نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• هدی پوررضاییان

دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

رتبه تولد یکی از مفاهیم مهم در حوزه­ی شخصیت است که برای اولین بار توسط آلفرد آدلر در سال 1908 معرفی شد. به نظر آدلر و طرفداران رویکرد آدلر رتبه­ی تولد تأثیر بسزایی در ساخت سبک زندگی دارد. رتبه­ی تولد نسبت به سایر مفاهیم در نظریه­ی آدلر پژوهش­های بیشتری را برانگیخته است. برخی از این پژوهش­ها تأییدکننده­ی نظر آدلر مبنی بر تأثیر رتبه­ی تولد در ساختار شخصیتی افراد بوده و برخی دیگر این نظر را رد و یا تأثیر آن را بسیار ناچیز گزارش نموده­اند. همین تناقض در نتایج پژوهش­ها سبب شده که این موضوع یعنی ترتیب تولد و تأثیر آن بر شخصیت بارها و بارها توسط پژوهشگران متعدد در جوامع گوناگون تکرار شود. بر اساس جست و جوهای محققان، در ایران پژوهش­های بسیار اندکی در این زمینه انجام شده که هیچ کدام شخصیت را بر اساس ترتیب تولد مطالعه نکرده­اند. هدف پژوهش حاضر اثبات تأثیرپذیری شخصیت افراد از محیط رشد و به ویژه از رتبه­ی تولد آن­ها بود. پژوهش حاضر، به عنوان یک پژوهش توصیفی از روش علّی-مقایسه­ای برای مقایسه­ی اثرات سه رتبه­ی تولد (اول، وسط و آخر) بر شخصیت استفاده کرده است. مهم­ترین سؤال تحقیق آن بود که آیا دانشجویان با رتبه­های تولدی اول، وسط و آخر از نظر پنج شاخص و سی مقیاس آزمون نئو با هم تفاوت دارند. اعضای گروه نمونه، 75 نفر از دانشجویان دانشگاه­های تهران بودند که به مقیاس سنجش ویژگی­های شخصیتی نئو (240 سؤالی) پاسخ دادند. تحلیل یافته­ها از طریق تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که در سه شاخص انعطاف­پذیری، توافق و وجدانی بودن و در پانزده مقیاس پرخاشگری، افسردگی، کمرویی، گروه­گرایی، هیجان‌خواهی، تخیل، زیباپسندی، احساسات، اعمال، عقاید، اعتماد، رک­گویی، وظیفه­شناسی، توفیق­گرایی و خودکنترلی در آزمون نئو، بین میانگین­های سه رتبه­ی تولد تفاوت معناداری وجود دارد. این یافته با نظریه­ی آدلر و پژوهش­هایی که تأییدکننده­ی اثر ترتیب تولد بر شخصیت بوده­اند، همسو است.

کلیدواژه‌ها

• رتبه‌ی تولد
• شخصیت

عنوان مقاله [English]

Birth Order and Personality Traits of Students: A Study Using NEO PI-R

نویسنده [English]

• Hoda Pourreza’ian

MA Student, Psychology, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

Birth order is a personality concept that was first introduced by Alfred Adler in 1908. Adler and Adlerian psychologists believe that birth order has an important impact on lifestyle development. Birth order has inspired more researches than other concepts of Adler's theory. Some of these researches support Adler's idea about the impact of birth order on personality structure while others report that birth order has little or even no impact on personality. The contradiction in the results has frequently caused so many researches by different researchers in various societies. Iranian researchers have conducted a number of researches none of which, however, address the relationship between personality and birth order. The main aim of this research is to prove the impact of growing environment and birth order on personality. It is a descriptive research using causal-comparative method to compare the impact of three birth orders (first, middle, and last) on personality. The important question addressed was whether students with varied birth orders were different in the five indexes and thirty scales of NEO inventory. Sample group was 75 students of Tehran-based universities who replied to the Revised NEO Personality Inventory (NEO PI-R). Analysis of findings by MANOVA showed that there was a significant difference in the mean of the three birth orders in three indexes of NEO inventory; openness, agreeableness and conscionable as well as its fifteen scales; aggression, depression, self-consciousness, gregariousness, excitement, fantasy, aesthetics, actions, feeling, ideas, trust, straightforwardness, dutifulness, achievement striving and self-discipline. This result is consonant with Adler’s theory and those researches that support the impact of birth order on personality structure.

کلیدواژه‌ها [English]

• birth order
• personality