نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه روانشناسی سلامت، واحد تهران مرکزی، دانشگاه‌آزاداسلامی، تهران، ایران
2 گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 گروه‌روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
4 گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان بی‌خوابی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و شناختی-رفتاری بر کیفیت خواب و توانایی‌های شناختی زنان مبتلا به بی‌خوابی انجام شد. این پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعه آماری پژوهش زنان با اختلال بی‌خوابی بودند که در سال 1399 به مرکز مشاوره یکی از دانشگاه‌های تهران مراجعه کرده بودند و از میان آن‌ها تعداد 63 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 21نفر) جای داده شدند. هر دو گروه آزمایش به طور جداگانه در طی 8 جلسه، هفته‌ای یک جلسه‌ی 45 تا 60 دقیقه‌ای و به صورت انفرادی، تحت درمان قرار گرفتند. گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. پرسشنامه کیفیت خواب و توانایی‌های شناختی پیش از آغاز درمان، پایان جلسات درمان و 3ماه بعد به صورت انفرادی اجرا شد. داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد هر دو درمان بی‌خوابی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و شناختی-رفتاری بر کیفیت خواب و توانایی‌های شناختی زنان مبتلا به بی‌خوابی تأثیرگذار بود. بین دو گروه در اثرگذاری تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین تفاوت بین پس‌آزمون و پیگیری معنادار نبود. نتیجه‌گیری: درمان بی‌خوابی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و شناختی-رفتاری با کاهش برانگیختگی فیزیولوژیکی و نشخوار فکری، افزایش توجه و تمرکز می‌توانند کیفیت خواب و توانایی‌های شناختی را بهبود بخشند. بنابراین کاربرد دو روش درمان برای کاهش مشکلات زنان مبتلا به بی‌خوابی پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparing the effectiveness of cognitive-behavioral and mindfulness therapies on sleep quality and cognitive abilities of women with insomnia
نویسندگان [English]
- zahra kamalinasab 1
- Shirin Kooshki 2
- Shokooh alsadat Banijamali 3
- mohammad oraki 4
1 Department of Health Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Department of Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
4 Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]
This study aims to compare the effectiveness of cognitive-behavioral and mindfulness therapies on sleep quality and cognitive abilities of women with insomnia. This research was quasi-experimental with a pretest-posttest design with a control group and a 3-month follow-up. The study's statistical population was women with insomnia disorder who referred to the counseling center of a university in Tehran in 2020. Among them, 63 people were selected through purposive sampling method and were randomly assigned in two experimental groups and one control group (21 people in each group). Both experimental groups were treated separately for 8 weekly 45 to 60-sessions. The control group did not receive any intervention. The Sleep Quality and Cognitive Ability Questionnaires were delivered individually at baseline, after the program, and after 3-months follow-up. Data were analyzed by repeated measures of variance analysis.The results showed that both interventions were similarly effective for improving the sleep quality and cognitive abilities of women with insomnia. There was no significant difference in effectiveness between the two groups. Also, the difference between post-test and follow-up stages was not significant.Treatment of insomnia based on mindfulness and cognitive-behavioral therapies can improve sleep quality and cognitive abilities by reducing physiological arousal and rumination and increasing the attention and concentration of patients. Therefore, the use of two therapy methods is recommended to reduce the problems of women with insomnia.
کلیدواژه‌ها [English]
- sleep quality
- cognitive abilities
- insomnia
- Treatment of insomnia based on mindfulness and cognitive-behavioral therapy
)