نویسندگان

1 naziasadzadeh@yahoo.com

2 استاد گروه روان شناسی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تبریز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان فراشناختی بر کاهش علایم افسردگی و امید به زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان انجام پذیرفت. این مطالعه بر روی سه بیمار از بین بیماران مبتلا به سرطان پستان انجمن حمایت از زنان مبتلا به سرطان پستان شهرستان تبریز در چارجوب طرح تجربی تک موردی با استفاده از طرح خطوط پایه چندگانه پلکانی طی هشت جلسه، انجام شد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه افسردگی BDI –II  Beck و پرسشنامه امید به زندگی بود. نتایج تحلیل نشان داد بیشترین درصد بهبودی در نشانه­های جسمانی و عاطفی افسردگی و همچنین در حوزه امید به زندگی 75 درصد و کمترین میزان آن 50 درصد بود، همچنین در حوزه نشانه­های شناختی افسردگی نیز بالاترین درصد بهبودی 100 درصد و کمترین میزان50 درصد بود. نتایج نشان داد که این اثربخشی برای هرسه آزمودنی در مرحله پیگیری پایدار بوده است. بر اساس این نتایج می­توان از درمان فراشناختی برای کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of the Effectiveness of Metacognitive Therapy on Depressive Symptoms and Life Expectancy of Women with Breast Cancer

نویسندگان [English]

  • Inchenaz Asaszadeh 1
  • Majid Mahmoudalilou 2

2 Professor of Clinical Psychology, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Breast cancer, being the most common type of cancer among women, causes anxiety, depression, hopelessness, and anger. Metacognitive therapy is a new approach that puts emphasis on reducing useless cognitive processes instead of the cognitive content of thoughts and also on facilitating metacognitive processing. Based on the single-case experimental research, the study intended to examine the effectiveness of metacognitive therapy on depression and hope-to-life in women with breast cancer. The study drew on a multiple-baseline design in which three individuals from Women’s Breast Cancer Association in Tabriz received the intended 8-session treatment. The instruments used for data gathering were Beck Depression Inventory (BDI –II) and Life Expectancy scale. Results show that the highest percentage of improvement was related to physical and emotional symptoms of depression and also to the life expectancy, which was 75% and the lowest percentage was 50%. Concerning the cognitive symptoms of depression, the highest percentage of improvement was 100% and the lowest was 50%. Findings also suggest that the effectiveness of the metacognitive therapy for the three participants was consistent at the follow-up testing. Therefore, it is suggested that metacognitive therapy be used for reducing depression and increasing life expectancy in women with breast cancer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metacognitive Therapy
  • Depression
  • life expectancy
  • Breast Cancer
ابوالقاسمی، شهنام، ساعدی، سارا، موری نجف آبادی، ندا. (1389). بررسی اثربخشی تجسم هدایت یافته و معنادرمانی بر میزان افسردگی، اضطراب و امیدواری زنان مبتلا به سرطان بیمارستان شفا اهواز، فصلنامه­ی علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال دوم. شماره پنجم. صص 47-31.
بیجاری، هانیه، قنبری هاشم آبادی، بهرام علی، آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا، همایی شاندیز، فاطمه. (1388). بررسی اثریخشی گروه درمانی مبتنی بر رویکرد امید درمانی بر افزایش امید به زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی، دوره دهم. شماره 1.
حسینپور فیضی، محمدعلی، خدایی، فاطمه، آذرفام، پروین، پولادی، ناصر. (1392) همه گیر شناسی سرطان پستان در تبریز (88-1385). مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوینی، سال هفدهم، شماره 2 (پی در پی 67).
حلاجیان، زهره. (1389). پرسشنامه امید به زندگی، موسسه آزمون یار پویا.
حیدری، محمد، قدوسی، منصوره، شهبازی، سارا. (1394). بررسی ارتباط ارزش گذاری به بدن با امیدواری در بیماران مبتلا به سرطان پستان بعد از سانتکتومی. مجله بالینی پرستاری و مامایی، دورۀ 4، شماره 15-8.
درگاهیان، ریحانه. (1390)، ارزیابی اثربخشی درمان فراشناختی بر علایم افسردگی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی گروه روان شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران.
درگاهیان، ریحانه، محمدخانی، شهرام، حسنی، جعفر. (1393). اثر بخشی درمان فراشناختی بر کاهش علایم افسردگی، مولفه های سندرم شناختی توجهی و راهبردهای مقابله ای ناسازگارانه در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی. شفای خاتم. گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران. ایران. دوره دوم، شماره سوم، صص 45-52.
دهستانی، مهدی، باقریان، مرضیه، رضایی، امیرموسی، طباطبایی، سید محمود. (1394). پیش بینی کیفیت زندگی مبتلایان به سرطان پستان بر مبنای عوامل روان شناختی، طبی و جمعیت شناختی. مجله تحقیقات علوم رفتاری، دوره 13، شماره 3.
رجبی زاده، قدرت الله، منصوری، سیدمحمد، شکیبی، محمدرضا، رمضانی، آرش. (1384). بررسی عوامل مرتبط با افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان در بخش رادیوانکولوژی کرمان، مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دوره دوازدهم، شماره 2، صص 147-142.
رنجبرنوشری، فرزانه، محدثی، حمیده، اسدی مجره، سامره، هاشمی، سیده صغری، (1392)، همبسته های روان شناختی سرطان: نگرانی، سبک زندگی، خودکارآمدی، مجله دانشگاه پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره نهم، پی در پی 50، صص 705-698.
زارع، هادی. (1390). اثر بخشی درمان فراشناختی بر کاهش میزان افسردگی و نشخوار فکری بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی. دانشگاه علامه طباطبایی.
زارعیان، احسان،  رحمتی، فروغ.( 1393). تأثیر تمرین ایروبیک بر اضطراب، افسردگی و کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه. فصلنامهمطالعاتروانشناسیبالینی شماره هفدهم، سال پنجم، 18-1
سجادی هزاوه، محبوبه، صالحی، بهمن، مشفقی، کامران. (1387) مقایسه تاثیر دارو درمانی و شناخت درمانی در کاهش افسردگی زنان مبتلا به سرطان پستان. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال 11، شماره 3 (شماره پیاپی 44)، صص 61-55.
سروش، مریم، حجازی، الهه، شعاع کاظمی، مهرانگیز، گرانپایه، لعبت. (1393). ویژگی‌های روان شناختی و امید به آینده در زنان مبتلا به سرطان پستان. فصلنامه بیماری‌های پستان ایران، سال هفتم، شماره چهارم.
شاکری، محمد، پرهون، هادی، محمدخانی، شهرام، حسنی، جعفر، پرهون، کمال. (1394). اثر بخشی درمان فراشناختی بر علایم افسردگی و کیفیت زندگی بیماران افسرده اساسی، مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، دوره 7 (2): 253-265.
شعاع کاظمی، مهرانگیز، سعادتی، معصومه. (1389). بررسی تاثیر آموزش ابعاد معنا درمانی (مسئولیت، آزادی، ارزش ها و...) بر کاهش ناامیدی زنان مبتلا به سرطان، فصلنامه بیماری‌های پستان ایران، سال سوم، شماره اول و دوم.
شهبازی راد، افسانه، قدم پور، عزت اله،  غضنفری، فیروزه و مومنی، خدامراد.( 1395). اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل تدوینی شناختی-فراشناختی- رفتاری بر کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامهمطالعاتروانشناسیبالینی، سال ششم، شماره بیست و چهارم، 47-61
شیخ ابومسعودی، روح اله، کاشانی، فهیمه، کریمی، طیبه، سالاروند، شهینی، هاشمی، مریم السعادت، متقیان، مریم، آتشی، وجیهه، کاشانی، پریسا. (1394). مقایسه تاثیر دو شیوه آموزشی (چهره به چهره و الکترونیکی) بر افسردگی و اضطراب و استرس مبتلایان به سرطان پستان. فصلنامه بیمار‌ی‌های پستان ایران. سال هشتم، شماره دوم.
قهاری، شهربانو، فلاح، راحله، بوالهری، جعفر، موسوی، سیدمهدی، رزاقی، زهرا، اکبری، محمداسماعیل. (1391). اثر بخشی مداحله های شناختی و معنوی- مذهبی در کاهش اضطراب و افسردگی در زنان مبتلا به سرطان پستان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. سال 13، شماره 4، (پیاپی 50)، صص 40-33.
غرایی، بنفشه. (1382). تعیین وضعیت های هویت و ارتباط آن با سبک های هویتی و افسردگی در نوجوانان، پایان نامه دکتری روان شناسی بالینی. دانشگاه علوم پزشکی ایران. انستیو روانپزشکی.
کارآموزیان، مهسا، باقری، مسعود، دره کردی، علی، امینی زاده، محسن. (1393). اثر بخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری مدیریت استرس بر سلامت روان و راهبردهای مقابله با درد بیماران مبتلا به سرطان پستان. فصلنامه بیماریهای پستان ایران، سال 7، شماره دوم.
کهرزائی، فرهاد، دانش، عصمت، حیدرزادگان، علیرضا. (1391). اثر بخشی رفتار درمانگری شناختی در کاهش نشانه های روان شناختی بیماران مبتلا به سرطان. مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان. دوره 14، شماره2.
محمدخانی، پروانه، حسنی، فریبا، سپاه منصور، مژگان، محمودی، غلامرضا، لاریجانی، زرین السادات، مقایسه اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی بر نشخوار فکری و علایم افسردگی، پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
محمدی، رخشنده، کشفی، فهیمه، نیکوفر، علیرضا، حسینی، فاطمه. (1379). عوامل مستعد کننده سرطان پستان، فصلنامه پرستاری و مامایی ایران. سال 13، شماره 26.
هاشمی، زهره، محمود علیلو، مجید، هاشمی نصرت آبادی، تورج. (1390). اثر بخشی درمان فراشناختی در کاهش علایم افسردگی و باورهای فراشناختی بیماران مبتلا به افسردگی اساسی. تحقیقات علوم رفتاری، دوره 9، شماره 2.
Barnhofer, T., come, c. Hargus, E., Amara singhe, M. , Winder, R., J. Williams, M., G.(2009). Mind fullness-based cognitive therapy as a treatment for chronic depression: A preminary study. Behavior research and therapy, 47, 366-373.
Bergersen H, fosile F, sunnerhagen ks, schank A K. (2011). Anxiety, depression, and psychological well-being 2 to 5 years post stroke. J stroke cerebrovasc Dis; 23(2):1-6.
Fennel MJV (2004). Depression, Low-steem and mindfulness. Behavres Ther; 42 (2): 1053-67.
Doreen L, Wiggins MD. (2014). The impact of reproductive cancers on women’s mental health, Journal Neurosic; 5(1): 283-300. 
Li Q. (2012). Iraumatic neuroma in a patient with breast cancer after mastectomy: case report and review of the literature. World Journal of surgical oncology; 10(2):35-42.
Ma SF, Teasdale JD. (2004). Mind fullness- based cognitive therapy for depression: Replication and exploration of differential relapse prevention effects, J consult clin Psychol; 72 (3): 31-40.
purushotham A, Bains s, Lewison G, Sullivan R. (2013). Cancer and mental Health: a clinical and research unmet need. Journal Res Behave SCi: 15(9): 65-72.
Siegle GJ, Chinassi F, Thase ME. (2007). Neurobehavioral therapies in the 21 st century: summary of on emerging feld and an extended example of cognitive control training for depression. cognitive Therapy and Research. 37:235-262.
Teasdale JD, Moore RG, Hayhurst H, pope M, williamas s, Segal ZV. (2002). Metacognitive awareness and prevention of relapse in depression: empirical evidence. J consult clin psychol; 70(2): 275-87.
Teasdale SD, segal ZV, Williams JMG, Ridgeway VA, soulsby JM, Lau MA. (2000). Prevention of relapse/ recurrence in major depression by mindfullness – based cognitive therapy. J consult clin psychol; 68 (2): 615-23.
Wells, A., & Matthews, G. (1994). Attention and emotion: A clinical prespective. Hove, uk: Erlbaum.
Wells, A., & Sembi, S. (2004). Metacognitive therapy for PTSD: A preliminary investigation of a new brief treatment. Journal of Behavior Therapy and Experimental psychiatry, 35, 307-318.
Wells, A. (2000). Emotional disorders and Meta cognition: Innovative cognitive therapy. Chichester, uk: wiley.
Wells A, welford M, Fraser J, King P, Mendel E, wisely J. (2008). Chronic treated with metacognitive therapy: An open trial. cogn Behav pract; 15(2): 85-92
Wells, A., & King, P. (2006). Metacognitive therapy for generalized anxiety disorder: An open trial. Journal at Behavior therapy and Experimental psychiatry, 37, 206-212.