نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد یار دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پویایی‌های مؤثر بر شکل‌گیری فرد به رشد هویت و سبک شخصیتی می‌انجامد که به نوبه ی خود بر شیوه‌ای که فرد با دیگران ارتباط بر قرار می‌کند تاثیر می‌گذارد. هدف این تحقیق بررسی کیفی طرحواره‌های جنسیتی و انتظارات از نقش همسر  آسیب زننده به ازدواج است. روش این پژوهش کیفی است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش باز استفاده شده است. با کد گذاری و طبقه بندی کلمات، عبارات و جملات،  مفاهیم و طرحواره‌ها شناسایی شد.آزمودنی‌ها 25 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد  دانشگاه علامه و دانشگاه علم و فرهنگ در سال تحصیلی 91 و 92 بودند. نتایج پژوهش نشان داد که آزمودنی‌ها در فرافکنی افکار خود بر موضوع ازدواج طرحواره‌ی ناسازگار متعددی نشان داده اند.تلقی از مرد به عنوان قدرت ما فوق ، و از زن  به عنوان بازنده و از اقتضائات زندگی به عنوان عاملی طاقت فرسا برای زن، انتظارات غیر واقع بینانه (از خود و دیگری) و انتظار ویژگی‌های آرمانی از دیگری(بدون توجه به نقش خود) به رابطه آسیب می زند. اما از آجا که افزایش آگاهی  از کلیشه سازی‌ها موجب تغییر در تصورهای قالبی می شود، مشاوران ازدواج باید در مورد این طرحواره‌ها به مراجعان خود آگاهی دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Qualitative study of marriage damaging gender schemas and husband role expectations

نویسنده [English]

  • Asiyeh Shariatmadar

Assistant Professor of Allameh tabatabai university

چکیده [English]

The influential dynamics on the development of individual identity and personality styles affects the manner in which an individual communicate with others. The purpose of this research is to study qualitatively gender schemas and husband role expectations which damages the marriage.This was a qualitative research. Open questions were used to collect data. By coding and classification of words, phrases, sentences, the concepts and schemas were identified.The participants were 25 graduate students of Allameh and Science and Culture Universities in 1391 and 1392. Results showed that participants  in projecting their thoughts on marriage have shown many incompatible schemas.The results showed that the perception of man as a superior power , the woman: Regarding the man as a power, the woman as a loser, the requirements of life as a onerous factor for women, having unrealistic expectations (of self and others) and ideal expectations from husbands (regardless of own role) damages the relationship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • gender schema
  • role expectation
  • marriage pathology
  • gender stereotyping
احمد وند، محمد علی. (1383). تأثیر تحصیلات بر تغییر ساختار طرحواره های تبعیض جنسیتی. ماهنامه ی علمی پژوهشی دانشور رفتار. سال 11 (4) 15-24.
باستانی، سوسن؛ گلزاری، محمود و روشنی، شهره. (1389). طلاق عاطفی، علل و شرایط میانجی. فصل نامه ی بررسی مسائل اجتماعی ایران. شماره ی 3 ص 1-20.
برنشتاین، فیلیپ، اچ. و برنشتاین، مارسی،تی. (1377). شناخت و درمان اختلاف های زناشویی. (حمید رضا سهرابی مترجم). تهران: انتشارات رسا. (سال نشر اثر به زبان اصلی:1989).
خسروی، زهره؛ سیف، سوسن؛ عالی، شهربانو. (1386). بررسی رابطه ی بین نوع فرایند طرحواره ای و نگرش به ازدواج. فصلنامه ی پژوهش در سلامت روان شناختی. دوره ی اول(4). 31-40.WWW. SID.ir  
خمسه ای، اکرم . (1384). روانشناسیزنان. تهران: انتشارات آاگه - ارجمند.
خمسه ای، اکرم.(1385). بررسی ارتباط میان رفتار جنسی و طرحوارههای نقش جنسیتی در دو گروه از دانشجویان متأهل: مقایسه ی رفتار جنسی زنان و مردان در خانواده، فصل نامه ی خانوادی پژوهی. 2 (8)  327- 339.
ذوالفقاری، مریم؛ فاتحی زاده، مریم؛ عابدی، محمد رضا. (1387). تعیین رابطه ی بین طرحواره های ناسازگار اولیه با ابعاد صمیمیت زناشویی زوجین شهر اصفهان. فصل نامه خانواده پژوهی. 4(15) 247-261.
سایت سازمان ثبت احوال کشور.www.sabteahval.ir
صلواتی، مژگان؛ یکه یزدان دوست، رخساره.(1389). طرحواره درمانی. تهران: نشر دانژه.
فتحی آشتیانی، علی؛ احمدی، خدابخش. (1383). بررسی ازدواج های موفق و ناموفق در بین دانشجویان. دو ماهنامه ی دانشور رفتار. (7) 9-16.
محمدی، مرتضی. (1383). طلاق و سهم زن از زندگی. نشریه ی علمی پژوهشی نامه ی مفید.( 43) 31-60.
یوسفی، رحیم؛ عابدین، علیرضا؛ تیرگری، عبد الحکیم و فتح آبادی، جلیل. (1389). اثر بخشی مداخله ی آموزش مبتنی بر مدل طرحواره ها در ارتقاء رضایت زناشویی زوجین. مجله ی روان شناسی بالینی. سال دوم، شماره ی 3(7) . 25- 37.
Allport, G. (1995). What is Personality.Available from: http://www.intropsych.com/ch11- personality/what -is-personality.
Baucom, D. H. & Epstien, N. (1990). Cognitive- Behavioral marital therapy. New York: Brunner/ Mazel.
Bem, S. L., (1981). Gender schema theory: A cognitive account of sex typing. Psychological Review,88, 354-364.
Bem, S. L. (1983). Gender schema theory and its implications for child development, Sings, 8, 598-616.
Bem, S. L. (1984). Schema Theory. In T. B. Sonderegger (Ed.), Nebraska Symposium on Motivation: Psychology and Gender, Vol. 32. Lincoln :University of Nebraska Press.
Crawford, M., Unger, R., (2004). Women and gender: A feminist psychology. New York: McGraw-Hill Companies.
Kahn, J. S. (2009). An introduction to masculinities. United Kingdom: John Wiley & Sons Ltd.
Ortlieb, E. & Cheek, E. H. (2012). Using informative assessments towards litracy instruction. Emerland Group
Rafaeli, E.; Bernstein, D.  P. ; Young, J.  (2011). Schema Therapy: The CBT Distinctive Features. London:Routledge.
Strong, B. & Chohen, T. (2013).  The marriage and family experience Intimate relationships in a changing society. United kingdom: Cengage learning.
Weeks, G. R. (1989). Treating couples the internatinal model of the marriage council of philadelphia. London: Routledge Taylor & Francis Group.
Young J. E. , Klosko J. S. , Weishaar,  M. E. ; (2003). Schema therapy: a practitioner’s guide. New York: Guilford Press.