نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

3 استاد و عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

4 . استاد دانشگاه علامه طباطبایی

5 دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر به منظور صورت بندی چارچوب ارجاع معنایی برای روان درمانگری وجودی و تدوین بسته ی روان درمانگری وجودی مبتنی بر اندیشه ی مولانا به انجام رسید. همچنین، آزمون درمان پیشنهادی در کاهش افسردگی، به عنوان یکی ازشایع ترین اختلالات روان؛ و افزایش سطح تحول من، به عنوان یکی از مهم ترین سازه های شخصیت  از جمله اهداف این تحقیق بود.  طرح از دو بخش کیفی (مفهومی) و کمی تشکیل شد. روش تحقیق در بخش کیفی، استنتاج تحلیلی؛ و در بخش کمی، آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش را مراجعان به مراکز بهداشت روان دانشگاه های تهران در تابستان و پاییز 1389 تشکیل دادند. 32 نفر با گزینشی تصادفی خوشه ای در پژوهش شرکت کردند. گروه آزمایشی، درمان پیشنهادی این پژوهش را دریافت کردند و گروه کنترل، در انتظار دریافت درمان قرار گرفتند. در بخش کیفی نتایج زیر به دست آمد: استخراج تعاریفی از سلامت و بیماری روان از آثار مولانا؛ استخراج تعاریفی از زبان وجودی؛ تدوین مولفه های درمان وجودی؛ و تدوین چارچوب ارجاع معنایی جهت درمانگری وجودی. بر اساس چارچوب معنایی استخراج شده می توان گفت، انگیزه ی اساسی در انسان اراده ی ربط نامتناهی است. درمان مورد نظر مدعی این اندیشه است که گسست در وجه ربطی خاص       می تواند از جمله علل اساسی بیماری های روان باشد؛ و لذا، پیشرفت در شکل دهی مجدد آن، منجر به کاهش افسردگی می گردد. همچنین، اختلال در وجه ربطی می تواند از جمله علل اختلال در تحول شخصیت به شمار آید، و لذا، پیشرفت مورد نظر منجر به ارتقای سطح تحول من می گردد. در بخش کمی، نتایج آزمون های کوواریانس و t  مستقل نشان داد که درمان پیشنهادی در کاهش افسردگی درمانجویان و همچنین افزایش سطح تحول "من" آنان موثر بوده است. این نتیجه از سویی با توجه به لزوم دستیابی به یک روش توانا جهت درمان اختلالات روان؛ و از سوی دیگر با توجه به اهمیت و تغییر ناپذیری طول عمری سطح تحول من و لزوم دستیابی به روشی جهت ارتقای آن قابل توجه می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing an Existential Psychotherapy Package on the Basis of Mowlana’s Thoughts and Evaluating Its Effectiveness in Depression Treatment and Ego Development Level Improvement

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Taqiyareh 1
  • Hussein Eskandari 2
  • Gholam Reza A'vani 3
  • Ali Delavar 4
  • Faramarz Sohrabi 5

