نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه سنجش و اندازه‌گیری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استاد گروه روان‌شناسی کودکان استثنایی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی و چشم‌انداز زمان در مادران با کودک ناتوان هوشی شهر ملایر در سال 1398 انجام شد. پژوهش با استفاده از طرح نیمه آزمایشی گروه کنترل نامعادل انجام گرفت. از بین مادران با کودک ناتوان هوشی شهر ملایر 30 نفر به روش در دسترس انتخاب؛ و به تصادف در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شد. داده‌ها با مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر‌ (2005)، و سیاهه چشم‌انداز زمان( دیدگاه زمانی آینده) زیمباردو‌ (1999) جمع آوری شد. ابتدا آزمودنی‌های هر دو گروه در پیش آزمون به ابزارهای مذکور پاسخ دادند. پس از آن گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 1.5 ساعتی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کرد، اما گروه کنترل این درمان را دریافت نکرد. در پایان جلسات درمان، هر دو گروه آزمایش و کنترل به ابزارهای گردآوری داده‌ها پاسخ دادند. از آنجا که مفروضه‌های آزمون تحلیل کوواریانس رد شد، تحلیل داده ها، با استفاده از آزمونt مستقل برای نمرات افتراقی( تفاضل نمره پس آزمون و پیش آزمون) نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد‌ بر تحمل پریشانی و چشم‌انداز زمان( دیدگاه زمانی آینده) مادران با کودک ناتوان هوشی در سطح 01/0 تأثیر مثبت و معنی‌داری داشته است. از آنجا که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد‌ بر تحمل پریشانی و چشم‌انداز زمان ( دیدگاه زمانی آینده) تأثیر دارد، پیشنهاد می‌شود برای درمان مادران با کودکان کم توان ذهنی از آن استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment-Based Therapy on Distress Tolerance and Time Perspective in Mothers with a disabled child IQ

نویسندگان [English]

  • Mohammad Asgari 1
  • Elham alimohammadmalayeri 2
  • Parviz Sharifi Daramadi 3

1 Associate Professor of , Allameh tabatabaee university

2 Psychology, Humanities, Research Sciences, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Faculty of Psychology, University of Allameh tabatabaei

چکیده [English]

The aim of this study was to determine the effectiveness of acceptance & commitment-based treatment on distress tolerance and time perspective of the mothers with disabled child IQ in the Malayer city in 2020 Yer. The research was done with using an nonequivalent control group semi-experimental design. From this mothers with disabled child IQ, 30 individuals were selected as available sample and randomly singed into two groups of 15 as experimental and control group. Data were collected with using pre-test and post-test, Simons & Gahr distress tolerance scale (2005), and Zimbardo time perspective inventory (1999). The experimental group received treatment protocol of acceptance and commitment therapy in 8 sessions, but the control group did not receive any intervention. At the end of both groups post test was taken. Data analysis using independent t -test for differential scores showed that acceptance and commitment-based therapy had a significant positive effect on tolerance distress and time perspective(future) in mothers with a disabled child IQ at the significant level of 0.01. From this study it can be concluded that acceptance and commitment therapy has a positive effect on tolerance of distress and time perspective. Therefore are suggested to use acceptance and commitment therapy for mothers with disabled child IQ

کلیدواژه‌ها [English]

  • distress tolerance
  • time perspective
  • commitment and acceptance therapy
امانی، احمد؛ عیسی نژاد، امید؛ و علیپور، الهه‌ (1397). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر آشفتگی زناشویی، تعارض زناشویی و خوش‌بینی در زنان متأهل مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره کمیته امداد شهر کرمانشاه، روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 5 (1)، 42-64.
ایران دوست، فروزان؛ نشاط دوست، حمید طاهر؛ و نادی، محمدعلی.‌ (1393). تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کیفیت زندگی زنان مبتلا به کمردرد مزمن. علوم رفتاری، 8، (1): 96-89.
پور فرج عمران، مجید.‌ (1390). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر هراس اجتماعی دانشجویان. فصلنامه دانش و تندرستی، 6، (2): 5-1.
تقی‌لو، صادق، خالدی، عزیزه. (1394). ویژگی‌های روان‌سنجی سیاهه چشم‌انداز زمان زیمباردو (ZTPI) در نوجوانان. روان‌سنجی، 4(14), 1-12.
تولایی، سید عباس؛ آزاد فلاح، پرویز؛ و اردکانی، شایسته.‌ (1391). اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد درمانی در کاهش شدت تجربه درد در زنان مبتلا به اختلال سردرد مزمن. روان‌شناسی بالینی، 14: 50-39.
حر، مریم؛ آقایی، اصغر؛ عابدی، احمد و عطاری، عباس.‌ (1392). تأثیر روش درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد درمانی بر میزان افسردگی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11‌ (2): 128-121.
حیدریان، نرگس.‌ (1392). تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد‌ (ACT) در درمان زوج‌های پریشان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌‌تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
رجبی، ساجده؛ و یزد خواستی، فریبا.‌ (1393). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به بیماری‌ام اس. مجله روان­شناسی، 6 (21):39-29.
رسولی علی‌آبادی، بهاره؛ و کلانتری، مهرداد (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی، عزت‌نفس و نگرانی تصویر بدنی، بعد از اولین زایمان زنان شهرستان کاشان، عنوان نشریه: مجله پرستاری و مامایی همدان‌ (نسیم دانش 26 (2)، 103 - 112.
روحانی، کامیار‌ (1396). پرستاری بهداشت خانواده‌، چاپ ششم، انتشارات نشر و تبلیغ ‌بشری‌، تهران‌.
ریحانی، طیبه (1393). بررسی تأثیر آموزش خود مراقبتی معنوی بر تحمل پریشانی مادران نوزادان نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان، مجله زنان مامایی و نازایی ایران، 74، 18 -28.
 ساریزاده، محمدصادق؛ رفیعی نیا، پروین؛ صباحی، پرویز؛ تمدن، محمدرضا؛ (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی: یک مطالعه کارآزمایی آموزشی تصادفی شده، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان 17 (3)، 241 - 252.
صمدی، افتخارسادات؛ حسن‌زاده، رمضان؛ و دوستی، یارعلی (1397). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد برانگیزش پیشرفت و کیفیت زندگی در مدرسه دانش آموزان دختر متوسطه شهر ساری، سلامت اجتماعی، 5 (2)، 151 -158.
علمداری، الهه.‌ (1392). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رضایت زناشویی و کیفیت زندگی زوجین نابارور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌‌تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی.
علیرضایی، امیر. (1394). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش رضایت و عملکرد زناشویی و کاهش نشانه‌های وسواس در زوجین مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی. کارشناسی ارشد روان­شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد.
کشاورز افشار، حسین؛ رافعی، زهرا؛ و میرزایی، عباس (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش‌‌ (ACT) بر اضطراب فراگیر. پایش، 17 (3)، 289- 296.
گل محمدیان، محسن؛ رشیدی، علیرضا؛ و پروانه، آذر (1397). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و باورهای خودکارآمدی در دانشجویان دختر، روان‌شناسی تربیتی، ب 14 (47) 1- 23.
محمدی، مهسا؛ دانش، عصمت؛ و تقی لو، صادق. (1395). پیش‌بینی امیدواری بر اساس جهت‌گیری مذهبی و چشم‌انداز زمان. فصلنامه روان­شناسی کاربردی. سال دهم (شماره 2، پیاپی 38)؛ 157-174.
لشنی، لیلا.‌ (1392). اثربخشی مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) همراه با ذهن آگاهی بر رضایت‌مندی زناشویی همسران جانبازان ضایعات نخاعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم‌‌تربیتی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
مرشدی، مهدی؛ داورنیا، رضا؛ زهرا کار، کیانوش؛ محمودی، محمد جلال؛ شاکرمی، محمد.‌ (1394). کارآیی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد‌ (ACT) بر کاهش فرسودگی زناشویی زوج‌ها. فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن علمی پرستاری ایران، شماره 4: 34-24.
هنرپروران، نازنین.‌ (1393). بررسی اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد‌ (ACT) بر بخشش و سازگاری زناشویی زنان آسیب‌دیده از خیانت همسر. جامعه‌شناسی زنان‌ (زن و جامعه)، 5، (3)، 150-135.
 
Forman, E. M., & Herbert, D.‌ (2008). New directions in cognitive behavior therapy: acceptance based therapies, chapter to appear in W. O’donohue, Je. Fisher, ‌ (Eds), cognitive behavior therapy: Applying empirically supported treatments in your practice, 2nd ed. Hoboken, NJ: Wiley, 263-26.
Fortunato, V. J. & Furey, J.T. (2010). The theory of MindTime: The relationships between thinking perspective and time perspective, Personality and Individual Differences,48, 436–441.
Hacker T, Stone P, MacBeth A. (2017). Acceptanceand commitment therapy Do we know enough? Cumulative and sequentialmeta-analyses of randomized controlled trials. Journal of afective disorders; 190: 551-565.
Harris R. (2006). Embracing your demons: An overview of aceeptance and commitment therapy. Psychotherapy in Australia; 21(4):2-8.
Hayes SC, Strosahl KD, Wilson KG. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. New York: Guilford Press.
Hayes, S.C., Levin, M.E., Plumb-Vilardaga, J., Villatte, J.L. and Pistorello, J. (2013). Acceptance and Commitment Therapy and Contextual Behavioral Science: Examining the Progress of a Distinctive Model of Behavioral and Cogni- tive Therapy. Behavior Therapy, 44, 180-196.
Larmar, S., Wiatrowski, S., & Lewis-Driver, S. (2014). Acceptance & Commitment Therapy: An Overview of Techniques and Applications. Journal of Service Science and Management, 7; 216-221.
Roditi, D., Robinson, M. E. (2011). The role of psychological interventions in the management of patients with chronic pain. Psychol Res Behav Manage; 4:41-9.
Roemer L, Orsillo S. M. (2014) Efficacy of an acceptance - based behavior therapy for generalized anxiety disorder: evaluation in a randomized controlled trial. Consulting Psychology. 76: 1083 – 9.
Simons, J. S., Gaher, R. M.‌ (2005). The distress tolerance scale: Development and validation of a self report measure. Motivation and Emotion, 20‌ (9), 83-102.
Standhope M, Lancaster: J‌ (2016). Community Health Nurs. Philadelphia, The CV. Mosby Co, pp: 214-218.
Stolarski, M., Bitner, J., & Zimbardo, P. G.‌ (2011). Time perspective, emotional intelligence and discounting of delayed awards. Time & Society, 20 (3), 346-363.
Wells, A.‌ (2006). Emotional disorders and met cognition: Innovative cognitive therapy. 1st ed. Translated to Persian by: Bahrami F, Rezvan S. Tehran, 105-113.
Zimbardo, P. G. & Boyd, J.‌ (2008). The Time Paradox: The New Psychology of Time That Can Change Your Life. New York: Free Press.
Zimbardo, P.G., & Boyed, J.N. (1999). Putting Time in Perspective: A valid, reliable individual-differences metric. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 1271-1288.