نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی دلاور ¹
• آسیه ابراهیمی ²

¹ . استاد دانشگاه علامه طباطبایی delavarali@yahoo.com

² کارشناس ارشد سنجش و اندازه گیری a.ebrahimi2000@gmail.com

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر ترکیب کمی پایان نامه های انجام شده در حوزه عوامل فردی و خانوادگی موثر بر اختلال سلوک است.
روش: به این این منظور از فراتحلیل به عنوان یک تکنیک آماری جهت تعیین، جمع آوری، ترکیب و خلاصه نمودن یافته های پژوهشی مرتبط با نقش عوامل موثر بر اختلال سلوک استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهش های انجام شده در ایران در حوزه عوامل موثر بر اختلال سلوک می باشد و نمونه آماری شامل کلیه پایان نامه های انجام شده در این حوزه در دانشگاه های تهران (20 پایان نامه) می باشد.
یافته ها: میانگین اندازه اثرr  در عوامل فردی در مدل اثرات ثابت 33/0 و در مدل اثرات تصادفی 37/0 محاسبه شد و میانگین اندازه اثر عوامل خانوادگی در مدل اثرات ثابت 05/0 و در مدل اثرات تصادفی 04/0به دست آمد. بنابراین برطبق  معیار کوهن اندازه اثر عوامل فردی پایین تر از متوسط و اندازه اثر عوامل خانوادگی کم گزارش می شود. اما در بررسی اندازه اثر تفکیکی عوامل، متغیرهای مهارت های اجتماعی، مهارت های زندگی، احساس گناه، کودک کار بودن، پیشرفت تحصیلی، اسناد درونی -بیرونی، توانایی برنامه ریزی -سازماندهی، توجه به کلاس، وضعیت روانی والدین و رضایت زناشویی، سوء مصرف مواد در والدین و حرمت خود والدین بر اساس استانداردهای کوهن زیاد و معنادار است. بدلیل معنی داری آمارهQ  مبنی بر ناهمگنی در مطالعات مورد  بررسی متغیرهای جنس، ابزار اندازه گیری، روش نمونه گیری و سن به عنوان متغیرهای مداخله گر وارد تحلیل شدند. آزمون تفاوت Z  در مطالعات مربوط به عوامل فردی نشانگر معناداری تفاوت اندازه اثر به دست آمده در تمام متغیرهای مداخله گراست اما در بررسی عوامل خانوادگی این تفاوت در متغیر جنس و ابزار اندازه گیری مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به بالا بودن میانگین اندازه اثر در متغیرهای ذکرشده در بالا پژوهشگران و درمانگران باید به اهمیت این عوامل در بررسی و درمان اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان توجه داشته باشند. همچنین پژوهشگران در پژوهش های آینده خود متوجه نقش تعدیل کننده های ذکر شده در بالا باشند.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: عوامل فردی
• عوامل خانوادگی
• اختلال سلوک
• فراتحلیل

عنوان مقاله [English]

A Study of the Role of Individual and Family Factors in Conduct Disorder: Meta-Analysis of Studies Previously Done in Iran

نویسندگان [English]

• Ali Delavar ¹
• Asieh Ebrahimi ²

¹ Professor, Allameh Tabataba’i University

² MA Holder, Measurement and Evaluation

چکیده [English]

The aim of this study is to quantitatively combine the theses about the individual and family factors influencing conduct disorder. For this purpose, meta-analysis was used as a statistical technique to identify, collect, combine, and summarize the research findings related to the role of effective factors on conduct disorder. The population of research included studies that had been done in Iran about effective factors of conduct disorder in children and adolescents, and the sample included all theses done in this field at the universities of Tehran (20 theses). The mean effect size (r) in individual factors was 0.33 in fixed effects model and 0.37 in random effects model while the mean effect size (r) in family factors was 0.05 in fixed effects model and 0.04 in random effects model. According to Cohen's criteria, the effect size of individual factors and family factors were below the average and low, respectively. But, in the investigation of separative effect size of factors, variables social skills, life skills, guilt feel, being a working child, academic achievement, internal-external attributions, planning-organizing ability, attention to class, mental state of parents, their marital satisfaction, their substance abuse and self-esteem were high and significant due to Cohen's standards. Because of the significance of Q statistic which resulted from the heterogeneity of studies, sex, measuring instruments, sampling method, and age variables were entered into the analysis as confounding variables. Z-test of the studies related to individual factors showed that the effect size was significant for all intervening variables. In contrast, z-test of the studies on family factors showed it to be significant only for variables of sex and measuring instruments. Due to the high mean of effect size in variables listed above, researchers and clinicians should consider the importance of these factors in evaluation and treatment of behavioral disorders in children and adolescents. They should also take note of the role of modulators listed above in their future studies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: individual factors
• family factors
• Conduct Disorder
• Meta-analysis