1 PhD Student, Psychology, Allameh Tabataba'i University; e-mail: taghiyareh@pcoiran

2 Faculty Member, Allameh Tabataba'i University

3 . Faculty Member, Iranian Research Institute for Theosophy and Philosophy

4 . Faculty Member, Allameh Tabataba'i University

5 . Faculty Member, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

The main purpose of the present study is to establish a theoretical framework for existential psychotherapy and develop an existential psychotherapy package on the basis of Mowlana’s thoughts. It also aims at evaluating the effectiveness of the therapy proposed in decreasing depression and improving the ego development level. The study design consisted of two distinct qualitative and quantitative parts. The methodology applied for the quantitative part was pretest-posttest with control group. The statistical population was clients of mental health centers of the universities located at Tehran over summer and autumn 2010. Of this, 32 students were randomly selected to participate in the study. The experimental group was treated with the therapy proposed while the control group did not receive any treatment. According to the statistical analyses (co-variance and t-test), the therapy proposed was found to be effective in decreasing depression as well as increasing the ego development level among the participants. This finding is of great importance due to the high prevalence of depression in most of the societies and the necessity of its treatment by an efficient method as well as the importance of ego development level and the need for reaching a method for its improvement. Therefore, it can be concluded that in addition to opening new directions in different fields of psychology, including religion psychology, personality psychology, and psychopathology, this work can be considered as a multidisciplinary study which bridges the three fields of psychology mentioned.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Existential psychotherapy package
  • Mowlana’s thoughts
  • Depression
  • ego development
احمدی، حسن و بنی جمالی، شکوه السادات. (1378). روان شناسی رشد (مفاهیم بنیادی در روان شناسی کودک)، تهران : انتشارات بنیاد.
اللهیاری، عباسعلی. (1376). بررسی رابطه تنیدگی زدایی با  کاهش  پرخاشگری،  پایان­نامه کارشناسی ارشد گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
ریو، جان مارشال. انگیزش و هیجان. ترجمه سید محمدی (1383). نشر ویرایش.
سهرابیان، طاهره. (1379). بررسی رابطه نگرش مذهبی و میزان سازگاری فردی و اجتماعی در دانش آموزان دبیرستانی استان لرستان، پایان نامه تحصیلی کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا تهران.
سینها، ای. کی. پی.؛ سینک، آر. پی. (1380) راهنمای پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی. ترجمه ابوالفضل کرمی. تهران: مؤسسه روان تجهیز سینا.
شعاری نژاد، علی اکبر. (1377). فلسفه­ی آموزش و پرورش، تهران، امیرکبیر.
صادقی، احمد. (1380). بررسی اثربخشی آموزش گروهی کنترل خشم به شیوه عقلانی، رفتاری، عاطفی بر کاهش رفتار پرخاشگری دانش آموزان دبیرستانی پسر، پایان نامه کارشناسی ارشد، اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی.
صادقی، احمد؛ احمدی، سید احمد؛ عابدی، محمدرضا. (1379). بررسی اثر بخشی گروهی مهار خشم به شیوه عقلانی- رفتاری عاطفی بر کاهش پرخاشگری، نشریه روانشناسیوعلومتربیتی، شماره  21.
صادقی موحد، فریبا. نریمانی، محمد. رجبی، سوزان (1387). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله‌ای بر وضعیت سلامت روانی دانشجویان، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل.
 کارتلج، جی اف، میلبرن. (1943). آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان. ترجمه محمد حسین نظری نژاد (1385).
کلینکه، الک ریس. (1944). مهارت‌های زندگی، ترجمه شهرام محمدخانی (1386)، تهران،     رسانه‌های تخصصی.
مبلغی، نفیسه. (1389). مقایسه اثربخشی آموزش ابراز وجود و حل مسأله بر میزان سازگاری و پرخاشگری دختران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن.
ملکی، صدیقه. (1386). بررسی تأثیر آموزش گروهی و فردی مهارت کنترل خشم و پرخاشگری دانشجویان ناحیه 2 کرج، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی.
منصور، محمود. (1374)، روانشناسی ژنتیک، تحول روانی از کودکی تا پیری. نشر ترمه. تهران.
نویدی، احد. (1385). آزمودن تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت‌های خود نظم دهی خشم، سازگاری و سلامت عمومی پسران دوره متوسطه شهر تهران. پایان نامه دکترای روانشناسی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
نویدی، احد. (1387). بررسی تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت‌های سازگاری پسران دوره متوسطه شهر تهران. مجلهروانپزشکی و روانشناسیبالینیایران، سال چهاردهم، شماره 4.
هترنیگتون، ای‌ میویس‌ و همکاران. (1979). روان‌شناسی‌ کودک‌ از دیدگاه‌ معاصر. ج‌ 2، ترجمه‌ جواد طهوریان‌ و همکاران. (1373). چاپ‌ اول، انتشارات‌ معاونت‌ فرهنگی‌ آستان‌ قدس.
یاوریان، رویا؛ گلشن، طیبه؛ اعجاز، هاله. (1385). بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهار خشم به شیوه عقلانی- عاطفی- رفتاری بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر ارومیه. مجموعه مقالات دومین کنگره انجمن روانشناسی ایران. تهران.
وزیریان محسن، مستشاری گلاره. (1381). راهنمای کاربردی درمان سوء مصرف کنندگان مواد. تهران :پرشکوه.ص33-51.
 
 
منابع لاتین
Baker, L., & Scarth, K. (2005). Cognitive-behavioral therapy for conduct disorder. U.S.A.
Bar-On, R. (2001). Emotional intelligence and selfactualization. In J. Ciarrochi, J. P. Fogas, and J. D. Mayer (Eds.), Emotional intelligence in everday life. U.S.A: Taylor & Francis.
Breslin, J. H. (2005). Effectiveness of a rural anger management program in preventing domestic violence recidivism. Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/3151308.
Deffenbacher، J.; Demm، P. & Brandon, A. (1986). High general anger: correlates and treatment. Behavior research and therapy. 24. 480-489.
Ebbighausen, L. A. (2005). Students advocating against violence initiative: An evaluation of a social cognitivebehavioral- based anger management program (Digital Dissertations). Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 3206520.
Feindler, E. L. (1995). Ideal treatment pckage for children and adolescents with anger disorder. In H. Kassinove (Ed.) Anger disorders: Definition, diagnosis and treatment. Washington, DC.: Taylor and Francis.
Feindler, E. L., & Ecton, R. B. (1986). Adolescent anger control: Cognitive-behavioral techniques. New York: Pergamon Press.
Feindler, E. L., & Weisner, S. (2005). Youth anger management treatments for school violence prevention. Unpublished   manuscript.
Fisher, R. (2004). Anger management group intervention for adults with developmental disabilities. Available on: http://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/ MQ93550.
Goldstein, A. P. (2005). Evaluation of effectiveness. In A. P. Goldstein., R. Nensen., B. Daleflod, & M. Kalt (Eds.), New Perspectives on Aggression Replacement Training. John Wiley & Sons, Ltd.
Jankowski, S. (2005). The effectiveness of anger management group therapy in the treatment of chemically dependent patients. Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 3188693.
Kellner, M. H., & Bry, B. H. (1999). The Effect of anger management groups in a day school for emotionally disturbed Adolescents. Adolescence, 34, Issue 136.
Larson, J.D.(1999). Anger and aggression management techniquestrough the think first curriculum. Journal of Offender Rehabilitation, 18, 101-117.
Lochman, J. E., Barry, T. D., & Pardini, D. A. (2003). Anger control training for aggressive youth. In A. E. Kazdin, J. R. Weisz (Eds.), Evidence-based psychotherapies for children and adolescents. New York: The Guilford Press.
Lochman, J. E., FitzGerald, D. P., & Whidby, J. M. (1999). Anger management with aggressive children. In C. Schaefer (Ed.), Short-term psychotherapy groups for children. Northvale, NJ: Jason Aronson.
Macvaugh, G. S. (2004). Outcomes of court intervention and diversionary programs for domestically violent offenders.Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 3143323. May, A. M. (2005). Gaining self control: Art therapy for anger management with adolescent male sex offenders. Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 1425964.
Mazzotta, M. A. (2004). Perceptions about schooling and substance abuse treatment success from court-mandated adolescent males. Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 3120770.
O’Neill, H. (2006). Managing anger (2nd. ed.). John Wiley & Sons, Ltd.
Pilet, G. A. (2002). Efficacy of adult psychoeducation in an anger management portion of a domestic violence treatment program. Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 3052663.
Portner, J. (1997). Violence-prevention program reduces aggressive behavior. Education Week, Issue 36.
Riese, S. A. (2004). The efficacy of a violence prevention intervention with elementary school children. Available on: http://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/ 3138859.
Schmitz, M. J. (2005). An outcome study to determine the clinical effectiveness of an anger management program in an adult, rural Minnesota sample. Available on: http://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/ 3187642.
Sharp, S. R. (2003). Effectiveness of an anger management training program based on Rational Emotive Behavior Theory (REBT) for middle school students with behavior problems. Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 3107682.
Sipsas, H. A. (2000). The student created aggression replacement education program: A cross-generational application. Available on: http://wwwlib.umi.com/ dissertations/fullcit/ 9990775.
Stillman, A. M. (2005). The effect of anger management and communication training on functional and qualityof- life status in fibromyalgia patients. Available on: http://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/ 3206742.
Taylor, J. L., & Novaco, R. W. (2005) . Anger treatment for people with developmental Disabilities: A theory, evidence and manual based approach.  John Wiley &Sons, Ltd.
Taylor, G. J., Novaco, R. W., & Gillmer, B. (2002). Cognitivebehavioral treatment of anger intensity among offenders with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 15, 151-165.