مطالعات روان‌شناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

اثربخشی زوج‌درمانی شناختی رفتاری بر مؤلفه‌های بهزیستی اجتماعی زوجین دارای تعارض زناشویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 دکتری تخصصی روان‌شناسی بالینی

3 دکتری تخصصی روان‌شناسی تربیتی، مرکز تحقیقات آموزش علوم پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران. تهران، ایران.

4 دانشیار گروه رفتار حرکتی و روان‌شناسی ورزشی، دانشکده رفتار حرکتی و روان‌شناسی ورزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

5 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی زوج‌درمانی شناختی رفتاری بر بهبود بهزیستی اجتماعی زوجین دارای تعارض زناشویی بود. این پژوهش به شیوه‌ی نیمه‌آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل 160 زوج دارای تعارض زناشویی مراجعه‌کننده به 4 کلینیک مشاوره و روانشناسی در سال 1397 در شهر تهران بودند. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 32 زوج دارای تعارض زناشویی مراجعه‌کننده به 4 کلینیک مشاوره و روانشناسی در سال 1397 بود که به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (16 زوج برای هر گروه). برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر (1976)، پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کییز (1998) استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) با استفاده از نرم‌افزار SPSS-22 استفاده شد. نتایج نشان داد که زوج‌درمانی شناختی رفتاری بر مؤلفه‌های همبستگی اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شکوفایی اجتماعی و پذیرش اجتماعی، زوجین دارای تعارض زناشویی مؤثر است (001/0P<). با توجه به این نتایج می‌توان گفت زوج‌درمانی شناختی-رفتاری با تمرکز بر شناخت‌های منفی و اصلاح آنها منجر به تغییرات هیجانی و رفتاری می‌شود که این امر بر بهبود بهزیستی اجتماعی آنها نیز مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Couple Therapy on Components Social Well-being in Couples with Marital Conflict

نویسندگان [English]

  • nader hajloo 1
  • saeed pourabdol 2
  • Shahrzad Saravani 3
  • Nasser Sobhi Gharamaleki 4
  • babak mousavi 5

1 Professor of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabili, Iran.

2 PhD in clinical Psychology.

3 PhD in Educational Psychology, Center for Educational Research in Medical Sciences (CERMS), Department of Medical Education, Faculty of Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran. Iran.

