نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی دانشگاه الزهراء( س)

2 دانشیار دانشگاه الزهرا

3 استاد روان‌شناسی دانشگاه الزهراء( س

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر برنامه بازی‌درمانی اکوسیستمیک و بازی‌درمانی کوتاه‌مدت بر کاهش نشانه‌های اختلال نقص‌توجه- بیش‌فعالی کودکان انجام شد.  جامعه آماری این پژوهش کلیه کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه- بیش‌فعالی در شهر تهران بود و نمونه‌گیری به شیوه هدفمند انجام گردید. طرح این پژوهش از نوع تک آزمودنی و به شیوه تک خط‌پایه بود. 12 کودک 7 تا 10 ساله که دارای نشانه‌های نقص‌توجه- بیش‌فعالی بودند با شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان در دو گروه شش نفره قرار گرفتند و برنامه‌های بازی‌درمانی اکوسیستمیک و بازی‌درمانی کوتاه‌مدت به مدت 10 جلسه بر آن‌ها اجرا شد و هر یک 10 جلسه مداخله درمانی دریافت کردند و مرحله‌ی پیگیری نیز پس از سه ماه انجام شد. ابزارهای این پژوهش پرسشنامه کانرز فرم والدین، سیاهه رفتاری کودک و مصاحبه بالینی نیمه‌ساختاریافته برای اختلالات محور یک در DSM-IV بودند. داده‌ها با استفاده از مقایسه‌های زوجی افراد مشابه از دو گروه بازی‌درمانی اکوسیستمیک و بازی‌درمانی کوتاه‌مدت برای کودکان تحلیل شدند. نتایج نشان داد اثربخشی بازی‌درمانی اکوسیستمیک نسبت به بازی‌درمانی کوتاه‌مدت برای کودکان در کاهش نشانه‌های اختلال نقص‌توجه- بیش‌فعالی بیشتر است. بنابراین، می‌توان بازی‌درمانی اکوسیستمیک و بازی‌درمانی کوتاه‌مدت را به عنوان مداخله‌ای مناسب در کاهش نشانه‌های اختلال نقص‌توجه- بیش‌فعالی به‌کار‌برد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Ecosystemic Play Therapy and Short- term Play Therapy in Reducing Symptoms of Attention Deficit- Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Marzie Hashemi 1
  • Shokooh- Sadat Banijamali 2
  • Zohre Khosravi 3

چکیده [English]

The aim of this research was comparison of the effectiveness of ecosystemic play therapy and short- term play therapy in reducing symptoms of attention deficit- hyperactivity disorder. The statistical population of this study was all children with attention deficit hyperactivity disorder in Tehran. The research method was single baseline case study. Twelve children with symptoms of attention deficit- hyperactivity disorder were selected using purposeful sampling. Then participants were treated as ecosystem therapy and short-term play therapy. Participants completed parent Conner’s questionnaires, Child Behavior checklist and Structured Clinical Interview for DSM- IV. Treatment program was fallow- up period of 3 months subsequent to treatment termination. The data were analyzed using two-way comparisons of similar subjects from two groups of ecosystem therapy games and short-term play therapy. Result showed that the effectiveness of ecosystemic play therapy in reducing the symptoms of attention deficit- hyperactivity disorder is higher than short term play therapy. Therefore, according to the results of the study, the effectiveness of the ecosystemic play therapy is higher than short- term play therapy. In addition, the results of this study showed that ecosystemic play therapy and short-term play therapy can be used as an appropriate intervention in reducing the symptoms of ADHD.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecosystemic play therapy
  • Short term play therapy
  • Attention deficit- hyperactivity disorder
  • Kid
آقایی، الهه؛ عسگری، علی؛ بیات، مریم. (1395). مقایسه اثربخشی بازی‌درمانگری کودک‌محور و بازی‌درمانگری والدینی بر کاهش نشانه‌های اختلال‌های برونی‌سازی‌شده در کودکان. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 6، 22، 23-1.
بخشی پور، الهام؛ رهنما، نادر؛ سورتیجی، حسین؛ اسکندری، زهرا؛ ایزدی نجف آبادی، سارا. (1392). تاثیر برنامه تمرینی ایروبیک و بازی‌درمانی گروهی بر تعادل کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی. پژوهش در علوم توانبخشی، 9، 12، 170-161.
بهرامی، علیرضا. (1390). اثربخشی بازی‌های توپی- غیرتوپی بر کاهش نشانگان اختلال کمبود توجه/ بیش فعالی دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله اراک. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، 5، 64، 9-1.
زرگری نژاد، غزاله؛ یکه یزدان دوست، رخساره. (1386). اثر آموزش والدین بر مشکلات رفتاری کودکان ADHD (مطالعه موردی). فصلنامه مطالعات روان‌شناختی دانشگاه الزهراء، 3، 2، 48-29.
سبزیان، سعیده؛ کلانتری، مهرداد؛ مهرابی، حسینعلی. (1394). اثربخشی بازی مشترک مادر-کودک بر علائم اختلال کمبودتوجه/ بیش‌فعالی در دانش‌آموزان پسر دوره ابتدایی شهر اصفهان. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 5، 20، 262-245.
سعادت، مهرناز. (1390). کدام یک از نشانه‌های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی با مداخله‌های یوگا و بازی‌درمانی تغییر می‌کند؟ فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 11، 1، 56-45.
شریفی، ونداد؛ اسعدی، سید محمد؛ محمدی، محمد رضا؛ امینی، همایون؛ کاویانی، حسین؛ سمنانی، یوسف؛ شعبانی، امیر؛ شهریور، زهرا؛ داوری آشتیانی، رزیتا؛ حکیم شوشتری، میترا. (1383). پایایی و قابلیت اجرای نسخه فارسی مصاحبه ساختار یافته تشخیصی برای DSM- IV. تازه های علوم شناختی، 11، 1و2، 22-10.
مینایی، اصغر. (1385). انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ، پرسشنامه خودسنجی و فرم گزارش معلم، پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 19، 1، 558- 529.
Abikoff, H., Nissley-Tsiopinis, J., Gallagher, R., Zambenedetti, M., Sevffert, M., Boorady, R., McCarthy, J. (2009). Effects of MPH-OROS on the Organizational, Time Management, and Planning Behaviors children with ADHD. Journal of the American Academy of Child& Adolescent Psychiatry, 48, 2, 166-175.
Achenbach, T. M. (1991). Integrative guide for the 1991 CBCL/4-18, YSR, and TRF profiles. Department of Psychiatry, University of Vermont.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
Barzegary, L., & Zamini, S. (2011). The effect of play therapy on children with ADHD. Procedia-Social and Behavioral Sciences30, 2216-2218.
Biederman, J. (2005). Attention-deficit/hyperactivity disorder: a selective overview. Biological psychiatry, 57, 11, 1215-1220.
Bratton, S. C., Ray, D., Rhine, T., & Jones, L. (2005). The efficacy of play therapy with children: A meta-analytic review of treatment outcomes. Professional Psychology: Research and Practice36, 4, 376.
Charach, A., Yeung, E., Volpe, T., & Goodale, T. (2014). Exploring stimulant treatment in ADHD: narratives of young adolescents and their parents. BMC psychiatry, 14, 1, 110.
Chen, Q., Sjölander, A., Runeson, B., D’Onofrio, B. M., Lichtenstein, P., & Larsson, H. (2014). Drug treatment for attention-deficit/hyperactivity disorder and suicidal behaviour: register based study. Bmj348, g3769.
Connors, C. K. (1990). Connors’ rating scales manual. North Towanda, NY: Multi-Health Systems.
Davidson, B., Satchi, N. S., & Venkatesan, L. (2017). Effectiveness of Play Therapy upon Anxiety among Hospitalised Children. International Journal of Advance Research, Ideas and Innovations in Technology, 3, 5, 441-444.
Dineen, P., & Fitzgerald, M. (2010). P01-192-Executive function in routine childhood ADHD assessment. European Psychiatry25, 402.
El-Nagger, N. S., Abo-Elmagd, M. H., & Ahmed, H. I. (2017). Effect of applying play therapy on children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Nursing Education and Practice, 7, 5, 104.
Ferrin, M., & Taylor, E. (2011). Child and caregiver issues in the treatment of attention deficit–hyperactivity disorder: education, adherence and treatment choice. Future Neurology, 6, 3, 399-413.
Gajria, K., Lu, M., Sikirica, V., Greven, P., Zhong, Y., Qin, P., & Xie, J. (2014). Adherence, persistence, and medication discontinuation in patients with attention-deficit/hyperactivity disorder–a systematic literature review. Neuropsychiatric disease and treatment, 10, 1543.
Goldstein, S., & Goldstein, M. (1998). Managing attention deficit hyperactivity disorder in children: A guide for practitioners. John Wiley & Sons Inc.
Halperin, J. M., Marks, D. J., Bedard, A. C. V., Chacko, A., Curchack, J. T., Yoon, C. A., & Healey, D. M. (2013). Training executive, attention, and motor skills: a proof-of-concept study in preschool children with ADHD. Journal of attention disorders, 17, 8, 711-721.
Halperin, J. M., & Healey, D. M. (2011). The influences of environmental enrichment, cognitive enhancement, and physical exercise on brain development: can we alter the developmental trajectory of ADHD?. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 35, 3, 621-634.
Holbrook, J., Danielson, M., Bitsko, R. H., Cuffe, S. P., O'Banion, D., & McKeown, R. E. (2017). 3.15 Parent-Reported Benefits and Side Effects From Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) Medication in a Nationally Drawn Sample of School-Aged Children Diagnosed With ADHD. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 56, 10, S207.
Hsu, S., Piedra, A. N., Froehlich, T. E., Brinkman, W. B., & Epstein, J. (2017). 6.18 Caregiver-Reported Side Effects of Methylphenidate and Comorbid Oppositional Defiant Disorder Diagnosis in Children With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD). Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 56, 10, S282.
Kaduson, H. G. (2006). Short-term play therapy for children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Short-term play therapy for children2, 101-142.
Kaduson, H. G. (2014). Play Therapy with Children with Attention‑Deficit/Hyperactivity Disorder. Play Therapy: A Comprehensive Guide to Theory and Practice.
Martin, C. S., Pollock, N. K., Bukstein, O. G., & Lynch, K. G. (2000). Inter-rater reliability of the SCID alcohol and substance use disorders section among adolescents. Drug and alcohol dependence, 59, 2, 173-176.
Meany-Walen, K. K., Teeling, S., Davis, A., Artley, G., & Vignovich, A. (2017). Effectiveness of a Play Therapy Intervention on Children's Externalizing and Off-Task Behaviors (Featured Research). Professional School Counseling, 20, 1, 89-101.
Nagae, M., Nakane, H., Honda, S., Ozawa, H., & Hanada, H. (2015). Factors affecting medication adherence in children receiving outpatient pharmacotherapy and parental adherence. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 28, 2, 109-117.
O'Connor, K. J., & Ammen, S. (2012). Play therapy treatment planning and interventions: The ecosystemic model and workbook. Academic Press.
O'Connor, K. J., Schaefer, C. E., & Braverman, L. D. (2015). Handbook of play therapy. John Wiley & Sons.
Ritzi, R. M., Ray, D. C., & Schumann, B. R. (2017). Intensive short-term child-centered play therapy and externalizing behaviors in children. International Journal of Play Therapy, 26, 1, 33.
Robinson, A., Simpson, C., & Hott, B. L. (2017). The effects of child-centered play therapy on the behavioral performance of three first grade students with ADHD. International Journal of Play Therapy, 26, 2, 73.
Sánchez‐Mora, C., Ribases, M., Ramos‐Quiroga, J. A., Casas, M., Bosch, R., Boreatti‐Hümmer, A., & Knappskog, P. M. (2010). Meta‐analysis of brain‐derived neurotrophic factor p. Val66Met in adult ADHD in four European populations. American Journal of Medical Genetics Part B: Neuropsychiatric Genetics, 153, 2, 512-523.
Satterfield, J. H., Satterfield, B. T., & Cantwell, D. P. (1981). Three-year multimodality treatment study of 100 hyperactive boys. The Journal of pediatrics, 98, 4, 650-655.
Schaefer, C. E. (2014). The Therapeutic Powers of Play. Northvale, NJ: Aronson.
Spitzer, R. L., Williams, J. B., Gibbon, M., & First, M. B. (1992). The structured clinical interview for DSM-III-R (SCID): I: history, rationale, and description. Archives of general psychiatry, 49, 8, 624-629.
Stutey, D. M., Dunn, M., Shelnut, J., & Ryan, J. B. (2017). Impact of Adlerian play therapy on externalizing behaviors of at-risk preschoolers. International Journal of Play Therapy26, 4, 196.
Wohlfahrt, T. (1995). socioeconomic inequality and psychology, social science & medicine, 45, 3, 399-410.
Zanarini, M. C., & Frankenburg, F. R. (2001). Attainment and maintenance of reliability of axis I and II disorders over the course of a longitudinal study. Comprehensive psychiatry, 42, 5, 369-374.