نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناس ارشد مشاوره مدرسه دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر پیش‌بینی تاب‌آوری روان‌شناختی زنان متأهل منطقه‌ی 9 شهر تهران بر اساس میزان پایبندی مذهبی، ناپایبندی مذهبی و دوسوگرایی مذهبی در آنان است. نمونه‌ای مشتمل بر 150 نفر از زنان متأهل که به مراکز فرهنگی و مشاوره‌ی منطقه‌ی 9 در سال 1393 مراجعه کرده بودند به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و دو پرسشنامه‌ی پایبندی مذهبی جان بزرگی (1388) و تاب‌آوری روان‌شناختی کانِر و دیویدسون (2003) را تکمیل کردند. داده‌های پژوهش با روش‌های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تاب‌آوری با پایبندی مذهبی (165/0) در سطح P<0/01 همبستگی مثبت داشت. این در حالی است که تاب‌آوری با دوسوگرایی مذهبی (37/0-) در سطح 01/P<0، ناپایبندی مذهبی (17/0-) و پایبندی کل (22/0-) در سطح P<0/05 همبستگی منفی داشت. هم‌چنین نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که دوسوگرایی مذهبی و پایبندی مذهبی مشترکاً 18 درصد و پایبندی مذهبی کل 48 درصد از واریانس تاب‌آوری روان‌شناختی را در سطح معناداری P<0/01 تبیین می‌کنند. در این میان ناپایبندی مذهبی به دلیل اینکه قدرت تبیین در پیش‌بینی تاب‌آوری را نداشته، از معادله‌ی رگرسیون حذف‌شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting Psychological Resiliency based on the Level of Religious Affiliation in Married Women

نویسندگان [English]

  • Atoosa Kalantar Hormazi 1
  • Sakineh Talkoee 2
  • Ghasem Moradi 3

چکیده [English]

This study aims to predict psychological resiliency in the married women residing at district 9 of Tehran based on their level of religious affiliation and religious dual orientation. The sample is composed of 150 married women who visited cultural and counseling centers based in district 9 in 2013 and were selected by means of convenience sampling method and filled out Janbozorgi Scale of Religious Affiliation (2009) and Conner and Davidson Scale of Psychological Resiliency (2003). The research data were analyzed by means of Pearson correlation coefficient and multivariate regression. The results suggest that resiliency was in negative correlation to religious dual orientation (-0.37) at the level of P

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Affiliation
  • Religious Unaffiliation
  • Religious Dual Orientation
  • Psychological Resiliency
بهرامی احسان، هادی؛ تا شک، آناهیتا (1383).«ابعاد جهت‌گیری مذهبی و سلامت روانی و ارزیابی مقیاس جهت‌گیری مذهبی». روان‌شناسی و علوم تربیتی، ش 2، ص 68-67.
بنزیس، کارن؛ مکیژیک، ریچل (2009)، «پرورش تاب‌آوری خانواده: مروری بر عوامل کلیدی محافظ» ترجمه جمشیدیان قلعه شاهی، پروین (1391)، مجله‌ی بر خط دانش روان‌شناختی، سال اول، ش 2، ص 55-44.
ثناگویی، محمد (1392).«رابطه‌ی الگوهای ارتباطی زنان و مردان با توجه به پایبندی مذهبی و رضامندی زناشویی در روابط زوجین». روان‌شناسی و دین، سال ششم، ش 1، ص 109-91.
جان بزرگی، مسعود (1388).«ساخت و اعتبار یابی آزمون پایبندی مذهبی بر اساس گزاره‌های قرآن و نهج‌البلاغه». دو فصلنامه‌ی علمی – تخصصی مطالعات اسلام و روان‌شناسی، سال سوم، ش 5، ص 105- 79.
حسین چاری، مسعود؛ محمدی، مژگان (1390).«پیش‌بینی تاب‌آوری روان‌شناختی بر اساس اعتقادات مذهبی در دانشجویان شهری و روستایی»، مجله‌ی روان‌شناسی معاصر، سال ششم، ش 2، ص 56-45.
حسینی قمی، طاهره؛ سلیمی بجستانی، حسین (1390).«رابطه‌ی بین جهت‌گیری مذهبی و تاب‌آوری در بین مادران دارای فرزندان مبتلابه بیماری». مجله روان‌شناسی و دین، سال چهارم، ش 3، ص 82-69.
زاهد بابلان، عادل؛ رضایی جمالویی، حسن؛ حرفتی سبحانی، رعنا (1391). «رابطه‌ی دل‌بستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری در زندگی دانشجویان». دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال سیزدهم، ش 3، ص 85-75.
عسکریان، سمیه؛ اصغری، محمدجواد؛ حسن‌زاده، محمدحسن (1392).«تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله‌ی دینی بر تاب‌آوری، انطباق‌پذیری و مدیریت فشار روانی همسران جانبازان»، مجله‌ی علمی- پژوهشی طب جانباز، سال ششم، ش 21، ص 67-60.
کشتکاران، طاهره (1388).«رابطه‌ی الگوهای ارتباطی خانواده با تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه شیراز». دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، ش 39، ص 88-69.
مؤمنی، خدامراد؛ کرمی، جهانگیر؛ شهبازی راد، افسانه (1391).«رابطه‌ی معنویت، تاب‌آوری راهبردهای مقابله‌ای با بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان»، ماهنامه ی علمی_ پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. سال شانزدهم. ش 8، ص 634-626.
نوابخش، مرداد؛ پوریوسفی، حمید (1385).«نقش دین و باورهای مذهبی بر سلامت روان». پژوهش دینی، ش 14، ص 94-71.
Abas nezhad. M.Seyadi. H. Rostami. M. H (2010). Quran,Psychology and Educational Sciences(2),Proceeding Volume 1, Mashhad: Quranic Studies Science Foundation.
Ball,J. Armistead,L. Austin,B.J.(2003).The relationship between religiosity and adjustment among African- American,female,urban adolescents. Journal of adolescence,26,431-446.
Campbell- Sills, L. Cohan, S. & Stein, M.B.(2006).Relationship of resilience to personality,coping and psychiatric symptoms in young adults. Behavior research and therapy,44, 585-599.
-Cénat JM, Derivois D(2014).Psychometric properties of the Creole Haitian version of the ResilienceScale amongst child and adolescent survivors of the 2010 earthquake.Comprehensive Psychiatry 55(2014) 388–395
Connor,K.M. & Davidson, J.R.T(2003). Development of a new Resilience Scale: The Connor- Davidson Resilience Scale.Depression and Anxiety,18.pp 6-82.
Crook,G(2003). The negative relationship between religion and substance use/abuse,Guliford press,v 66,p122-129.
Dossey,L.(2000).Prayer and medical science.Archives of Internal Medicine,160,1135-1338
Ellison,C.G(1991). Religious involvement and subjective well-being.Journal of Health and Social Behavior,32,80-99.
Fountoulakis,K.N. et al(2008).”Life depression,religiosity cerbrovascular disease,cognitive impairment and attitudes towards death in the elderly: Interpreting the data”,Medical Hypotheses,v 70,pp 493-496.
Garmezy,N.& Masten,A(1991).The protective role of competence indicators in children at risk.In E.M Commings,A.L.Green, & K.H.Karraki(Eds.), Life spandevelopmental psychology: Perspectives on stress and coping(pp 151-174). Hillsdale, Lawrence Erlbaum Assocates.
Graham, S. Furr,S. Flowers,C.& Bruke,M.T(2001).Religion and Sprirituality in Coping with Stress. Counselling and Values,46(1),pp 2-13
Hawley.R.D.(2000). Clinical implica-tions of family resilience. The American journal of Family Therapy,8:106.
Karen Benzies and Richelle Mychasiuk(2009).Fostering family resiliency: a review of the key protective factors. Child and Family Social Work,14,pp 103-114.
Koeing G. H; E. M. McCullough & B. D. Larson (2001), Handbook of Religion and Health, 1st ed. USA: Oxford University.
Kampfer,K.L(1999). Factor and processes contributing to resilience: The resilience framework.In: M.D. Glantz & J.L. Johnson(Eds.), Resilience and development(pp.179-224).New York: Kluwer Academic Publishers.
Mandel,G.& Mullet,E.& Brown,G(2006).Cultivating resiliency a guide for parent and school personnel.published by scholastic press.www.scholastic.com.
Maselko, J.& Kubzansky,L.D(2006).Gender differences in religious practices,spiritual experiences and health: Results form the US General Social Survey.Social Science & Medicine,62,2848-2860.
Sharifi niya.M.H(1388).Monotheistic Treatment Comprehensive, religious approach in the treatment of mental disorders,IS P,3(4): 65-82.
Takyi,K.B(2003). Religion and womenʼs health in Ghana: Social Science & Medicine,56,1221-1234.
Yang, K.P.Mao, X.Y.(2007). A study of nursesʼspiritual intelligence: A cross – sectional questionnaire survey. Journal of Nursing Studies,144,999-1010.