4 Associate Professor of Psychology, University of Allameh Tabataba’i, Tehran, Iran.

5 MA student of clinical psychology, Tabriz university, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of cognitive behavioral couple therapy on on Improving social well-being in couples with marital conflict. This study was a quasi-experimental study with pre-test and post-test with control group. The statistical population of this study included 160 couples with marital conflict referring to 4 counseling and psychology clinic in Tehran in 2018. The sample in this study was 32 couples with marital conflict referring to 4 counseling and psychology clinic in 2018 who were selected by cluster sampling and were divided into two experimental and control groups (16 couples for each group). Dyadic Adjustment Scale (Spanier, 1976) and social well-being (Keyes, 1998) questionnaire were used for data collection. Multivariate analysis of covariance (MANCOVA) was used for data analysis using SPSS-22 software. The results showed that cognitive-behavioral couple therapy had a significant effect on social integration, social coherence, social contribution, Social actualization and social acceptance (P <0.001). Based on these results, it can be said that cognitive-behavioral couple therapy, focusing on negative cognitions and their modification, leads to emotional and behavioral changes, which also affects their social well-being.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital Conflict
  • social well-being
  • Cognitive Behavioral Couple Therapy
مراجع
آقایوسفی، علیرضا؛ فتحی آشتیانی، علی؛ علی­اکبری، مهناز و ایمانی­فر، حمیدرضا (1395). اثربخشی رویکرد واقعیت درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب بر تعارض­های زناشویی و بهزیستی اجتماعی. فصلنامه زن و جامعه، 7(2)، 19-1.
پیرساقی، فهیمه؛ فرح‌بخش، کیومرث؛ سلیمانی، سمیه؛ حاجی‌حسنی، مهرداد (1391). تعیین سهم تعارض زناشویی، خود متمایزسازی، استرس شغلی و منبع کنترل در پیش‌بینی فرسودگی شغلی. فصلنامه روان‌شناسی تحلیلی شناختی، 10، 23-9.
پور یحیی، سید مصطفی؛ شاکرمی، محمد و داورنیا، رضا (1397). بررسی اثربخشی زوج­درمانی گروهی شناختی رفتاری بر کاهش فرسودگی زناشویی و بهبود کیفیت روابط زناشویی زوج­ها. مجله کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 23 (45). 15-1.
حکیمی تهرانی، لیلا؛ فاتحی زاده، مریم؛ باغبان؛ ایران و احمدی، سیداحمد (1391). اثربخشی آموزش امنیت هیجانی بر تعارضات زناشویی و بهزیستی ذهنی زنان متأهل. زن و جامعه (جامعه‌شناسی زنان)، 3 (3)، 124-105.
خجسته مهر، رضا؛ شیرالی نیا، خدیجه؛ رجبی، غلامرضا و بشلیده، کیومرث (1393). اثربخشی زوج‌درمانی شناختی- رفتاری بر کاهش نشانه‌های افسردگی و تنظیم هیجانی زوجین آشفته. مجله علمی پزشکی جندی شاپور، 13 (2)، 201.
داورنیا، رضا؛ پور یحیی، سید مصطفی و شاکرمی، محمد (1397). بررسی اثربخشی زوج­درمانی گروهی شناختی رفتاری بر کاهش فرسودگی زناشویی و بهبود کیفیت روابط زناشویی زوج­ها. فصلنامه کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (بیهق)، 23 (3)، 15-1.
درویزه، زهرا و کهکی، فاطمه (1387). بررسی رابطه سازگاری زناشویی و به زیستی روانی. مطالعات اجتماعی - روان‌شناختی زنان (مطالعات زنان). 6 (1)، 104-91.
ساداتی، سید احسان؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز و سودانی، منصور (1389). رابطه علی تمایزیافتگی، نورزگرایی و بخشندگی با دلزدگی زناشویی با واسطه تعارض زناشویی. نشریه روان‌شناسی خانواده، 1 (2)، 68-55.
سلطانی، مرضیه؛ شعیری، محمد رضا؛ روشن، رسول (1391). تأثیر زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان بر افزایش سازگاری زناشویی زوجین نابارور. مجله علوم رفتاری، 6 (4)، 389-383.
شاکر دولق، علی؛ نریمانی، محمد؛ افروز، غلامعلی؛ حسنی، آنیتا و باغدارساریانس، فریبا (1392). اثربخشی زوج‌درمانی شناختی- رفتاری بر بهبود عملکرد خانواده زوجین متقاضی طلاق. نسیم تندرستی (سلامت خانواده) 2(1)،60-53.
شکر الله­زاده، معصومه؛ فروزش، منیره؛ بذرافشان، محمد رفیع و حسینی، حسین (1396). تأثیر زوج‌درمانی شناختی- رفتاری در تعارض و بی‌رمقی زناشویی. نشریه ‪ آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 3 (1)، 131-115.
صفاری نیا، مجید (1391). آزمون‌های روان‌شناسی اجتماعی و شخصیت. تهران: انتشارات ارجمند.
طجری، مریم؛ کریمی، جواد و گودرزی، کوروش (1399). اثربخشی زوج‌درمانی به روش شناختی-رفتاری بر امید به زندگی و شفقت به خود در زوجین متقاضی طلاق. پژوهشنامه زنان، 11 (1)، 20-1.
عرفان منش، نرجس (1386). اثربخشی زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان بر سازگاری زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، تهران.
عظیمی­فر، شیرین؛ فاتحی زاده، مریم سادات؛ بهرامی، فاطمه؛ احمدی، سید احمد و عابدی، احمد (1395). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی شناختی - رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش شادی زناشویی زوجین ناراضی شهر اصفهان: یک پژوهش مورد منفرد. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 2، 56-81.
عنایت، حلیمه و یعقوبی دوست، محمود (1391). بررسی رابطه بین تعارض زناشویی با خشونت خانوادگی نسبت به دختران. فصلنامه زن و جامعه، 3 (3)، 30-1.
لواف، هانیه، شکری، امید و قنبری، سعید (1393). نقش واسطه­ای مدل­های ارتباطی زوجین در رابطه بین تعارض زناشویی و مشکلات درونی­سازی و برونی­سازی شده دختران. روان‌شناسی خانواده، 1 (2)، 18-3.
محمدتقی، ایمان و جمالویی زهرا، یادعلی (1391). بررسی تأثیر بهزیستی روانی بر رضایتمندی زناشویی زنان: موردمطالعه زنان متأهل نجف‌آباد و فولادشهر. جامعه‌شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 23 (4)، 24-1.
محمدی، محمد؛ شیخ هادی سیرویی، رحمان؛ گرافر، امیر؛ زهراکار، کیانوش؛ شاکرمی، مجمد و داورنیا، رضا (1395). اثر زوج‌درمانی شناختی رفتاری به شیوه گروهی بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق در زوجین. نشریه ارمغان دانش، 21 (11)، 1086-1069.
محمودپور، عبدالباسط؛ امینیان، ابوالفضل؛ نوذری، محمد و نعیمی، ابراهیم (1400). نقش اجتناب شناختی و ابرازگری هیجانی در پیش‌بینی تعارض زناشویی زنان شهر تهران. مجله علوم روان‌شناختی، 20 (98)، 218-209.
مهین ترابی، سمیه؛ مظاهری، محمدعلی؛ صاحبی، علی و موسوی، سید ولی­اله (1390). تأثیر آموزش‌های شناختی - رفتاری بر تعدیل انتظارات غیرمنطقی، بلوغ عاطفی و نارضایتی زناشویی در زنان. مجله علوم رفتاری، 5 (2)، 133-127.
نجفی، یاسین؛ احمدی، صدیقه و  زهراکار، کیانوش (1399). اثربخشی آموزش مبتنی بر زوج‌درمانی رفتاری-تلفیقی بر صمیمیت زناشویی و تنظیم شناختی هیجان زنان متأهل. زن و مطالعات خانواده، 13 (50)، 62-49.
نریمانی، محمد؛ پرزور، پرویز؛ عطادخت، اکبر و عباسی، مسلم (1393). نقش بهزیستی معنوی و پایبندی مذهبی در پیش­بینی رضامندی زناشویی پرستاران. مجله­ بالینی پرستاری و مامایی، 4 (2)، 10-1.
نریمانی، محمد، پورعبدل، سعید و بشرپور، سجاد (1394). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش/تعهد بر بهبود بهزیستی اجتماعی دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. فصلنامه­ی پژوهش­های روان‌شناسی اجتماعی، 4 (16)،122-107.
Ahmadi, S. M., Shahverdi, J., Rezaei, M., Bakhtiari, M., Sadeghi, K., Veisy, F., & Shahverdi, M. (2019). The effect of behavioral couple therapy on the improvement of mental health and reduction of marital conflict in infertile couples in Kermanshah: A randomized controlled trial (RCT). Journal of reproduction & infertility, 20(1), 16-23.
Epstein, N. B., & Baucom, D. H. (2002). Enhanced cognitive-behavioral therapy for couples: A contextual approach. USA: American Psychological Association.
Baucom, K. J., Sevier, M., Eldridge, K. A., Doss, B. D., & Christensen, A. (2011). Observed communication in couples two years after integrative and traditional behavioral couple therapy: Outcome and link with five-year follow-up. Journal of consulting and clinical psychology, 79(5), 565-576.
Baucom, H.D., Epstein, & Lataillade, J.J. (2002). Cognitive Behavioral Couple Therapy in: A.S. Gurman & N. S. Jacobsen (Eds) Clinical Handbook of Couple Therapy (3rd ed, pp 22-8-6) New York: Guilford Press.
