نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین اسکندری ¹
• منصوره اعلمی نیا ²

¹ دانشیار روان شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی

² کارشناس ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

نظریه‌های مطرح در حوزه روان‌شناسی هریک بنابر پیش‌فرض‌های فلسفی خود، در تبیین رفتار و ماهیت روان انسان بر عوامل متفاوتی تاکید داشته‌اند. در این میان برخی عمدتاً بر جهان عینی و بیرونی تمرکز و تاکید کرده و عوامل برون ذهنی را عوامل اساسی شکل دهنده رفتار انسان به شمار می‌آورند و برخی معتقدند انسان در جهان ذهنی و خصوصی تجربیات خویش زندگی می‌کند که بیشترین تاثیر را بر او دارد. در کنار دو دسته عوامل ذهنی- شخصی و عوامل عینی- بیرونی، می‌توان به عامل سومی اشاره داشت که در عین استقلال بر هر دو تاثیر گذار است؛ این عامل سوم که امری بین‌الاذهانی و اجتماعی محسوب می‌شود، زبان است که اهمیت ویژه‌ای در هستی انسان و شکل‌گیری رفتار او دارد؛ از این رو، تحقیق حاضر درصدد آن است که به بررسی دیدگاه مولانا درباره نقش زبان در تعیین وضعیت روانی و رفتار انسان بپردازد. پژوهش حاضر پژوهشی کیفی و توصیفی - تحلیلی از نوع تحلیل محتواست که به منظور توصیف عینی و کیفی محتوای مفاهیم به صورت نظامدار انجام شده است. در دیدگاه مولانا اساساً ذهن آدمی از زبان او جدا نیست؛ آگاهی انسان همواره ماهیتی کلامی دارد و فعالیت‌های ذهنی همچون ادراک، اندیشه و شناخت در زبان رخ می‌دهند. زبان صورت و شکل معنا را مشخص می‌سازد و افراد تجربه خود از واقعیت را به گونه‌ای خلاق، از طریق معانی موجود در زبان شکل می‌دهند. زبان همچنین خیال انسان را تحت سیطره خود قرار می‌دهد و بر بدن نیز تاثیر می‌گذارد؛ از این رو می‌توان گفت که زبان تعیین کننده اصلی وضعیت روانی و رفتار آدمی به شمار می‌آید و روش بررسی مسائل انسانی، زبان کاوی است. مولانا اهمیت ویژه‌­ای برای زبان مجازی و از جمله استعاره و داستان در دستیابی به معنا قائل است. از نظر او محتوای ذهن و آگاهی انسان می‌تواند ساختی روایتی داشته باشد. دیدگاه مولانا به زبان و روایت، دیدگاهی واقع گرا است. هستی انسان ساختاری زبانی دارد و آدمی بر اساس شرایط زبانی اش عمل می کند. زبان، جهان سومی است که بین جهان ذهن و جهان عین قرار دارد و ارتباط آن دو را میسر و میان آن‌ها واسطه‌گری می‌کند. از این رو می‌توان گفت موضوع روانشناسی نه ذهن و فرایندهای ذهنی و نه رفتار، بلکه زبان است. چرا که آنچه ذهن نامیده می‌شود از زبان جدا نیست و فرایندهای ذهنی در واقع فعالیت‌های زبانی هستند و عامل اساسی شکل دهنده رفتار، زبان می‌باشد. پس به منظور دستیابی به سوژه انسانی و شناخت آن، باید ابژه زبان مورد مطالعه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• انسان
• زبان
• روایت
• جهان ذهنی
• جهان عینی
• جهان زبان

عنوان مقاله [English]

Human as linguistic issue Rumi’s view on the role of language in determining of mental state and human behavior

نویسندگان [English]

• Hossein Eskandari ¹
• Mansoureh Alami nia ²

¹ Associate Professor, Department of Psychology, Allameh Tabatabei University

چکیده [English]

The theories in psychology according to their philosophical assumptions, emphasis in diverse determinants for the explanation of the behavior and the nature of the mind. Some of them concentrate on the external, objective world and consider the external factors as the most effective factors in shaping the behavior and the others, believe human being lives in a highly personal, subjective world of experience that has the major influence upon his behavior. It seems we can consider the third factor beside these two factors (i. e. personal-subjective factors and external, objective factors) which is independent from them but influencing on them. This social factor is language which is so important in shaping the behavior. Then, the present study is intended to investigate Rumi's view on the role of language in determining of mental state and human behavior.Our research method is qualitative content analysis, a research method for the objective and qualitative interpretation of the content of text data through the systematic process. In Rumi’s view, the mind essentially is not Separable from the language. Awareness has lingual nature and mental activities such as perception, thought and cognition occur in language. The language determines the form of meaning and individuals shape their experiences of reality thorough the meanings created in the language. Language also directs imagination and dominates it and also affects the body. Hence, it can be said that language is the main determinant of behaviour and mental condition and the method of study human issues is linguistic and narrative analysis.In Rumi's view, virtual language especially story and narrative has considerable and important role in shaping the meaning and the content of the mind and awareness has narrative structure. Essence of human has linguistic structure and he acts in terms of his linguistic circumstances. Language is the third world which is located between subjective and objective worlds and provides the possibility of their association and mediated between them. Hence, it can be argued that the subject of psychology is not mind and mental activity nor behavior but language. Because what we call mind is not separate from language and mental process is indeed linguistic activity and basic determinant in shaping behavior, is language. Then in order to understand human, we must study language.

کلیدواژه‌ها [English]

• Human. Language. Narrative. Subjective world. Objective world. Language world