نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار رفتار حرکتی دانشکده تربیت‌ بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 دانشجوی دکتری رفتار حرکتی دانشکده تربیت‌ بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

مداخلات مبتنی بر ذهن‌آگاهی به عنوان یکی از درمان های شناختی- رفتاری موج سوم شناخته می شود. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش مهارت های ذهن آگاهی و توانایی های شناختی در ورزشکاران نابینا و کم بینا انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری را کلیۀ ورزشکاران گلبالیست استان آذربایجان شرقی در سال 98 تشکیل می دادند که از این میان 27 ورزشکار به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش طی 8 جلسه هفتگی 120 دقیقه ای تحت مداخلۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند. قبل و بعد از مداخله، پرسشنامه های ذهن آگاهی ورزشی و توانایی های شناختی توسط شرکت کنندگان دو گروه تکمیل شد. داده ها با استفاده از آزمون های ویلکاکسون و یومن- ویتنی تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات مربوط به مهارت های ذهن آگاهی و توانایی های شناختی در شرکت کنندگان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحلۀ پس‌آزمون به طور معناداری بالاتر است. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در ارتقای مهارت های ذهن آگاهی و توانایی های شناختی ورزشکاران نابینا و کم بینا مؤثر است. لذا، به عنوان یک مداخلۀ شناختی- رفتاری برای بهبود شناخت و ذهن آگاهی این ورزشکاران توصیه می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction Program on the Mindfulness Skills and Cognitive Abilities of Blind and Visually Impaired Athletes

نویسندگان [English]

  • Mahta Eskandarnejad 1
  • Fahimeh Rezaei 2

1 Department of Motor Behavior, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Urmia University, Urmia, Iran.

2 Department of Motor Behavior, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Urmia University, Urmia, Iran

چکیده [English]

Mindfulness-based interventions are recognized as one of the third wave cognitive-behavioral therapies. The purpose of this study was to investigate the effectiveness of mindfulness-based stress reduction program on increase mindfulness skills and cognitive abilities of blind and visually impaired athletes. The research method was quasi-experimental and its design was pretest-posttest with a control group. The statistical population consisted of all goalball players in East Azerbaijan province in 2019, from which 27 players were selected by purposive sampling and randomly assigned to experimental and control groups. The participants in the experimental group underwent mindfulness-based stress reduction intervention for 8 sessions of 120 minutes per week. Before and after the intervention, mindfulness inventory for sport and cognitive abilities questionnaires were completed. Data were analyzed using Wilcoxon and Mann-Whitney U tests. The results showed that the mean scores related to mindfulness skills and cognitive abilities in the participants of the experimental group were significantly higher than the control group in the post-test stage. According to the results, it seems that MBSR is effective in improving the mindfulness skills and cognitive abilities of blind and visually impaired athletes. Therefore, it is recommended as a behavioral-cognitive intervention to improve the cognition and mindfulness of these athletes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness-based stress reduction
  • Visual Impairment
  • Cognitive Abilities
  • Athlete
  آقابابا، علیرضا و کاشی، علی. (1397). تأثیر مراقبه ذهن­آگاهی بر وضعیت ذهن­آگاهی، حالت اجرای روان (سبک­بالی) و عملکرد ورزشکاران رشته تنیس روی میز. مطالعات روان­شناسی ورزشی، 7(25)، 89-110.
دانا، امیر؛ سلطانی، نرگس؛ فتحی­زادان، اعظم؛ و رفیعی، صالح. (1398). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن­آگاهی بر توانایی­های شناختی و تاب­آوری ورزشکاران نابینا. مطالعات روان­شناسی ورزشی، 8(27)، 143-156.
حشمتی، رسول و قربانی، فرشته. (1395). تأثیر برنامۀ "کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی" (MBSR) بر عملکرد جسمی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در افراد با بیماری عروق کرونر: یک مطالعۀ کارآزمایی بالینی. پرستاری قلب و عروق، 5(3)، 16-25.
رحمانی، جمال؛ آجیل­چی، بیتا؛ و زارعیان، احسان. (1396). رابطۀ ذهن­آگاهی و توانایی­های شناختی در جانبازان نابینای ورزشکار. طب جانباز، 9(2)، 105-110.
رضوی­زاده تبادکان، بی­ بی زهره؛ جاجرمی، محمود؛ و وکیلی، یعقوب. (1397). اثربخشی شناخت­ درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر استرس ادراک شده، نشخوار فکری و دشواری تنظیم هیجانی زنان مبتلا به دیابت نوع 2 (پیگیری 3 ماهه). روان­پزشکی و روان­شناسی بالینی ایران، 24(4)، 370-383.
صمدی، حسین. (1394). مقایسۀ اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری و مداخلۀ مبتنی بر ذهن­آگاهی بر اضطراب حالتی- رقابتی و عملکرد ورزشی تیراندازان: پیگیری 60 روزه. پایان نامه دکترا، دانشگاه ارومیه.
عطادخت، اکبر؛ شیخ­الاسلامی، علی؛ حسینی­کیاسری، سیده طیبه؛ و جوکار کمال­آبادی، نجمه. (1394). نقش باورهای فراشناختی و هوش هیجانی نابینایان در پیش­بینی سازگاری اجتماعی و مقایسۀ آن با افراد عادی. افراد استثنایی، 5 (17)، 151-168.
علی­نقی­پور، زکیه. (1396). تأثیرتمرینات حضور ذهن بر هوش هیجانی و ذهن­آگاهی ورزشی بازیکنان والیبال دانشگاه سمنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سمنان.
کاشانی، ولی­اله؛ مکبریان، منصوره؛ و مصطفایی­فر، الهه. (1396). ویژگی­های روان­سنجی نسخه فارسی سیاهة ذهن­آگاهی ورزشی. رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی، 9(3)، 423-443.
مک­کارتی، پل و جونز، مارک. (2014). چگونه یک روان­شناس ورزشی شویم. ترجمۀ فاطمه سادات حسینی و هاشم فعال­مغانلو (1395). چاپ اول. تهران: انتشارات حتمی.
نجاتی، وحید. (1387). بررسی مقایسه­ای وضعیت شناختی جانبازان نابینا با همتایان بینا. طب نظامی، 10(1)، 21-28.
نجاتی، وحید. (1388). مقایسۀ عملکرد حافظۀ بالینی در جانبازان نابینا و همتایان بینا. طب جانباز، 2(6)، 1-6.
نجاتی، وحید. (1392). پرسشنامه توانایی­های شناختی: طراحی و بررسی خصوصیات روان­سنجی. تازه­های علوم شناختی، 15(2)، 11-19.
Ackland, P., Resnikoff, S., & Bourne, R. (2017). World blindness and visual impairment: despite many successes, the problem is growing. Community Eye Health, 30(100), 71-73.
Alberts, H. J. E. M., Otgaar, H., & Kalagi, J. (2017). Minding the source: The impact of mindfulness on source monitoring. Legal and Criminological Psychology, 22(2), 302-313.
Anderson, N. D., Lau, M. A., Segal, Z. V., & Bishop, S. R. (2007). Mindfulness-based stress reduction and attentional control. Clinical Psychology & Psychotherapy, 14(6), 449-463.
Buhlmayer, L., Birrer, D., Rothlin, P., Faude, O., & Donath, L. (2017). Effects of mindfulness practice on performance- relevant parameters and performance outcomes in sports: A meta-analytical review. Sports Medicine, 47(11), 2309-2321.
Doron, J., Rouault, Q., Jubeau, M., & Bernier, M. (2020). Integrated mindfulness-based intervention: Effects on mindfulness skills, cognitive interference and performance satisfaction of young elite badminton players, Psychology of Sport and Exercise, 47, 101638.
Farb, N. A. S., Segal, Z. V., & Anderson, A. K. (2013), Mindfulness meditation training alters cortical representations of interoceptive attention, Social Cognitive and Affective Neuroscience, 8(1), 15-26.
Gao, J., Fan, J., Wu, B. W. Y., Zhang, Z., Chang, C., Hung, Y. S., & et al. (2016). Entrainment of chaotic activities in brain and heart during MBSR mindfulness training. Neuroscience Letters, 616, 218-223.
Garcia-Gonzalez, L., Moreno, M. P., Moreno, A., Gil, A., & Del Villar, F. (2013). Effectiveness of a video-feedback and questioning programme to develop cognitive expertise in sport. PloS One, 8(12), e82270.
Grandjean, J., D’Ostilio, K., Phillips, C., Balteau, E., Degueldre, C., Luxen, A., & et al. (2012). Modulation of brain activity during a Stroop inhibitory task by the kind of cognitive control required, PLoS One, 7(7), e41513.
Grecucci, G., Pappaianni, E., Siugzdaite, R., Theuninck, A., & Job, R. (2015). Mindful emotion regulation: Exploring the neurocognitive mechanisms behind mindfulness. BioMed Research International, 2015, 1-9.
Haase, L., May, A. C., Falahpour, M., Isakovic, S., Simmons, A. N., Hickman, S. D., & et al. (2015). A pilot study investigating changes in neural processing after mindfulness training in elite athletes. Frontiers in Behavioral Neuroscience, 9, 229- 241.
Heeren, A., Van Broeck, N., & Philippot, P. (2009). The effects of mindfulness on executive processes and autobiographical memory specificity. Behaviour Research and Therapy, 47(5), 403-409.
Henderson, R. K., Snyder, H. R., Gupta, T., & Banich, M. T. (2012). When does stress help or harm? The effects of stress controllability and subjective stress response on stroop performance. Frontiers in Psychology, 3, 179- 194.
Holzel, B. K., Carmody, J., Vangel, M., Congleton, C., Yerramsetti, S. M., Gard, T., & Lazar, S. W. (2011). Mindfulness practice leads to increases in regional brain gray matter density. Psychiatry Research: Neuroimaging, 191(1), 36-43.
Incagli, F., Tarantino, V., Crescentini, C., & Vallesi, A. (2020). The effects of 8-week mindfulness-based stress reduction program on cognitive control: an EEG study. Mindfulness, 11(3), 756-770.
Jankowski, T., & Holas, P. (2014). Metacognitive model of mindfulness. Consciousness and Cognition, 28, 64-80.
Jekauc, D., Kittler, C., & Schlagheck, M. (2017). Effectiveness of a mindfulness-based intervention for athletes. Psychology, 8(1), 1-13.
Jha, A. P., Stanley, E. A., Kiyonaga, A., Wong, L., & Gelfand, L. (2010). Examining the protective effects of mindfulness training on working memory capacity and affective experience. Emotion, 10(1), 54-64.
Lardone, A., Liparoti, M., Sorrentino, P., Rucco, R., Jacini, F., Polverino, A., & et al. (2018). Mindfulness meditation is related to long-lasting changes in hippocampal functional topology during resting state: a magnetoencephalography study. Neural Plasticity, 2018(3), 1-9.
Lindsay, E. K., & Creswell, J. D. (2017). Mechanisms of mindfulness training: Monitor and Acceptance Theory (MAT). Clinical Psychology Review, 51, 48-59.
MacCoon, D. G., MacLean, K. A., Davidson, R. J., Saron, C. D., & Lutz, A. (2014). No sustained attention differences in a longitudinal randomized trial comparing mindfulness based stress reduction versus active control. PloS One, 9(6), e97551.
Molik, B., Morgulec-Adamowicz, N., Kosmol, A., Perkowski, K., Bednarczuk, G., Skowroński, W., & et al. (2015). Game performance evaluation in male goalball players. Journal of Human Kinetics, 48(1), 43-51.
Nien, J. T., Wu, C. H., Yang, K. T., Cho, Y. M., Chu, C. H., Chang, Y. K., & Zhou, C. (2020). Mindfulness training enhances endurance performance and executive functions in athletes: an Event-Related Potential study. Neural plasticity, 2020, 8213710.
Quaglia, J. T., Zeidan, F., Grossenbacher, P. G., Freeman, S. P., Braun, S. E., Martelli, A., & et al. (2019). Brief mindfulness training enhances cognitive control in socioemotional contexts: Behavioral and neural evidence. PloS One, 14(7), e0219862.
Salthouse, T. A., & Davis, H. P. (2006). Organization of cognitive abilities and neuropsychological variables across the lifespan. Developmental Review, 26(1), 31-54.
Scharfen, H. E., & Memmert, D. (2019). Measurement of cognitive functions in experts and elite athletes: A meta‐analytic review. Applied Cognitive Psychology, 33(5), 843-860.
Scharfen, H. E., & Memmert, D. (2019). The relationship between cognitive functions and sport-specific motor skills in elite youth soccer players. Frontiers in Psychology, 10, 817- 827.
Shiota, K., & Tokui, A. (2017). Audiospatial cognitive ability of visually impaired athletes in static and dynamic spatial cognitive tasks. Journal of Physical Therapy Science, 29(11), 1981-1986.
Sibalis, A., Milligan, K., Pun, C., McKeough, T., Schmidt, L. A., & Segalowitz, S. J. (2019). An EEG investigation of the attention-related impact of mindfulness training in youth with ADHD: Outcomes and methodological considerations. Journal of Attention Disorders, 23(7), 733-743.
Stange, J. P., Eisner, L. R., Hölzel, B. K., Peckham, A. D., Dougherty, D. D., Rauch, S. L., & et al. (2011). Mindfulness-based cognitive therapy for bipolar disorder: effects on cognitive functioning. Journal of Psychiatric Practice, 17(6), 410-419.
Vestberg, T., Gustafson, R., Maurex, L., Ingvar, M., & Petrovic, P. (2012). Executive functions predict the success of top-soccer players. PloS One, 7(4), e34731.
Wong, K. F., Teng, J., Chee, M. W., Doshi, K., & Lim, J. (2018). Positive effects of mindfulness-based training on energy maintenance and the EEG correlates of sustained attention in a cohort of nurses. Frontiers in Human Neuroscience, 12, 80-92.
Zelazo, P. D., & Lyons, K. E. (2012). The potential benefits of mindfulness training in early childhood: A developmental social cognitive neuroscience perspective. Child Development Perspectives, 6(2), 154-160.
Zeidan, F., Johnson, S. K., Diamond, B. J., David, Z., & Goolkasian, P. (2010). Mindfulness meditation improves cognition: Evidence of brief mental training. Consciousness and Cognition, 19(2), 597-605.
Aghababa, A., & Kashi, A. (2018). Effect of mindful meditation on the mindfulness' state, flow state and sport performance on table tennis players. Sport Psychology Studies, 7(25), 89-110. [In Persian]
Ali-naghipour, Z. (2017). The effect of mindfulness training on emotional intelligence and mindfulness inventory for sport of volleyball players of Semnan University. [Master dissertation], Semnan University. [In Persian]
Atadokht, A., Sheikholeslami, A., Hoseini, S., & Jokar, N. (2015). The role of meta-cognitive beliefs and emotional intelligence in predicting social adjustment in the blind andits comparison with normal people. Psychology of Exceptional Individuals, 5(17), 151-168. [In Persian]
Dana, A., Soltani, N., Fathizadan, A., & Rafiee, S. (2019). Effectiveness of mindfulness-based cognitive behavioral therapy on cognitive and resilience abilities of blind athletes. Sport Psychology Studies, 8(27), 143-156. [In Persian]
Heshmati, R., & Ghorban, F. (2016). The effect of mindfulness-based stress reduction (MBSR) program on physical functioning and health related quality of life (HRQOL) in people with coronary artery disease (CAD). Cardiovascular Nursing Journal, 5(3), 16-25. [In Persian]
Kashani, V. O., Mokaberian, M., & Mostafaifar, E. (2017). Psychometric properties of the persian version of mindfulness inventory for sport (MIS). Journal of Development and Motor Learning. 9(3), 423-443. [In Persian]
McCarthy, P., & Jones, M. (2014). How to become a sports psychologist. Translated by Fatemeh Sadat Hosseini and Hashem Faal Moghanloo (2015). (1nd ed.). Tehran: Hatami Publications. [In Persian]
Nejati, V. (2008). Coparision of cognitive status of blind veterands with sighted people. Journal of Military Medicine. 10(1), 21-28. [In Persian]
Nejati, V. (2010). Comparison of clinical memory performance in blind veterans and matched sighted. Iranian Journal of War and Public Health, 2(6), 1-6. [In Persian]
Nejati, V. (2013). Cognitive abilities questionnaire: development and evaluation of psychometric properties. Advances in Cognitive Science, 15(2), 11-19. [In Persian]
Rahmani, J., Ajilchi, B., Zareian, E. (2017). Relationship between mindfulness and cognitive abilities in blind veteran athletes. Iranian Journal of War and Public Health, 9(2), 105-110. [In Persian]
Razavizadeh Tabadkan, B. B. Z., Jajarmi, M., & Vakili, Y. (2019). The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on ruminative thoughts, perceived stress and difficulties in emotion regulation of women with type 2 Diabetes. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 24(4), 370-383. [In Persian]
Samadi, H. (2016). Comparision the effectiveness of cognitive – behavioral strategies training and mindfulness based intervention on shooter's competitive state anxiety and sport performance: two-month follow-up. [doctoral dissertation], Urmia University. [In Persian]
 Name of Journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.