Butzer, B., & Campbell, L. (2008). Adult attachment, sexual satisfaction, and relationship satisfaction: A study of married couples. Personal relationships, 15(1), 141-154.
Coleman, L., Mitcheson, J., & Lloyd, G. (2013). Couple relationships: Why are they important for health and wellbeing?. Journal of Health Visiting, 1(3), 168-172.
Cummings, E. M., Kouros, C. D., & Papp, L. M. (2007). Marital aggression and children's responses to everyday interparental conflict. European Psychologist, 12(1), 17-28.
Dattilio, F. M. (2009). Cognitive-behavioral therapy with couples and families: A comprehensive guide for clinicians. Guilford Press.
Domingo, D. P. (2019). Social Emotional Climate and Social Well-being in a Sample of Public Transport Users of the Southern Zone of Greater Buenos Aires. American Journal of Traffic and Transportation Engineering, 4(6), 149.
Durães, R. S. S., Khafif, T. C., Lotufo-Neto, F., & Serafim, A. D. P. (2020). Effectiveness of Cognitive Behavioral Couple Therapy on Reducing Depression and Anxiety Symptoms and Increasing Dyadic Adjustment and Marital Social Skills: An Exploratory Study. The Family Journal, 24(5), 1145-1155.
Epstein, N. B., & Dattilio, F. M. (2020). Behavioral and Cognitive‐Behavioral Approaches in Systemic Family Therapy. The Handbook of Systemic Family Therapy, 1, 365-389.
Epstein, N. B., & Zheng, L. (2017). Cognitive-behavioral couple therapy. Current opinion in psychology, 13, 142-147.
Ghasemi, F., Nia, K. A., & Amiri, H. (2020). Effect of emotion-oriented couple therapy and cognitive-behavioral couple therapy on marital burnout. A comparative study. Arch Pharm Pract, 1, 104-109.
Goldenberg, H., & Goldenberg, I. (2012). Family therapy: An overview. Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning Publishing Company.
Hurless, N., & Cottone, R. R. (2018). Considerations of conjoint couples therapy in cases of intimate partner violence. The Family Journal, 26(3), 324-329.
Keyes, C. L. M. (1998). Social well-being. Social psychology quarterly, 121-140.
Manalel, J. A., Birditt, K. S., Orbuch, T. L., & Antonucci, T. C. (2019). Beyond destructive conflict: Implications of marital tension for marital well-being. Journal of Family Psychology, 33(5), 597–606.
Meis, L. A., Griffin, J. M., Greer, N., Jensen, A. C., MacDonald, R., Carlyle, M., ... & Wilt, T. J. (2013). Couple and family involvement in adult mental health treatment: A systematic review. Clinical Psychology Review, 33(2), 275-286.
Pines, A. M. (1996).Couple Burnout. New York/London: Routledge.
Salehi, A., Marzban, M., Sourosh, M., Sharif, F., Nejabat, M., & Imanieh, M. H. (2017). Social well-being and related factors in students of school of nursing and midwifery. International journal of community based nursing and midwifery, 5(1), 82-90.
Segrin, C., & Nabi, R. L. (2002). Does television viewing cultivate unrealistic expectations about marriage?. Journal of Communication, 52(2), 247-263.
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 15-28.
Wisyaningrum, S., Epifani, I., & Ediati, A. (2021). Surviving Marital Relationship During the COVID-19 Pandemic: A Systematic Review on Marital Conflict. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 530, 103-108.
Worrell, M. (2015). Cognitive behavioural couple therapy: Distinctive features. Routledge.
‏‌
 
‌‌استناد به این مقاله: حاجلو، نادر.، پورعبدل، سعید.، سراوانی، شهرزاد.، صبحی قراملکی، ناصر.، موسوی فر، بابک. (1400). اثربخشی زوج‌درمانی شناختی رفتاری بر مؤلفه‌های بهزیستی اجتماعی زوجین دارای تعارض زناشویی،  مطالعات روان شناسی بالینی، 12(45)، 113-137.
DOI: 10.22054/JCPS.2022.60508.2568
 Clinical Psychology Studies is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
مطالعات روان‌شناسی بالینی
دوره 12، شماره 45
دی 1400
صفحه 113-137
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار