رتبه تولد یکی از مفاهیم مهم در حوزهی شخصیت است که برای اولین بار توسط آلفرد آدلر در سال 1908 معرفی شد. به نظر آدلر و طرفداران رویکرد آدلر رتبهی تولد تأثیر بسزایی در ساخت سبک زندگی دارد. رتبهی تولد نسبت به سایر مفاهیم در نظریهی آدلر پژوهشهای بیشتری را برانگیخته است. برخی از این پژوهشها تأییدکنندهی نظر آدلر مبنی بر تأثیر ...
بیشتر
رتبه تولد یکی از مفاهیم مهم در حوزهی شخصیت است که برای اولین بار توسط آلفرد آدلر در سال 1908 معرفی شد. به نظر آدلر و طرفداران رویکرد آدلر رتبهی تولد تأثیر بسزایی در ساخت سبک زندگی دارد. رتبهی تولد نسبت به سایر مفاهیم در نظریهی آدلر پژوهشهای بیشتری را برانگیخته است. برخی از این پژوهشها تأییدکنندهی نظر آدلر مبنی بر تأثیر رتبهی تولد در ساختار شخصیتی افراد بوده و برخی دیگر این نظر را رد و یا تأثیر آن را بسیار ناچیز گزارش نمودهاند. همین تناقض در نتایج پژوهشها سبب شده که این موضوع یعنی ترتیب تولد و تأثیر آن بر شخصیت بارها و بارها توسط پژوهشگران متعدد در جوامع گوناگون تکرار شود. بر اساس جست و جوهای محققان، در ایران پژوهشهای بسیار اندکی در این زمینه انجام شده که هیچ کدام شخصیت را بر اساس ترتیب تولد مطالعه نکردهاند. هدف پژوهش حاضر اثبات تأثیرپذیری شخصیت افراد از محیط رشد و به ویژه از رتبهی تولد آنها بود. پژوهش حاضر، به عنوان یک پژوهش توصیفی از روش علّی-مقایسهای برای مقایسهی اثرات سه رتبهی تولد (اول، وسط و آخر) بر شخصیت استفاده کرده است. مهمترین سؤال تحقیق آن بود که آیا دانشجویان با رتبههای تولدی اول، وسط و آخر از نظر پنج شاخص و سی مقیاس آزمون نئو با هم تفاوت دارند. اعضای گروه نمونه، 75 نفر از دانشجویان دانشگاههای تهران بودند که به مقیاس سنجش ویژگیهای شخصیتی نئو (240 سؤالی) پاسخ دادند. تحلیل یافتهها از طریق تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که در سه شاخص انعطافپذیری، توافق و وجدانی بودن و در پانزده مقیاس پرخاشگری، افسردگی، کمرویی، گروهگرایی، هیجان‌خواهی، تخیل، زیباپسندی، احساسات، اعمال، عقاید، اعتماد، رکگویی، وظیفهشناسی، توفیقگرایی و خودکنترلی در آزمون نئو، بین میانگینهای سه رتبهی تولد تفاوت معناداری وجود دارد. این یافته با نظریهی آدلر و پژوهشهایی که تأییدکنندهی اثر ترتیب تولد بر شخصیت بودهاند، همسو است.
