نویسنده

استادیار روان‌شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه روان‌درمانی مثبت‌نگر بر افزایش رضایت از زندگی، خوش‌بینی و عواطف مثبت در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه بود. 34 نفر به عنوان نمونه پژوهش از بین 1200 نفر از دانشجویان کارشناسی ورودی سال تحصیلی 93-1392 دانشگاه شهید بهشتی با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس رضایت از زندگی (داینر و همکاران، 1985) ، فرم تجدید نظر شده آزمون جهت‌گیری زندگی (شی‌یر، کارور و بریگز، 1994) و برنامه عاطفه مثبت و منفی (واتسون، کلارک و گری، 1988) بود. برنامه روان‌درمانی مثبت‌نگر به صورت هفتگی طی شش جلسه دو ساعته به گروه آزمایشی، آموزش داده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد برنامه روان‌درمانی مثبت‌نگر در افزایش رضایت از زندگی، خوش‌بینی و عواطف مثبت در دانشجویان مؤثر بوده است (05/0p<) و نتایج بعد از دو ماه در مرحله پیگیری نیز پایدار مانده بود.  در مجموع نتایج این پژوهش حاکی از آن است که برنامه روان‌درمانی مثبت‌نگر در افزایش میزان رضایت از زندگی، خوش‌بینی و ایجاد و افزایش عواطف مثبت در دانشجویان، برنامه‌ایی سودمند است و از این برنامه می‌توان در جهت ارتقاء سلامت روان در دانشجویان ورودی جدید دانشگاه‌ها استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Positive Psychotherapy on Satisfaction with Life, Optimism and Positive Affects in University Students

نویسنده [English]

  • Mahdi Khanjani

university

چکیده [English]

The purpose of this study was to examine the effectiveness of positive psychotherapy on increasing satisfaction with life, optimism and positive effects of students. The method of this study was semi-experimental and adopted pretest-posttest control group design. A total of 34 undergraduate students among 1200 students in academic year 2013-2014 University of Shahid Beheshti were selected using convenience sampling and randomly assigned to experimental and control groups. The study instruments included satisfaction with Life Scale (Diener, Emmons, Larsen & Griffin, 1985), Revised Life Orientation Test (Scheire, Carver & Bridges, 1994) and. Positive and Negative Affect Schedule (Watson, Clark & Carey, 1988). The positive psychotherapy on a weekly basis during six two-hour sessions was trained to experimental group. The results of covariance indicated that positive psychotherapy was effective in increasing satisfaction with Life, optimism and positive affects in students  (p< 0.05) and that their permanence was observed two months after the experiment. In sum, based on the results of the study, the positive psychotherapy is effective to increasing satisfaction with Life, optimism and positive affects in students. It can be used in promotion of mental health in universities freshman students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Optimism
  • Positive effects
  • positive psychotherapy
  • Satisfaction with Life
  • students
 
براتی سده، فرید. (1388). اثربخشی مداخلات روان‌شناسی مثبت‌گرا در افزایش نشاط و شادی، خشنودی از زندگی و معناداری زندگی و کاهش افسردگی: مدلی برای اقدام. پایان‌نامه دوره دکتری، د انشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
بیانی،علی اصغر؛ کوچکی، عاشورمحمد؛ گودرزی، حسنیه. (1386). اعتبار و روایی مقیاس رضایت از زندگی (SWLS). فصلنامه روان‌شناسان ایرانی، سال سوم، شماره11، 265-259.
خانجانی، مهدی و رضائی، سعید. (1395). اثربخشی برنامه روان‌درمانی مثبت‌نگر بر افزایش بهزیستی روان‌شناختی، عواطف مثبت و کاهش عواطف منفی مادران دارای کودک با اختلال اتیسم، فصل‌نامه توانمندسازی کودکان استثنایی، 7، 1(17): 52-37.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس.، و حجازی، الهه. (1383). روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
شکری، امید. (1388). مقایسه الگوی روابط علّی پیشایندها و پسایندهای استرس تحصیلی دانشجویان دختر و پسر در پارادایم های فرهنگی جمع‌گرا و فردگرا. رسالة دکتری. دانشگاه تربیت معلم تهران.
شکری، امید.، گودرزی، احمد.، و شریفی، مسعود. (1393). آزمون تغییرناپذیری عاملی نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی در دو جنس. روان‌شناسی معاصر. 9(1)، 94-83.
کجباف، محمدباقر.، عریضی، حمیدرضا.، و خدابخشی، مهدی. (1385). هنجاریابی، پایایی و روایی مقیاس خوش‌بینی و بررسی رابطه بین خوش‌بینی، خود تسلط‌یابی و افسردگی در شهر اصفهان. مطالعات روا‌نشناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا(س). 2، 1 و 2، 68-51.
نجفی، محمود.، احدی، حسن.، سهرابی، فرامرز و دلاور، علی. (1394).  مدل پیشبین رضامندی زندگی براساس سازه‌های روانشناسی مثبت‌گرا. فصل‌نامه مطالعات روانشناسی بالینی. 21 (6): 59-31.
نوفرستی، اعظم.، روشن، رسول.، فتی، لادن.، حسن‌آبادی، حمیدرضا و پسندیده، عباس. (1395). تأثیر روان‌درمانی مثبت‌گرای مبتنی بر خیرباوری بر کاهش علائم و نشانه‌های افسردگی غیر بالینی- مطالعه تک آزمودنی چند خط پایه. فصل‌نامه مطالعات روان‌شناسی بالینی. 25 (7): 29-1. 
Arrindell, W. A., Meeuwesen, L., & Huyse, F. J. (1991). The Satisfaction With Life Scale (SWLS): Psychometric properties in a non-psychiatric medical outpatient’s sample. Personality and Individual Differences, 12, 117-123.
Asgharipoor, N., Asgharnejad, Farid. A., Arshadi, H., & Sahebi, A. (2010). A comparative study on the effectiveness of positive psychotherapy and group cognitive-behavioral therapy for the patients suffering from major depressive disorder. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 6, 33-41.
Bay, M. & Csillic, A. (2012). Comparing Positive Psychotherapy with cognitive behavioral therapy in treating depression. Unpublished manuscript. Paris West University Nanterre La Défense (Université Paris Ouest Nanterre La Défense).
Bolier, L., Haverman, M., Westerhof, G. J., Riper, H., Smit, F., and Bohlmeijer, E. (2013). Positive psychology interventions: a meta-analysis of randomized controlled studies. BMC Public Health, 13:119. doi:10.1186/1471-2458-13-119.
Compton, W. C. & Hoffman, E. (2013). Positive Psychology: The Science of Happiness and Flourishing (2nd Edition). Belmont, CA: Wadsworth.
Cuadra-Peralta, A., Veloso-Besio, C., Pérez, M., & Zúñiga, M. (2010). Resultados de la psicoterapia positiva en pacientes con depresión [Positive psychotherapy results in patients with depression.]. Terapia Psicológica, 28, 127-134.
Diener, E. Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71‐75.
Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55, 34–43.
Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. R. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluation of life, Annual Review of Psychology, 54, 403-425.
Duckworth, A. L., Steen, T. A., & Seligman, M.E.P. (2005). Positive psychology in clinical practice. Journal of Clinical Psychology, 1, 629-646.
Emmons RA, McCullough ME. (2003). counting blessings versus burdens: an experimental investigation of gratitude and subject wellbeing in daily life. J. Personal. Soc. Psychol. 84 (2):377–89.
Froh, J. J., Sefick, W. J., & Emmons, R. A. (2008). Counting blessings in early adolescents: An experimental study of gratitude and subjective well-being. Journal of School Psychology, 46, 213–233.
Fredrickson, B. L. (2003). The value of positive emotions. American Scientist, 91, 330- 335.
Fredrickson, B. L., & Branigan, C. (2005). Positive emotions broaden the scope of attention and thought–action repertoires. Cognition and Emotion, 19, 313–332.
Fredrickson, B. L., Cohn, M. A., Coffey, K. A., Pek, J., & Finkel, S. M. (2008). Open hearts build lives: Positive emotions, induced through loving-kindness meditation, build consequential personal resources. Journal of Personality and Social Psychology, 95, 1045-1062.
Gable, S., & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology? Review of General psychology, 9 (2), 103-110.
Gilman, R., Huebner, E.S., & Buckman, M. (2009). Life satisfaction. In S. J. Lopez (Ed.), Encyclopedia of positive psychology (Vol. 2) (pp. 582-585). Malden, MA: Wiley-Blackwell Publishers.
Grossman, P., Tiefenthaler-Gilmer, U., Raysz, A., & Kesper, U. (2007). Mindfulness training as an intervention for fibromyalgia: Evidence of postintervention and 3-year follow-up benefits in well-being. Psychotherapy and Psychosomatics, 76, 226–233.
Joseph, S., & Linley, A. P. (2005). Positive psychological approaches to therapy. Counseling and Psychotherapy Research, 5, 5–10.
Kahler, C. W., Spillane, N. S., Day, A., Clerkin, E. M., Parks, A., Leventhal, A. M., & Brown, R. A. (2014). Positive psychotherapy for smoking cessation: Treatment development, feasibility, and preliminary results. The Journal of Positive Psychology, 9, 19–29.
Lambert, N. M., Fincham, F. D., & Stillman, T. F. (2012). Gratitude and depressive symptoms: The role of positive reframing and positive emotion. Cognition and Emotion, 26, 602-614.
Layous, K., Nelson, S. K., & Lyubomirsky, S. (2012). What is the optimal way to deliver a positive activity intervention? The case of writing about one’s best possible selves. Journal of Happiness Studies. Advance online publication. doi:10.1007/s10902- 012-9346-2.
Lü, W., Wang, Z., & Liu, Y. (2013). A pilot study on changes of cardiac vagal tone in individuals with low trait positive affect: The effect of positive psychotherapy. International Journal of Psychophysiology, 88, 213-217.
Lyubomirsky, S., Dickerhoof, R., Boehm, J. K., & Sheldon, K. M. (2011). Becoming happier takes both a will and a proper way: An experimental longitudinal intervention to boost well-being. Emotion, 11, 391–402.
MacLeod, A. K., Coates, E., & Hetherton, J. (2008). Increasing well-being through teaching goal-setting and planning skills: Results of a brief intervention. Journal of Happiness Studies, 9, 185–196.
Martinez, M. M. L., & Avia, M. D., Hernandez-Lloreda, M. J. (2010). The effects of counting blessings on subjective well-being: a gratitude intervention in a Spanish sample. Spanish Journal of Psychology, 13:886–896.
Meyer, P. S., Johnson, D. P., Parks, A. C., Iwanski, C. & Penn, D. L. (2012). Positive living: A pilot study of group positive psychotherapy for people with schizophrenia. Journal of Positive Psychology, 7, 239-248.
Mongrain, M. and Anselmo- Matthews, T. (2012). Do positive psychology exercises work? A replication of Seligman et al. (2005). Journal of Clinical Psychology, 68, 382-389.
Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6, 10-19. King, L.A. (2006). Positive affect and the experience of meaning in life. Journal of Personality and Social Psychology, 90, 179–196.
Page, K., & Vella-Brodrick, D. (2012). The working for wellness program: RCT of an employee well-being intervention. Journal of Happiness Studies, 1–25.
Parks-Sheiner, A. C. (2009). Positive psychotherapy: Building a model of empirically supported self-help. Dissertation
Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. Washington, DC: American Psychological Association and Oxford University Press.
Peters, M. L., Flink, I. K., Boersma, K., & Linton, S. J. (2010). Manipulating optimism:can imagining a best possible self be used to increase positive future expectancies? Journal of positive psychology, 5:204–211.
Rashid, T., & Seligman, M. E. P. (2013). Positive psychotherapy: A treatment manual. New York: Oxford University Press.
Rashid, T., & Uliaszeck, A. Stevanovski, S., Gulamani, T, Kazemi, F. (2013). Comparing Effectiveness of Positive Psychotherapy (PPT) with Dialectical Behavior Therapy (DBT): Results of a Randomized Clinical Trial. Poster presented at the Third International Positive Psychology Congress, Los Angeles, CA.
Scheier, M. F., Carver, C. S., & Bridges, M. W. (1994). Distinguishing optimism from neuroticism (and trait anxiety, self-mastery, and self-esteem): a re-evaluation of the Life Orientation Test. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 1063–1078.
Seligman, M.E.P. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. In C.R Snyder, & s.J. Lopez (Eds), the handbook of positive psychology. New York: Oxford Press.
Seligman, M. E. P. (2002). Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment. New York: Free Press.
Seligman, M. E. P., Steen, T., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress: Empirical validation of interventions. American Psychologist, 60 (5), 410, 414, 419.
Seligman, M. E. P., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy. American Psychologist, 61 (8), 774-778/781-786.
Seligman, M. E. P., (2012). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-Being. New York: Free Press.
Sin, N. L; & Lyubomirsky, S. (2009). Enhancing well-eing and alleviation depressive symptoms with positive psychology Interventions: A practice- friendly meta-analysis. Journal of Clinical Psychology, 65 (5), 467-487.
Steinhardt, M. A., & Dolbier, C. L. (2008). Evaluation of a resilience intervention to enhance coping strategies and protective factors and decrease symptomatology. Journal of American College Health, 56 (4), 445-453.
Steger, M. F., Kashdan, T. B., & Oishi, S. (2008). Being good by doing good: Daily eudemonic activity and well‐being. Journal of Research in Personality, 42, 22‐42.
Tkach, C.T. (2006). Unlocking the treasury of human kindness: Enduring improvements in mood, happiness, and self-evaluations. Dissertation Abstracts International: Section B: The Sciences and Engineering, 67, 603.
Watson, D., Clark, L. A., & Carey, G. (1988). Positive and negative affectivity and their relations to anxiety and depressive disorders. Journal of Abnormal Psychology, 97, 346–353.