مطالعات روان‌شناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

اثربخشی آموزش تاب آوری و مدیریت استرس (SMART) بر کاهش استرس ادراک شده و تغییر نگرش به مصرف مواد در بین زندانیان مرد وابسته به مواد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 . کارشناس ارشد، روانشناسی عمومی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 . استادیار، روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی

3 . استاد، روانشناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

استرس ادراک شده در زندانیان می تواند باعث مشکلات جسمی، روانی و همچنین نگرش مثبت و گرایش به مصرف مواد در آن‌ها شود. این پژوهش به منظور کاهش استرس ادراک شده و همچنین تغییر نگرش به مصرف مواد در میان زندانیان وابسته به مواد انجام شده است. اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت نیمه آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﺶآزﻣﻮن، ﭘﺲآزﻣـﻮن و ﭘـﻲ‌ﮔﻴـﺮی ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﮔﺮوه کنترل اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. جامعه آماری این پژوهش، زندانیان مرد معتاد شهرستان رفسنجان بود که تحت درمان نگه دارنده متادون بودند. 30 نفر از آن‌ها به صورت تصادفی انتخاب شدند و مجددا به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای جمع آوری داده­ها از پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و نگرش به مصرف مواد نظری (1378) استفاده شد. برنامه آموزش طی 10 جلسه و هر جلسه به مدت 90 دقیقه بر روی آزمودنیهای گروه آزمایش انجام شد. بعد از اتمام جلسات، پس آزمون گرفته شد و 2ماه بعد نیز آزمون پیگیری اجرا شد. میانگین نمرات دو مقیاس هم در دوره پس آزمون و هم پیگیری کاهش معنی داری در گروه آزمایش نشان داد، اما در گروه کنترل چنین نبود.با توجه به یافته­ها می­توان گفت مداخله اخیر هم در کوتاه مدت و هم در طولانی مدت، تاثیر معنی داری در کاهش استرس ادراک شده داشته و همچنین موجب تقویت نگرش منفی به مصرف مواد شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Stress Management and Resiliency Training (SMART) on Perceived Stress and Attitude toward Drug Use among Addicted Men Prisoners

نویسندگان [English]

  • Kaveh Rahimi 1
  • Farideh Hosseinsabet 2
  • Faramarz Sohrabi 3

1 M.A. General Psychology, Allameh Tabataba’i University. (Corresponding Author)

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Allameh Tabataba`i University.

3 Professor, Department of psychology, Allameh Tabataba`i University.

چکیده [English]

