisfaction among college women: The roles of social comparison and body surveillance. Body image, 9(1), 43-49.
Garner, D.M., Olmsted, M.P., Bohr, Y., & Garfinkel, P.A. (1982).The Eating Attitudes Test: Psychometric features and clinical correlates. Psychological Medicine, 12, 871-878.
Grabe, S., Ward, L. M., & Hyde, J. S. (2008). The role of the media in body image concerns among women: a meta-analysis of experimental and correlational studies. Psychological bulletin, 134(3), 460-476.
Grogan, S. (2007). Body image: Understanding body dissatisfaction in men, women and children. London: Routledge.
Heider, N., Spruyt, A., & De Houwer, J. (2018). Body dissatisfaction revisited: On the importance of implicit beliefs about actual and ideal body image. Psychologica Belgica, 57(4), 158.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
Jiotsa, B., Naccache, B., Duval, M., Rocher, B., & Grall-Bronnec, M. (2021). Social Media Use and Body Image Disorders: Association between Frequency of Comparing One’s Own Physical Appearance to That of People Being Followed on Social Media and Body Dissatisfaction and Drive for Thinness. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(6), 2880.
Khodabakhsh, M. R., & Kiani, F. (2014). Body Image Disturbance and Perfectionism as Predictor’s Factors of Disordered Eating Behavior among Female Students. International Journal of Pediatrics, 2(4.3), 399-406.
Kim, J. H., & Lennon, S. J. (2007). Mass media and self-esteem, body image, and eating disorder tendencies. Clothing and Textiles Research Journal, 25(1), 3-23.
Lee, M., & Lee, H. H. (2021). Social media photo activity, internalization, appearance comparison, and body satisfaction: The moderating role of photo-editing behavior. Computers in Human Behavior, 114, 106579.
Littleton, H. L., Axsom, D., & Pury, C. L. (2005). Development of the body image concern inventory. Behaviour Research and therapy, 43(2), 229-241.
Littleton, H., & Breitkopf, C. R. (2008). The Body Image Concern Inventory: Validation in a multiethnic sample and initial development of a Spanish language version. Body Image, 5(4), 381-388.
Miller, J.L., Schmidt, L.A., Vaillancourt, T., McDougall, P., & Laliberte, M. (2006). Neuroticism and introversion: A risky combination for disordered eating among a non-clinical sample of undergraduate women. Eating Behaviors, 7, 69-78.
Monterubio, G. E., Fitzsimmons‐Craft, E. E., Balantekin, K. N., Sadeh‐Sharvit, S., Goel, N. J., Laing, O., ... & Wilfley, D. E. (2020). Eating disorder symptomatology, clinical impairment, and comorbid psychopathology in racially and ethnically diverse college women with eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 53(11), 1868-1874.
Nishida-Hikiji, E., Okamoto, M., Iwanaga, R., Nakane, H., & Tanaka, G. (2021). Mental health literacy regarding eating disorders in female Japanese university students. Eating disorders, 29(1), 17-28.
Palmieri, S., Gentile, N., Da Ros, A., & Spada, M. M. (2021). Profiling metacognition in binge eating disorder. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 39(2), 163-171.
Pietrini, f., Castellini, G., Ricca, V., Polito, C., Pupi, A., & Farravelli, C. (2011). Functional neuroimaging in anorexia nervosa: A clinical approach. European Psychiatry, 26, 176-182.
Piekarewicz, A. (2013). Internalization of the Thin Ideal, Perfectionistic Self-Presentation, Body Satisfaction, and Disordered Eating In Female Runners. (M. Sc. dissertation, The Florida State University).
Rose, K. S., Cooper, M. J., & Turner, H. (2006). The eating disorder belief questionnaire: Psychometric propertiesin an adolescent sample. Eating Behaviors, 7, 410-418.
Rosen, J. C. (1996). Body image assessment and treatment in controlled studies of eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 20(4), 331-343.
Sharan, P., & Sundar, A. S. (2015). Eating disorders in women. Indian journal of psychiatry, 57(2), S286.
Sparhawk, J. M. (2003). Body Image and the Media: The Media’s Influence on Body Image. (Doctoral dissertation, University of Wisconsin-Stout).
Stice E1, Hayward C, Cameron RP, Killen JD, Taylor CB. (2000).Body-image and eating disturbances predict onset of depression among female adolescents: a longitudinal study. Abnormal Psychology. 109(3):438-44.
Thompson, J. K., Van Den Berg, P., Roehrig, M., Guarda, A. S., & Heinberg, L. J. (2004). The sociocultural attitudes towards appearance scale‐3 (SATAQ‐3): Development and validation. International journal of eating disorders, 35(3), 293-304.
Thompson, J. K., & Stice, E. (2001). Thin-ideal internalization: Mounting evidence for a new risk factor for body-image disturbance and eating pathology. Current directions in psychological science, 10(5), 181-183.
Van den Berg, P., Paxton, S. J., Keery, H., Wall, M., Guo, J., & Neumark-Sztainer, D. (2007). Body dissatisfaction and body comparison with media images in males and females. Body image, 4(3), 257-268.
Van Vonderen, K. E., & Kinnally, W. (2012). Media effects on body image: Examining media exposure in the broader context of internal and other social factors. American Communication Journal, 14(2), 41-57.
Wilhelm, S. (2006). Feeling good about the way you look: A program for overcoming body image problems. New York: Guilford Press.
مطالعات روان‌شناسی بالینی
دوره 12، شماره 46
فروردین 1401
صفحه 66-92
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار