نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار روانشناسی دانشگاه شاهد،

چکیده

فوبیای اجتماعی که در DSM 5 به اضطراب اجتماعی تغییر نام داده است، سبب ناتوانی شدید فرد در برقراری ارتباطات اجتماعی و احساس شرمندگی و عدم تمایل به حضور در موقعیت­های اجتماعی خاص می­شود. بنابراین به کارگیری یک روش درمانی مؤثر در مورد آن بسیار حائز اهمیت است. اگرچه روش­های درمانی نمایش­محور برای درمان این اختلال توصیه شده­اند اما کاربرد این روش­ها به صورت بالینی در پژوهش­ها به چشم نمی­خورد. بنابراین مهم­ترین هدف پژوهش حاضر، آزمون اثربخشی سایکودراما به عنوان یک روش درمانی نمایش­محور در درمان اضطراب اجتماعی بود. پژوهش حاضر یک پژوهش تجربی از نوع موردپژوهی­ست که از طرح AB استفاده کرده است. درمانجو، یک پسربچه­ی ده ساله­ی مبتلا به اضطراب اجتماعی و آزمونی که برای برآورد میزان و نوع اضطراب درمانجو به کار گرفته شد، آزمون اضطراب کودکان اسپنس بود. نتایج مشاهده توسط درمانگر  و مادر درمانجو، نشان­دهنده­ی کاهش قابل توجه نشانه­های اضطراب اجتماعی درمانجو بود. هم­چنین مقایسه­ی نمرات درمانجو در آزمون اضطراب کودکان اسپنس در پیش­آزمون و پس­آزمون، بیانگر کاهش قابل ملاحظه­ی میزان اضطراب اجتماعی او بود. با توجه به یافته­های پژوهش، می­توان گفت که سایکودراما، روش درمانی مناسب و مؤثری در درمان اضطراب اجتماعی است اما با توجه به این‌که پژوهش حاضر یک موردپژوهی است، به سختی می­توان نتایج آن را تعمیم داد. لذا پیشنهاد پژوهشگر حاضر، انجام پژوهش­های بیشتری با هدف آزمون اثربخشی سایکودراما در درمان اختلال مذکور است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Clinical Evaluation of Psychodrama’s Effectiveness in Treatment of Social Anxiety: A Case Study

نویسنده [English]

  • Mehdi Pourrezaian

PhD in clinical psychology, Assistant Professor, Shahed University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Social phobia that has been renamed social anxiety disorder in the DSM 5, causes severe disability of person in social communication and a sense of shame and reluctance to participate in certain social situations. So using an effective therapy for it, is very important. Although the theater-based therapies to treat this disorder have been recommended, their clinical application of these methods not be seen. So the main aim of this research was testing the effectiveness of psychodrama as a theater-based therapy in treatment of social anxiety. The present research is an experimental case study research that has used AB method. The client was a ten-year-old boy with social anxiety. To estimate the amount and type of client’s anxiety, the Spence children’s anxiety scale was used. The results of therapist and client’s mother observation, showed a significant decline in the social anxiety’s symptoms. Also, the comparison of client’s scores of Spence children’s anxiety scale in the pretest and posttest represents a substantial reduction in the level of his social anxiety. According to the research’s findings, we can say that psychodrama is an appropriate and effective therapy in treatment of social anxiety, but given that this study is a case study, its results can hardly be generalized. So the recommendation of the present researchers is doing more researches to testing the effectiveness of psychodrama in treatment of the mentioned disorders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychodrama
  • Anxiety
  • Social anxiety
  • separation anxiety
  • DSM 5
پوررضائیان، مهدی. (1391). نویسش در نمایش. تهران، انتشارات کتاب نیستان.
پوررضائیان، مهدی. (1395). نما با نمایش. تهران، انتشارات کتاب نیستان.
حیدریان­فرد، زینب، بخشی­پور، باب­اله، و فرامرزی، محبوبه. (1394). اثربخشی درمان شناختی-رفتاری گروهی بر اضطراب اجتماعی، خودکارآمدی اجتماعی و نشخوار فکری در دانشجویان با اختلال اضطراب اجتماعی. مطالعات روان­شناسی بالینی، 6، 21، 152-172.
ره­گوی، ابوالفضل، ابراهیمی بلیل، فاطمه، خانکه، حمیدرضا، رهگذر، مهدی، و رضایی، امید. (1385). تأثیر نمایش روانی (سایکودراما) بر افسردگی زنان بستری مبتلا به اختلال روانی با سیر طولانی. دوفصلنامه­ی تحقیقات علوم رفتاری، 4، 1و2، 71-76.
محققی، حسین، دوستی، پیمان، و جعفری، داوود. (1395). تأثیر درمان پذیرش و تعهد بر فرانگرانی، نگرانی اجتماعی و نگرانی سلامتی دانشجویان. مطالعات روان­شناسی بالینی، 6، 23، 133-148.
موسوی، رقیه، مرادی، علیرضا، و مهدوی هرسینی، سید اسماعیل. (1386). بررسی اثربخشی خانواده درمانی ساختاری در بهبود اختلال اضطراب جدایی. مطالعات روان­شناختی، 3، 2، 7-28.
Acarturk, C., Cuijpers, P., van Straten, A., & Graaf, R. (2009). Psychological treatment of social anxiety disorder: a meta-analysis. Psychological Medicine, 39, 241-254.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mentaldisorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Bandelowa, B., Reitta, M., Röverb, C., Michaelisa, S., Görlicha Y., & Wedekind, D. (2015). Efficacy of treatments for anxiety disorders: a meta-analysis. International clinical sychopharmacology, 30, 4, 183-192.
Corey, G. (2015). Theory and practice of group counseling. Boston: Cengage Learning.
Dayton, Tian (1994). The Drama within (Psychodrama and experiential theory). Deerfield Beach, Florida, Health Communications, Inc.
Dogan, Turkan. (2010). The effects of psychodrama on young adults’ attachment styles. The Arts in Psychotherapy, 37, 2, 112-119.
Enelow, S. (2015). Method acting and its discontents: on American psychodrama.  Illinois: Northwestern University Press.
Fretz, Roger Keith. (1981). The Effects of Psychodrama and Group Therapy on Emotional State. For the degree of Ph.D., School of professional psychology.
Gatta, Michela, Lara, Dal Zotto, Lara, Del Col, Spoto Andrea, Paolo, Testa Costantino, Giovanni, Ceranto, Rosaria, Sorgato, Carolina, Bonafede, & PierAntonio, Battistella. (2010). Analytical psychodrama with adolescents suffering from psycho-behavioral disorder: Short-term effects on psychiatric symptoms. The Arts in Psychotherapy, 37, 3, 240-247.
Goldin, P. R., Ziv, M., Jazaieri, H., Weeks, J., Heimberg, R. G., & Gross, J. J. (2014). Impact of cognitive-behavioral therapy for social anxiety disorder on the neural bases of emotional reactivity to and regulation of social evaluation. Behaviour Research and Therapy, 62, 97-106.
Hall, Irwin. (1978). The effects of an intensive weekend Psychodrama vs spaced Psychodrama sessions on anxiety, distress and attitude toward group interaction in nursing students. For the degree of P.H.D, The university of New Mexico.
Holmes, Paul. (2014). The inner world outside (object relations theory and psychodrama). London and New York, Routledge.
Moreno, J. D. (2014). Impromptu man: J. L. Moreno and the origins of psychodrama, encounter culture, and the social network. New York, Bellevue Literary Press.
Moreno, J. L. (1966). The international handbook of group psychotherapy. London, PETER OWEN.
Moreno, Z. T., Blomkvist, Leif Dag, Rutzel, T. (2014). Psychodrama, surplus reality and the art of healing. United Kingdom, Taylor & Francis.
Moreno, Zerka. (1982). Psychodramatic rules, techniques and adjunctive methods, psychodrama and group psychotherapy monograph. Beacon, Beacon House.
Pourrezaeian, Mehdi. (1996). Effectiveness of psychodrama in the treatment of depression: An empirical study. For the degree of Ph.D., The University of Delhi.
Priyamvada, R., Kumar, S., Prakash, J., & Chaunhury, S. (2009). Cognitive behavioral therapy in treatment of social phobia. Industrial Psychiatry Journal, 18, 1, 60-63.
Stangier, U. (2016). New Developments in Cognitive-Behavioral Therapy for Social Anxiety Disorder. Current Psychiatry Reports, 18, 3: 25.
Weide, Ursula. (1985). The effect of Classical Psychodrama on anxiety and depression: Psychodrama with incarcerated public offenders. For the degree of Ph.D., The catholic university of America.
Wells, A., & Papageorgiou, C. (2001). Brief cognitive therapy for social phobia: a case series. Behaviour Research and Therapy, 39, 713-720.