نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (نویسنده مسئول) yaghoubi.hassan@yahoo.com

2 دانشیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبایی

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثربخشی رفتار درمانی شناختی و روان درمانی معنوی- مذهبی بر کاهش میزان اضطراب پنهان دانشجویان پسر ساکن در خوابگاه‌های دانشگاه علامه طباطبایی انجام شده است. این پژوهش از جمله پژوهش‌های نیمه آزمایشی است. با اجرای آزمون اضطراب کتل به منظور غربالگری، از بین دانشجویان خوابگاهی که دارای اضطراب بودند تعداد 45 نفر به صورت تصادفی انتخاب و به طور گمارش تصادفی در سه گروه به حکم گروه آزمایشی اول (مداخله رفتار درمانی شناختی)، گروه آزمایشی دوم (مداخله روان درمانی معنوی- مذهبی) و گروه کنترل قرار گرفتند. اعضای گروه‌های آزمایشی هر یک در دوازده جلسه مداخله درمانی به صورت گروهی دو ساعت در هفته شرکت کردند و در گروه کنترل هیچ مداخله‌ای انجام نشد. در پایان مداخله درمانی، هر سه گروه بار دیگر با آزمون یاد شده مورد سنجش قرار گرفتند. داده‌های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو شیوه درمانی در کاهش میزان اضطراب دانشجویان تفاوت معناداری وجود ندارد، و هر دو شیوه درمانی به طور معنا داری (05/0 < P) در کاهش میزان اضطراب پنهان دانشجویان مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy and Spiritual-Religious Psychotherapy on Covert Anxiety Reduction

نویسندگان [English]

  • Hassan Yaqoubi 1
  • Faramarz Sohrabi 2
  • Ali Muhammadzadeh 3

1 Assistant Professor, Department of Psychology, Shahid Madani University of Azarbaijan; e-mail: yaghoubi.hassan@yahoo.com

2 Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Allameh Tabataba'i University

3 Assistant Professor, Department of Psychology, Payam-e Noor University

چکیده [English]

This semi-experimental research is an attempt to compare the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and spiritual-religious psychotherapy on reducing the covert anxiety level of male students residing in dormitory of Allameh Tabataba'i University. Using Cattels Anxiety Scale Questionnaire, 45 students with covert anxiety were randomly placed in three groups (cognitive-behavioral therapy, spiritual-religious psychotherapy and control). Members of the first two groups collectively received therapy for two hours each week (12 sessions). At the end of the therapeutic intervention, all of the three groups were assessed again. Data were analyzed using analysis of covariance (ANCOVA). Result showed no significant difference between the two therapeutic methods in reducing the anxiety level while both of them were significantly effective in reducing the students' level of covert anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • covert anxiety
  • cognitive-behavioral therapy
  • spiritual-religious psychotherapy
  • Spirituality
  • Religion
منابع فارسی
بهرامی احسان، هادی. (1381). رابطه بین جهت گیری مذهبی، اضطراب و حرکت خود، مجله روانشناسی، 24، 6(4).
پرون و پرون. (2002). روان شناسی بالینی، آزمایش بالینی و فرایند تشخیص (چاپ دوم)، ترجمه پریرخ دادستان؛ محمود منصور، تهران: بعثت، 1381.
 جان بزرگی، مسعود. (1378). بررسی اثر بخشی روان درمانگری کوتاه مدت «آموزش خود مهارگری» با و بدون جهت گیری مذهبی(اسلامی) بر مهار اضطراب و تنیدگی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
دلاور، علی. (1383). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، (چاپ سوم) انتشارات رشد، تهران.
سیف، علی اکبر. (1383). تغییر رفتار و رفتار درمانی نظریه‌ها و روش‌ها، (چاپ ششم)، تهران: نشر دوران.
فری، مایکل ال. (1999). راهنمای عملی شناخت درمانی گروهی، چاپ اول ترجمه مسعود محمدی، فرنام، رابرت (مترجمان، 1384)، چاپ اول، تهران: رشد، 1384.
کرمی، فریبا. (1384). بررسی رابطه جهت گیری مذهبی (درونی و برونی) با میزان تنیدگی دانشجویان دانشگاه تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
 محمدی، محمدرضا؛ داویدیان، هارتون؛ نوربالا، احمدعلی؛ ملک افضلی، حسین؛ نقوی، حمیدرضا؛ پوراعتماد، حمیـدرضا؛ باقـری یزدی، سیدعباس؛ رهگذر، مهدی؛ علاقبندراد، جـواد؛ امینـی، همـایون و رزاقـی، عمـران مـحـمد. (1380). همه گیر شناسی اختلالات روان‌پزشکی در ایران. حکیم، 64 (6).
وست، ویلیام. (2004). روان درمانی و معنویت، ترجمه شهریار شهیدی، و سلطانعلی شیرافکن،  تهران: رشد، 1383.
 
 
منابع لاتین
Azhar, M. Z., Varma, S, L. (1995). Religious psychotherapy as management of bereavement. Acta Psychiatric a Scandinavia, 90, 1-3
Butler, A. C., Chapman, J. E., Forman, E. M., & Beck, A. T. (2006). The empirical status of cognitive-behavioral therapy: A review of meta-analyses. Clinical Psychology Review, 26(1), 17-31.
Durham, R. C., Chambers, J. A., MacDonald, R. R., Power, K. G., & Major, K. (2003). Does cognitive- behavioral therapy influence the long-term outcome of generalized anxiety disorder? An 8-14 year follow-up of two clinical trials. Psychological Medicine, 33, 499-509.
Elkins, D. N. (1995). Psychotherapy and spirituality: Toward a theory of the soul. Journal of Humanistic psychology, 35(2)78-98.
Enright, R. D., Freedman, S., Riqus, J. (1998). The psychology of Interpersonal forgiveness: Lawrenee Erlbaume Association.
Genia, V. (1998). Religiousness and psychological adjustment in college students. Journal of College student psychotherapy. 12(3); 67-71.
Heble, J.H., Enright, R, D. (1993). Forgiveness as a psychotherapeutic goal with elderly females. Psychotherapy, 30, 658-667.
Hill, P. C., Pargament, K.I. (2003). Advances in the conceptualization and measurement of religion and spirituality. Implications for physical and mental health research. Journal of American Psychologist, 58(1), 64-78.
Jesse, H. W, Monica, R. B, & Michael, E. T. (2006). Learning Cognitive- Behavior Therapy: an illustrated guide. American psychiatric publishing. Inc.
Koenig, H. G., Mc Cullough, M. E., & Larson, D. B. (2001). Handbook of religion and health, Oxford, N.Y: Oxford University press.
Maltby, J. (1998). Church attendance and anxiety change. Journal of Social psychology, 139(4), 537-538.
Merikangas, K. R. (2005). Anxiety disorders Epidemiology. In B. J. Sadock & V. A. Sadock (Eds). Comprehensive Textbook of psychiatry (pp.1720-1727). Philadelphia. Lippincott Williams & wilkins.
Miller, W. R, Thoresen, C.E. (2003). Spirituality, religion, and Health, an emerging research field. Journal of American Psychologist, 58(1), 24-35.
Piedmont, R. L. (2004). The logoplex as a paradigm for understanding spiritual Transcendence. Research in the social scientific study of Religion, 15, 262-284.
Propst, L. R. (1998). Psychotherapy in a religious framework: Spirituality in the emotional healing process. New York: Human Sciences Press.
Richards, P. S, & Bergin, A.E. (2004). Casebook for A spiritual strategy in counseling and psychotherapy. Washington, DC. American psychological Association.
Richrsds, P. S., & Bergin, A.E. (1997). A spiritual strategy for counseling and psychotherapy. Washington DC: American Psychological Assocition.
Salsman, J.M., Tramara, L., Brechting, E.H. & Carlson, C.R. (2005). The Link between religion and spirituality and psychological adjustment: The mediating role of optimism and social support. Journal of Society and Social Psychology, 31(4), 522-535.
Schaefer, C. A., Gorsuch, R. L. (1991). Psychological adjustment and religiousness; The multivariate belief- motivation theory of religiousness. The scientific study of Religion; 3(4) 448-461.
Tehrani, J. (1996). Islamic theory and humanistic psychology. Journal of the Humanistic Psychologist, 44(3), 341-346.