مطالعات روان‌شناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

تاثیر توانبخشی شناختی رایانه‌یار و دارو روان محرک در توانایی برنامه‌ریزی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی sa.azamy@gmail.com

2 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی Dr_moghaddas@yahoo.com

3 دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی عمومی hemati_fateme@yahoo.com

4 دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی sh.azamy@gmail.com

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین و مقایسه­ی تاثیر توانبخشی شناختی رایانه­یار با داروی روان محرک در بهبود توانایی برنامه­ریزی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی انجام شد. طرح پژوهش آینده نگر از نوع پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با دو گروه آزمایشی است. 23 کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی به شیوه نمونه­گیری در دسترس و بر طبق ملاک­های ورود و خروج انتخاب و بر اساس شدت اختلال همتا شده و به طور تصادفی در دو گروه داروی روان محرک (11 نفر) و توانبخشی شناختی رایانه­یار (12 نفر) گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل آزمون برج لندن، پرسشنامه (SNAP-IV)، فرم کوتاه آزمون هوش تجدید نظر شده کودکان وکسلر و پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) بود. برای تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل ورایانس چند متغیری اندازه­گیری مکرر، تحلیل واریانس آمیخته و آزمون­های متعاقب آن استفاده شد. توانبخشی شناختی رایانه­یار منجر به تغییرات موثر و ماندگاری در عملکرد آزمودنی­ها در متغیر توانایی برنامه­ریزی شد. بعلاوه، با وجود بیشتر و ماندگارتر بودن تغییرات حاصل شده در گروه توانبخشی شناختی رایانه­یار نسبت به گروه داروی روان محرک، این تغییرات به لحاظ آماری معنادار نشد. به طور کلی، هر دو درمان در بهبود کارکرد اجرایی توانایی برنامه­ریزی موثر بودند، بنابراین توانبخشی شناختی رایانه­یار را می­توان به عنوان جایگزین داروی روان محرک بکار برد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Computer-Assisted Cognitive Remediation (CACR) and Psychostimulant Drugs in Planning Skill of Children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder (ADHD)

نویسندگان [English]

  • Sa’id A’zami 1
  • Alireza Moqaddas 2
  • Fatemeh Hemmati 3
  • Ameneh Ahmadi 4

1 MSc Student, Clinical Psychology, Allameh Tabataba’i University

2 Assistant Professor, Allameh Tabataba’i University

3 MSc Student, General Psychology, Tarbiat Modares University

4 MSc Student, Clinical Psychology, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

This research aims to determine and compare the effectiveness of computer-assisted cognitive remediation (CACR) and psychostimulant drugs in improving the planning skill (as executive function) of children with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD). The research design was pre-test, post-test, and follow-up with two experimental groups. 23 ADHD children were selected by convenience sampling and inclusion-exclusion criteria. Two groups were matched according to the severity of their disorders and randomly assigned to psychostimulant drug therapy (n=11) and CACR (n=12) groups. The research tools were Tower of London (TOL), Persian version of SNAP-IV scale, the short form of WISC-R, and child syndrome inventory (CSI-4). The data were analyzed by RM-MANOVA and Mixed design MANOVA. The CACR had effective and enduring variation on planning skills of ADHD. In comparison, CACR had an enduring but non-significant impact on enhancement of planning skills. Altogether, both treatments are effective at improving the planning skill (as executive function); therefore, CACR can be used as an alternative technique to treat children with ADHD.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: planning skill
  • computer-assisted cognitive remediation
  • psychostimulant drug
  • attention deficit/hyperactivity disorder.  
مراجع
اردلان، گلایل. فرهود، داریوش. شاه محمدی، داوود. (1381). بررسی اختلال بیش فعالی و کمبود توجه و تمرکز در کودکان مقطع پیش دبستانی (مهدکودک های شهر تهران) در سال 80-79. مجله بیماری­های کودکان ایران، 12(4): 57-53.
توکلی زاده، جهان. (1375). بررسی همه گیرشناسی اختلالات رفتار ایذایی و کمبود توجه در دانش آموزان دبستانی شهر گناباد، [پایان نامه کارشناسی ارشد]. تهران: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران.
شهیم، سیما. (1373). بررسی فرم­های کوتاه مقیاس وکسلر کودکان برای استفاده در ایران. مجله علوم اجتماعی و انسانی، دوره 9، شماره 2. 67-70.
صدرالسادات، سید جلال الدین. هوشیاری، زهرا. زمانی، رضا. صدر السادات، لیلا. (1386). تعیین مشخصات روان سنجی مقیاس درجه بندی SNAP-IV، اجرای والدین. مجله توانبخشی، دوره 8، شماره 3، 59-65.
محمد اسماعیل، الهه. (1386). انطباق و هنجاریابی سیاهه نشانه های مرضی کودک ویرایش چهارم (CSI-4). مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. دوره 7، شماره 1، 79-96.
نظیفی، مرتضی. (1390). مقایسه اثربخشی ترمیم شناختی به کمک رایانه و دارودرمانگری در درمان اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، ]رساله دکتری[. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
هالجین، ریچارد پی. ویتبورن، سوزان کراس. (2003). آسیب شناسی روانی دیدگاه های بالینی درباره اختلال های روانی. ترجمه یحیی سید محمدی (1386)، چاپ چهارم، تهران: نشر روان.
 
منابع انگلیسی
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th ed., text rev.) Washington DC: Author.
Anderson, N., Rezai, K., Alliger, R., Swayze, V., Flaum, M., Kirchner, P., Cohen, G., & O'Leary, D. (1992). Hypo frontally in neuroleptic- naïve patients in patient with chronic schizophrenia. Journal of Archive of General Psychiatry, 49, 943-958.
Barkley, R. A. (1997). ADHD and the nature of self-control. New York: The Guilford Press.
Barkley, R. A. (2006). Attention deficit hyperactivity disorder: A handbook for diagnosis and treatment. New York: Guilford Press.
Bidwell, L. C., Mcclernon, F. J., & Kollins, S. H. (2011). Cognitive enhancers for the treatment of ADHD. Journal of Pharmacology, Biochemistry and Behavior, 99, 262-274.
Castellanos, F. X., & Tannock, R. (2002). Neuroscience of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: the search for end phenotypes. Journal of Nature Reviews, 3, 617–28.
Eling, P., Derckx, K., & Maes, R. (2008). On The historical and conceptual background of the Wisconsin car sorting test. Journal of Brain and Cognition, 67(3), 247-253.
Geurts, H. M., Verte, S., Oosterlaan, J., Roeyers, H., & Sergeant, J. A. (2005). ADHD Subtypes: do they differ in their executive functioning profile? Journal of Clinical Neuropsychology, 20(4), 457-477.
Gioia, G. A., & Isquith, P. K. (2002). New perspectives on education children with ADHD: contribution of the executive functions. Journal of Health Care Law and Policy, 5, 124-163. 
Hathaway, W. L. (2005). Self-Regulation, ADHD and child religiousness. Journal of Psychol and Christ, 22, 4-10.
Hawi, Z. & Lowe, N. (2007). Molecular Genetic Aspects of Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In: M. Fitzgerald, M. Bellgrove, & M. Gill (Eds.). Handbook of Attention Deficit Hyperactivity Disorder. West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
Hughes, C., & Graham, A. (2000). Measuring executive functions in childhood: problem and solutions. Journal of Child and Adolescent Mental Health, 7, 131-172.
Klingberg, T., Fernell, E., Olesen, P. J., Johnson, M., Gustafsson, P., Dahlstrom, K., Gillberg, C. G., Forssberg, H. & Westerberg, H. (2005). Computerized Training of Working Memory in Children with ADHD--A Randomized, Controlled Trial. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 44(2), 177-86.
Klingberg, T., Forssberg, H., & Westerberg, H. (2002). Training of Working Memory in Children with ADHD. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 24(6), 781-91.
Krikorian, R., Bartok, J., & Gay, N. (1994). Tower of London procedure: A standard method and developmental data. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 16(6), 840-850.
Lezak, M. D., Howieson, D. B., & Loring, D. W. (2004). Neuropsychological Assessment (4th Ed.). New York: Oxford University Press.
Lubar, J. F. (1995). Neurofeedback for the management of attention deficit hyperactivity disorder. In M.S. Schwartz and Associates (eds.), Biofeedback (2nd ed., pp. 493-522). New York: Guilford Press.
Martel, M., Nikolas M., & Nigg, J. T. (2007). Executive Function in Adolescents with ADHD. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 46(11), 1437-1444. [Abstract].
Mick, E., & Faraone, S. V. (2008). Genetics of attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Child and Adolescent Psychiatric, 17, 261- 284.
Monastra, V., (2003). Attention deficit hyperactivity disorder: Children may benefit from “brain wave” training. Pain and Central Nervous System Week 4.
Nigg, J. T., (2006). What causes ADHD? Understanding what goes wrong and why. New York: Guilford Press.
O’Connel, R. G., Bellgrove, M. A., & Robertson, I. H. (2007). Avenues for the Neuro-Remediation of ADHD: Lessons from Clinical Neurosciences. In M. Fitzgerald, M. Bellgrove, M., Gill, M. (2007). West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
Overtoom, C. C. E., Verbaten, M. N., Kemner, C., & et al. (2003). Effects of methylphenidate, Desipramine, and L-dopa on attention and inhibition in children with ADHD. Journal of Behave. Brain. Res., 145, 7-15.
Owen, A., Downes, J., Sahakian, B., Polkey, C., & Robbins, T. (1990). Planning and spatial working memory following frontal lobe lesion in man. Journal of Neuropsychology, 28, 1021-1034.
Pennington, B. F., & Ozonoff, S. (1996). Executive functions and developmental psychopathology. Journal of Child Psychol. Psychiatry, 37, 51–87.
Rapport, N. D., Bolden, J., Kofler, M. J., Sarver, D. E., Raiker, J. S., & Alderson, M. R. (2009). Hyperactivity in boys with attention deficit /hyperactivity disorder (ADHD): A ubiquitous core symptom or manifestation of working memory deficits? Journal of Abnormal Child Psychology, 37, 521-534.
Rowland, A. S., Lesesne, C. A., & Abramowitz, A. J. (2002). The Epidemiology of attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD): a public health view. Journal of Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews, 8, 162-70.
Schweitzer, J. B., Lee, D. O., Hanford, R. B., & et al. (2004). Effect of methylphenidate on executive functioning in adults with Attention- Deficit/ Hyperactivity disorder: normalization of behavior but not related brain activity. Journal of Biol. Psychiatry, 56(8), 597-606.
Shaffer, R. J., Jacokes, L. E., Cassily, J. F., & et al. (2000). Effect of interactive metronome training on children with ADHD. The American Journal of Occupational Therapy, 55, 155–62.
Shalev, L., Tsal, Y., & Mevorach, C. (2007). Computerized progressive attentional training (CPAT) program: Effective direct intervention for children with ADHD. Child Neuropsychology, 13(4), 382–388.
Stevens, J. P. (2007). Intermediate Statistics: A Modern Approach (3rded). New York: Lawrence Erlbaum Associates.
Swanson, J. M. (2003). Role of executive function in ADHD. Journal of Clinical Psychiatry, 64, 35-39.
Swanson, J., Schuck, S., Mann, M., Carlson, C., Hartman, K., Sergeant, J., & et al. (2005). Categorical and dimensional definitions and evaluations of symptoms of ADHD: The SNAP and the SWAN Ratings Scales [Draft]. Available from: http://www.adhd.net/SNAP_SWAN.pdf/.
Toplak, M. E., Conners, L., Shuster, J., Knezevic, B., & Parks, S. (2008). Review of cognitive, cognitive-behavioral, and neural-based interventions for attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD). Journal of Clinical Psychology Review, 28, 801-823.
Westerberg, H., Jacobaeus, H., Hirvikoski, T., Clevberger, P., stensson, M. L., Bartfai, A., et al. (2007). Computerized working memory training after stroke– A pilot study. Brain Injury, 21(1), 21–29.
مطالعات روان‌شناسی بالینی
دوره 4، شماره 10
فروردین 1392
صفحه 1-17
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار