نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان iraj_rad@yahoo.com

2 . دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی درمان شناختی- رفتاری و فراشناختی بر علائم بیماران مبتلا به اختلال هراس اجتماعی شهر همدان بود. در این پژوهش آزمایشی از بین کلیه‌ی بیماران مبتلا به هراس اجتماعی (طبق تشخیص روان پزشک و روانشناس بالینی) مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روانشناختی و مشاوره شهرستان همدان در سال 1390، 45 نفر آزمودنی با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب، و به صورت تصادفی، 15 نفر در گروه آزمایش اول (درمان شناختی - رفتاری) و 15 نفر در گروه آزمایش دوم (درمان فراشناختی) و 15 نفر در لیست انتظار قرار گرفتند. گروه آزمایش اول 8 جلسه 5/1 ساعته تحت درمان شناختی-رفتاری طی مدت 2 ماه و گروه آزمایش دوم نیز 8 جلسه 5/1 ساعته  تحت مداخله فراشناختی در طی مدت 2 ماه قرار گرفتند و گروه کنترل در این مدت مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار گرد آوری داده‌ها نیز پرسشنامه سنجش علایم هراس اجتماعی(مشاوری، 1381) بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین میانگین نمرات سه گروه در مرحله پس آزمون در متغیر وابسته هراس اجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تعقیبی حاکی از کاهش علائم هراس اجتماعی گروه‌های آزمایش نسبت به گروه کنترل در پس آزمون بود، ولی بین نمرات گروه‌های آزمایش تفاوت معناداری دیده نشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison of the Impact of Cognitive-Behavioral Therapy and Metacognitive Therapy on Social Phobia Disorder Symptoms

نویسندگان [English]

  • Iraj Safa'i Rad 1
  • Mohsen Ahmadi
  • Mahdi Rabi'i 2
  • Mahmoud Najafi 3

1 . Faculty Member, Department of Psychology, Islamic Azad University of Hamedan; e-mail: iraj_rad@yahoo.com

2 . PhD Holder, Psychology, University of Isfahan

3 Assistant Professor, Department of Clinical Psychology, University of Semnan

چکیده [English]

The purpose of this study is to compare the impact of cognitive-behavioral therapy and metacognitive therapy on social phobia symptoms of Hamadan city patients. In this experimental design, among the patients with social phobia who referred to psychological and guidance clinics of Hamadan in 2011, 45 subjects were selected through simple random sampling method, and 15 subjects were randomly assigned in the first experimental group (cognitive-behavior therapy), 15 subjects in the second experimental group (meta-cognitive therapy) and 15 subjects in the control group. The first experimental group received eight sessions (two hours) of cognitive-behavior therapy intervention during two months, the second experimental group received eight sessions (two hours) of meta-cognitive therapy intervention during two months while the control group received no intervention. The data collection instrument was Moshaveri's Social Phobia Assessment Scale. The result of the one-way ANOVA analysis of data showed that there was a significant difference between the three group's post-test and mean score of social phobia dependant variable (F=10.80, p<00.1). Moreover, LSD post hoc test indicated the reduction of social phobia symptoms of experimental groups rather than the control group in post-test, but there was no significant differences between the experimental groups' scores (p>0.5).

کلیدواژه‌ها [English]

  • : cognitive-behavioral intervention
  • meta-cognitive intervention
  • social phobia intervention
اندوز، زهرا. (1383). کارآیی و اثر بخشی الگویی فراشناختی ولز در درمان یک مورد اختلال وسواسی- اجباری. فصل نامه اندیشه و رفتار. سال دوازدهم. شماره1. 66-59.
بخت آور، عیسی. نشاط دوست،  حمید رضا. مولوی، حسین و بهرامی، فاطمه. (1386).  اثربخشی درمان رفتاری- فراشناختی بر کاهش میزان خود تنبیهی در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. تحقیقات علوم رفتاری؛ دوره پنجم،  شماره2.
خرمدل، کاظم. (1388). بررسی اثر بخشی مداخله فراشناختی ولز بر کاهش علائم بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی. پایان نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد روانشناسی گرایش عمومی. دانشگاه اصفهان.
دادستان، پریرخ. (1382). روانشناسی مرضی تحولی (جلد 1). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
سادوک، بنیامین. جی و سادوک، ویرجینیا. آل. (2007). خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری/ روانپزشکی (جلد دوم). ترجمه فرزین رضاعی (1389). تهران: انتشارات ارجمند.
کلارک، دیوید. م و فربورن، کریستوفر. ج. (1997). دانش و روش‌های کاربردی رفتار درمانی شناختی. ج 1. ترجمه حسین کاویانی (1380). چاپ اول. تهران: فارس.
مشاوری، امیرحسین. (1381). بررسی تأثیر درمان گروهی شناختی- رفتاری بر علایم هراس اجتماعی دانشجویان جدیدالورود دانشگاه اصفهان. پایان نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد مشاوره. دانشگاه اصفهان.
ولز، آدرین. (2000). اختلالات هیجانی و فراشناخت. ترجمه فاطمه بهرامی و شیوا رضوان (1385). اصفهان: مانی.
منابع لاتین
Fahlen, T. (1995). Personality traits in social phobia: Comparisons with healthy controls. Journal of Clinical Psychiatry, 56, 560-568.
Fairbrother, N. (2002). The treatment of social phobia: 100 years ego. Behaviour Research and Therapy, 4, 1291-1304.
Furmark, T. (2002). Social phobia:  Overview of community surveys. Acta PsychiatricaScandinavica,105, 84-93.
Kessler, R. C. , Berglund, P. , Demler, O. (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry, 62, 593-602.
Lincoln, T. M., Rief, W., Hahlweg, K., Frank, M., Witzleben, I. V., Schroeder, B., & Fiegenebaum, W. (2003). Effecttiveness of an empirically supported treatment for social phobia in the field. Behaviour Research and Therapy, 41, 1251- 1269.
Lydiard, R. B. (2001). Social anxiety disorder:  Comorbidity and its implications. Journal of Clinical Psychiatry, 62,17-23.
Magee, W. J. (1996). Agoraphobia, simple phobia and social phobia in the national comorbidity survey. Archive of General psychiatry, 53 (2) , 152-168.
Marteinsdottir, I. , Tillfors, M. , Furmark, T. , Anderberg, U. M. , & Ekselius, L. (2003). Personality dimensions measured by the temperament and character inventory (TCI) in subjects with social phobia. Nordic Journal of Psychiatry, 57, 29-35.
Ost, L. G. (1988). Applied relaxation: Desceription of an effective coping technique. Scandinavia Journal of Behaviour Therapy,17, 83-96.
Reich, J. , & Hofmann, S. G. (2004). State personality disorder in social phobia. Annals of Clinical Psychiatry, 16, 139-144.
Rosser, S., Issakidis, C., & Peters, L. (2003). Perfectionism and social phobia: Relationship between the constructs and impact on cognitive behavior therapy. Cognitive Therapy and Research, 27, 143-151.
Schneier, F. R. , Johnson, J. , Hornig, C. D. , Liebowitz, M. R. , & Weissman, M. M. (1992). Social phobia:  Comorbidity and morbidity in an epidemiologic sample. Archives of General Psychiatry, 49, 282-288.
Stingier, U., Heidenreich, T., Peitz, M., Lauterbach, W., & Clark, D. M. (2003). Cognitive therapy for social phobia: Individual versus group treatment. Behaviour Research and Therapy, 41, 991-1007.
Turk, C. L. , Heimberg, R. G. , & Hope, D. A. (2001). Social anxiety disorders In D. H. Barlow (Ed.). Clinical handbook of psychological disorders (p. p. 114-154). New York:  Guilford Press.
Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. New York: Guilford Press.
Wells, A. ,& Sembi, S. (2004). Metacognitive therapy for PTSD: A core treatment manual. Cognitive and Behavioral Practice,11 (7) ,365-377.