نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه علامه طباطبائی

2 استاد روانشناسی دانشگاه اصفهان

3 استاد مشاوره دانشگاه اصفهان

چکیده

اضطراب امتحان پدیده‌ای شایع در میان دانش‌آموزان و دانشجویان و از جمله مشکلات رایج نظام آموزشی است که تاثیرات مخربی بر عملکرد و همچنین سلامت جسمی و روانی افراد دارد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر مداخله گروهی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان دانش‌آموزان پسر داوطلب کنکور سراسری در شهر تهران است. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری، دانش‌آموزان مقطع پیش‌دانشگاهی منطقه 3 آموزشی شهر تهران و روش نمونه گیری به شیوه خوشه‌ای تصادفی بود؛ به این صورت که دو دبیرستان از این منطقه به تصادف انتخاب شده و سپس به صورت تصادفی، یکی از آن‌ها به عنوان گروه آزمایش و دیگری به عنوان گروه کنترل تعیین شدند. از هر یک از دبیرستان‌ها 13 نفر انتخاب شده و درگروه‌های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه درمان، 8 جلسه تحت مداخله گروهی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری قرار گرفتند. گردآوری داده‌ها به کمک پرسشنامه اضطراب امتحان انجام شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد میانگین نمرات اضطراب امتحان گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در مرحله پس آزمون کاهش معناداری پیدا کرد (001/0P= ) و این کاهش در مرحله پیگیری نیز مشاهده شد (001/0P= ) نتایج پژوهش حاکی از اثربخشی مداخله گروهی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان داوطلبان کنکور سراسری است. این تاثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Group Intervention of Cognitive Behavioral Stress Management on Test Anxiety of Male Students who are Candidates for University Entrance Examination in Tehran

نویسندگان [English]

  • Masoud Chiniforoushan 1
  • Hamid Taher Neshat-Dust 2
  • Mohammad Reza Abedi 3

1 Ph.D. Candidate, General Psychology, Allameh Tabataba’i University

2 Professor of Clinical Psychology, Isfahan University

3 Professor of Counseling, Isfahan University.

چکیده [English]

Test Anxiety is prevalent event among students and one of the current problems in educational system that makes bad effects on function and physical and mental health. The purpose of this study was to determine the effectiveness of Group Intervention of Cognitive Behavioral Stress Management on Test Anxiety of male students who are candidates for university entrance examination in Tehran. This research was a Quasi-experimental study including pre-test, post-test, follow-up and control group. Statistical population was students who study in fourth grade high school in the third area of Tehran. The method of sampling was random cluster sampling. Two high school of this area were randomly selected and assigned randomly as experimental and control groups. Thirteen individual was selected from each of high school and assigned in experimental and control groups. Group Intervention of Cognitive Behavioral Stress Management was carried out on the experimental group in 8 sessions. Data were gathered by Test Anxiety questionnaire. The results of covariance analysis showed that the mean score of Test Anxiety in experimental group was significantly lower than control group in posttest (p=0.001) and follow up (p=0.011). The results of present study show that the group intervention of cognitive behavioral stress management is effective in decreasing Test Anxiety in students who are candidates for university entrance examination (p<0/05). This effect has been stable in follow-up stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Behavioral Stress Management- Test Anxiety- Stress
ابوالقاسمی، عباس. (1374). ساخت و اعتبار یابی پرسشنامه اضطراب امتحان. پایان نامه فوق لیسانس. دانشگاه شهید چمران اهواز، 1374-75.
ابوالقاسمی، عباس؛ اسدی مقدم، عزیزه؛ نجاریان، بهمن و شکرکن، حسین. (1375). ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش اضطراب امتحان در دانش‌آموزان پایه سوم دوره راهنمایی اهواز. فصلنامه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال سوم، شماره 3 و 4.
امیری مجد، مجتبی و شاهمرادی، احمد (1388). تاثیر درمان شناختی رفتاری در کاهش اضطراب امتحان دانشجویان. فصلنامه علوم رفتاری، 1(1)، 53-64.
امیری، برزو؛ قنبری هاشم آبادی، بهرامعلی و آقامحمدیان، حمیدرضا (1384). مقایسه اثربخشی شیوه گروه درمانی شناختی رفتاری، آموزش مهارت‌های مطالعه و روش تلفیقی بر کاهش اضطراب امتحان. مطالعات تربیتی و رواشناسی، 6(2)، 55-72.
امیری، ت. (1374). مقایسه روش‌های رفتار درمانی، شناخت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر اضطراب (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). تهران: دانشگاه علامه طباطبائی. 
آنتونی، مایکل. ایرونسون، گیل. و اشنایدرمن، نیل. (1388). مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری. ترجمه سید جواد آل محمد، سولماز جوکار و حمیدطاهر نشاط دوست. اصفهان: جهاد دانشگاهی.
بیابانگرد، اسماعیل (1381). اثربخشی درمان چندوجهی لازاروس، عقلانی-عاطفی الیس و آرام‌سازی بر کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان. اندیشه و رفتار، 8(3)، 36-42.
بیرامی، منصور؛ موحدی، یزدان؛ محمدزادگان، رضا و سپهوند، رضا. (1394). مقایسه‌ی باورهای فراشناختی و نگرانی آسیب‌شناختی در دانش‌آموزان مبتلابه نشانگان اختلال اضطراب امتحان و عادی. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، شماره 19، 139-153.
بیابانگرد، اسماعیل. (1378). روش‌های پیشگیری از افت تحصیلی. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
پاشایی، زهره؛ پورابراهیم، تقی و خوش کنش، ابوالقاسم (1388). تاثیر آموزش مهارت‌های مقابله‌ای با هیجان‌ها در اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دختران دبیرستانی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 3 (4)، 7-20.
حق شناس، حسین. بهره دار، محمدجعفر. رحمن ستایش، زهرا. (1388). کارآزمایی کاهش اضطراب امتحان در گروهی از نوجوانان پیش‌دانشگاهی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. سال پانزدهم، شماره 1، 63-69.
خدایاری فرد، محمد. (1379). مقایسه سبک اسناد، اضطراب و پیشرفت تحصیلی دختران و پسران در خانواده‌های انگلیسی زبان و غیر انگلیسی زبان. پژوهش‌های روانشناختی ، 6(1-2): 91-113.
سروش، محیا. (1389). اثربخشی آموزش گروهی ایمن‌سازی در برابر استرس بر میزان اضطراب امتحان، سبک اسناد و پرخاشگری کلامی نوجوانان دختر شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه اصفهان.
صبحی قراملکی، ناصر؛ رسول زاده طباطبایی، سیدکاظم؛ آزادفلاح، پرویز؛ فتحی آشتیانی، علی. (1387). بررسی اثربخشی شناخت درمانی و آموزش مهارت‌های مطالعه در درمان دانشجویان مبتلا به اضطراب امتحان. فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز، 3(11):37-60.
فتحی آشتیانی، علی. (1381). مقایسه روش‌های شناخت درمانگری و حساسیت‌زدایی منطم در کاهش اضطراب امتحان. مجله پزشکی کوثر، سال سوم، شماره 7، 245-251.
کاویانی، حسین. پورناصح، مهرانگیز. صیادلو، سعید. محمدی، محمدرضا. (1386). اثربخشی آموزش کنترل استرس در کاهش اضطراب و افسردگی شرکت‌کنندگان در کلاس کنکور. تازههای علوم شناختی، سال 9، شماره 2، 61-68.
کریمی، افسانه؛ بحرینیان، سید عبدالمجید و فباری بناب، باقر. (1391). بررسی اثربخشی مراقبه متعالی (مدیتیشن) بر کاهش افسردگی و اضطراب زنان دانشجو. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، شماره 9، 99-114.
کریمی باغملک، آ. و عبادی، غ. (1385). بررسی تاثیر دو روش بازسازی شناختی و حساسیت‌زدایی منظم بر کاهش اضطراب ریاضی دانش‌آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر اهواز. مجله مطالعات تربیتی و روانشناسی. سال هفتم، شماره 2، 191-211.
مولوی، حسین. (1386). راهنمای عملیSPSS 10-13-14در علوم رفتاری. اصفهان: انتشارات پویش اندیشه.
هاوتون، کیت و دیگران. (1382). رفتاردرمانی شناختی. ترجمه: حبیب ا... قاسم زاده. تهران: انتشارات ارجمند.
Ahghar, G. (2008). Investigation into the Effect of Consulting Group with a Cognitive and Behavioral Approach on the Reduction of Test Anxiety of Female Students in Secondary School in Tehran City. New Educational Reveiw.16, 3-4, 77-87.
Alexy, D. C. (1994).Effects of Stress Inoculation Training on Learning Disabled Students Ability to Cope with Stress. Canada: Fraser University.
Algaze, B. (1980). Combination of cognitive therapy with systematic desensitization and study counseling in the treatment of test anxiety. Tampa: University of South Florida.
Bieling, P, J; McCabe, R, E; Antony, M, M. (2006). Cognitive-Behavioral Therapy in Groups. New York: Guilford press.
Briton, D. V. (1998). Effect of Relaxation and Positive Self Talking Intervention on Test Anxiety of Mathematics. Texas: Southern University.
Cassady, J. C. (2004). The influence of cognitive test anxiety across the learning-testing cycle. Learning and Instruction, 14(6):569-592.
Crawford, A. M. (2001). Familial predictors of treatment outcome in childhood anxiety disorder. Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 40, 1182-1189.          
Davis, W and Lysaker, L. (2005). Cognitive behavioral therapy and functional and Metacognitive outcomes: A single case study. Cognitive Behavioral Practice, 12(3):468-78.
Flaxman, P. E; Bond, F. W. & Keogh, E. (2002). Preventing and treating evaluation strain: A technically eclectic approach. In F. W. Bond & W. Dryden (Eds.), Handbook of brief cognitive-behavior therapy. Chichester: Wiley.
Holroyd, K. A. (1976). Cognition and Desensitization in the Group Treatment Test Anxiety. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 44, 991-1001.
Hunsley, J. (1987). Internal dialogue during academic examinations. Cognitive Therapy Research, 11:653-64.
Kennedy, D. V. and Karla J. D. (1999). Multicomponent Treatment of a Test Anxious College Student. Education and Treatment of Children, 22(2):203-217.
Kennedy, D. V; Karla J. D. (1999). Multicomponent Treatment of a Test Anxious College Student. Education and Treatment of Children. 22(2):203-217.
Keogh, E; Bond, F and Flaxman, P. E. (2006). Improving academic performance and mental health through a stress management intervention: Outcomes and mediators of change. Behaviour Research and Therapy, 44, 339-357.
McRenolds, R. A; Morris, R. J & Kratochwill, T. R. (1983). Cognitive-Behavioral Approaches in Educational Setting. New York: Guilford Press.
Patricialee, P. (1980). The Treatment of Test Anxiety in Middle School Students. http.//www.Proquest.umi.com
Sarason, I. G. 1980. “Introduction to the Study of Test Anxiety.” Pp. 3–14 in Test Anxiety: Theory, Research, and Applications, edited by Irwin G. Sarason. Hillsdale, NJ, USA: Lawrence Erlbaum.
Sarason, I.G. (1984). Stress, anxiety and cognitive interference: Reactions to tests. Journal Peer’s Social Psychology, 46:929-38.
Sieber, J. E. 1980. “Defining Test Anxiety: Problems and Approaches.” Pp. 15–40 in Test Anxiety: Theory, Research, and Applications, edited by Irwin G. Sarason. Hillsdale, NJ, USA: Lawrence Erlbaum.
Spence, S. H; Mike, H. N & Watzer A; et al. (2003). Apparent Report Maser of Children’s Anxiety: Psychometric Properties and Comparison with Child Report in a Clinic and Normal Sample. Behavior Research and Therapy.
Spielberger, C. D. & Vagg, P. R. (1995). Test Anxiety: Theory, Assessment, and Treatment. Washington, DC, USA: Taylor & Francis.
Sud, A and Sharma, S. (1990). Two short-term cognitive interventions for the reduction of test anxiety. Anxiety Research, 3(2):131-47.
Virginia, A. (2003). Effects of Stress Inoculation Training on the Academic Performance of College Students. Arizona: State University.
Wachelka, D. & Katz, R. C. (1999). Reducing test anxiety and improving academic self-esteem in high school and college students with learning disabilities. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 30(3):191-198.