Perceived stress among prisoners can cause some psychological and physical problems, and cause positive attitudes toward drugs and tendency to drug use among them. This study aimed to decline perceived stress among drug-dependent prisoners and change their attitude toward drugs. This was a semi-experimental study conducted in a pretest-posttest and follow-up design with a control group. Statistical population of this study was prisoners of Rafsanjan prison that were treating with Methadone maintenance. 30 prisoners were randomly selected and assigned for experimental and control groups randomly. For collecting data, Perceived Stress Questionnaire (Cohen, et al, 1983) and Attitude toward Drugs Questionnaire (Nazari, 2000) were used. Training program included 10 sessions and each session was 90 minutes. After sessions finished, post-test, and follow-up test were done after 2 months. The average of scores significantly decreased both post-test and follow-up in experimental group but no differences in control group. Accordingly, this study concluded that the recent intervention could effectively decrease perceived stress both in short- and long-term and also cause negative attitude toward drugs among them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Resiliency
  • Stress management
  • Perceived stress
  • Attitude toward drug use
  • Attitude changing
مراجع
اسماعیلی، عبدالرحمن؛ قایدی، حیدر. (1391). زندان و مواد مخدر. اصلاح و تربیت، سال دهم، شماره 125، صص 17-19.
حیدری، صفر. (1389). بررسی تکرار جرم و بازگشت مجدد به زندان در میان زندانیان شهرستان آمل. اصلاح وتربیت، 99، صص 8-16.
زرین کلک، حمیدرضا. (1388). اثر بخشی آموزش مؤلفه های تاب آوری برکاهش آسیب پذیری نسبت به اعتیاد و تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به مصرف مواد. اعتیاد پژوهی، سال سوم، شماره 11، صص 115-137.
ستوده ناورودی، سید امید؛ زینعلی، شینا و خستگانان، نوشین. (1391). رابطه بین همسر آزاری، حمایت اجتماعی و استرس ادراک شده در زنان دارای همسران معتاد و غیر معتاد شهر رشت. پرستاری و مامایی جامع نگر، سال 22، شماره 68، صص 25-32.
سهرابی، فرامرز؛ هادیان، مینا؛ دائمی، حمیدرضا؛ اصغرنژاد فرید، علی اصغر. (1387). اثر بخشى برنامه آموزشی رفتارهای سالم در نگرش دانشجویان نسبت به سوء مصرف مواد. مجله علوم رفتاری، سال دوم، شماره 3، صص 209-220.
کاوه، منیژه؛ علیزاده، حمید؛ دلاور، علی؛ برجعلی، احمد. (1390). تدوین برنامه افزایش تاب آوری در برابر استرس و تأثیر آموزش آن بر مؤلفه‌های کیفیت زندگی والدین دارای کودک کم توان ذهنی خفیف. فصلنامهایرانیکودکاناستثنایی، سال یازدهم، شماره 2، صص 119-140.
فرقدان، علی اصغر. (1391). سازمان بهداشت جهانی سلامت روان و زندان، چالش‌های پیش رو. ماهنامه اصلاح و تربیت، سال دهم، ش 125، صص 3-6.
متین نژاد، سیده اعظم؛ موسوی، سیدعلی محمد؛ شمس اسفندآباد، حسن. (1389). مقایسه شیوه‌های حل مسأله و سبک‌های تفکر در افراد مصرف کننده مواد و افراد غیر معتاد. اعتیاد پژوهی، سال سوم، شماره 11، صص 11-24.
ملک پور، مختار؛ قربانی، بیژن. (1383). تاثیر روش‌های تغییر نگرش و ابراز وجود بر عدم گرایش به مصرف مواد معتادان داوطلب. دانش و پژوهش در روانشناسی، سال ششم، شماره 19و 20،  صص 109- 128.
محمدی، منوچهر؛ شقاقی، فرهاد؛ زارع، حسین. (1387). نقش آموزش مهارت‌های زندگی بر دانش و نگرش نسبت به مواد مخدر و عزت نفس دانش آموزان. پیک نور،سال هشتم، شماره اول، 66-83.
محمدی، عطاء الله. (1387). تاثیر زندان بر سلامت روان. اصلاح و تربیت، سال هفتم، شماره 81 (پیاپی 166)، صص 41-47.
Abby L. Goldsteina, Breanne Faulkner, Christine Wekerle. (2013). The relationship among internal resilience, smoking, alcohol use, and depression symptoms in emerging adults transitioning out of child welfare. Child Abuse & Neglect, 37, 22– 32.
Alvord, M. K. & Grados, J. J. (2005). Enhancing Resilience in Children: A Proactive Approach. Professional psychology: research and practice, 36(3), 238.
Antoni, M. H. Pereira, D. B. Marion, I. Ennis, N. Andrasik, M. P., Rose, R. & O'Sullivan, M. J. (2008). Stress management effects on perceived stress and cervical neoplasia in low-income HIV-infected women. Journal of psychosomatic research, 65(4), 389-401.
Cohen,S., Kamarck,T. & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 385–396.
Connor, K. M. & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.
Cooper, M. L. Russell, M. Skinner, J. B. Frone, M. R. & Mudar, P. (1992). Stress and alcohol use: moderating effects of gender, coping, and alcohol expectancies. Journal of abnormal psychology, 101(1), 139.
Drake, C. Richardson, G. Roehrs, T. Scofield, H. & Roth, T. (2004). Vulnerability to stress-related sleep disturbance and hyperarousal. SLEEP-NEW YORK THEN WESTCHESTER-, 27(2), 285-292.
Elger, B. S. (2009). Prison life: Television, sports, work, stress and insomnia in a remand prison. International journal of law and psychiatry, 32(2), 74-83.
Friborg, O. Hjemdal, O. Rosenvinge, J. H. Martinussen, M. Aslaksen, P. M. & Flaten, M. A. (2006). Resilience as a moderator of pain and stress. Journal of psychosomatic research, 61(2), 213-219.
Gary R. Plaford. (2009). Sleep and learning. published in the United States of America, by Rowman & Littlefield Educationp, p, 59.
Jennings, D. A. (2002). The effect of resiliency training on physical activity participation job satisfaction, and protective factors among non managerial females at the worksite. Unpublished dissertation. University of Utah, salt lake city. 
GEORGE, FINK. (2000). Encyclopedia of STRESS, vol, 1, p, 526-528 & vol, 2, p, 241-243.
Lotfi, Y. Ayar, A. (2011). The Effects of Informative Programs on the Change of Attitude and Consumption of Drugs. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 35 (2012) 195 – 204.
Loprinzi, C. E. Prasad, K. Schroeder, D. R. & Sood, A. (2011). Stress management and resilience training (SMART) program to decrease stress and enhance resilience among breast cancer survivors: a pilot randomized clinical trial. Clinical breast cancer, 11(6), 364-368.
Luthar, S. S. Cicchetti, D. & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child development, 71(3), 543-562.
Masten, A. S. Morison, P. Pellegrini, D. & Tellegen, A. (1993). 11 Competence under stress: risk and protective factors. Risk and protective factors in the development of psychopathology, 236.
Nicholls, A. R. Polman, R. C. Levy, A. R. & Backhouse, S. H. (2008). Mental toughness, optimism, pessimism, and coping among athletes. Personality and Individual Differences, 44 (5), 1182-1192.
Rutter, M. (1987). Psychosocial resilience and protective mechanisms. Am J Ortopsychiatry, 57, 316–31.
Snyder, C. R. (2002). Hope theory: rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249–275.
Spada, M. M. Nikčević, A. V. Moneta, G. B. & Wells, A. (2008). Metacognition, perceived stress, and negative emotion. Personality and Individual
Differences, 44(5), 1172-1181.
مطالعات روان‌شناسی بالینی
دوره 7، شماره 22
فروردین 1395
صفحه 1-19
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار