نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد یار دانشگاه ملایر drmasgari@yahoo.com

2 کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

3 استاد یار دانشگاه علوم پزشکی اراک

چکیده

مقدمه:بین کیفیت زندگی و سلامتی ارتباط نزدیکی وجود دارد. بیماری‌های مزمن در سلامتی و کیفیت زندگی اثرات منفی دارند. پژوهش‌ها نشانگر تأثیر مثبت درمان شناختی - رفتاری مدیریت استرس بر اختلالات روانی و مشکلات جسمی‌ بوده است. هدف پژوهش تعیین اثر‌بخشی درمان شناختی رفتاری مدیریت استرس در کیفیت زندگی و افسردگی بیماران ام اس زن  بود.
روش: برای انجام پژوهش از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری عبارت بود از زنان بیمار مبتلا به ام‌اس که در سال 1389 در اراک ساکن بودند. نمونه 40 نفر از بیماران ام اس زن شهرستان اراک بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب و سپس به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل  جایگزین شدند. نخست افراد هر دو گروه به پرسشنامه کیفیت زندگی مخصوص بیماران ام اس (MSIS-29) 29 سؤالی و آزمون افسردگی بک (BDI) 21 سؤالی پاسخ دادند. پس از آن، گروه آزمایش یک دوره 10 جلسه‌ای درمان شناختی- رفتاری مدیریت استرس دریافت کرد، اما گروه کنترل هیچگونه مداخله‌ای دریافت نکرد. در پایان دوره درمان، افراد هر دو گروه دوباره به پرسشنامه کیفیت زندگی و آزمون افسردگی بک پاسخ دادند.  
یافته‌ها: تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره برای نمرات افتراقی نشان داد که افسردگی بیماران ام اس گروه آزمایش کاهش معنی‌دار داشته است و کیفیت زندگی بیماران ام اس گروه آزمایش نیز در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی‌دار داشته است.
 نتیجه‌گیری: درمان شناختی -  رفتاری مدیریت استرس، کیفیت زندگی بیماران ام اس  را افزایش و افسردگی آنها را کاهش می‌دهد و می‌تواند به عنوان مکمل درمان دارویی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Cognitive-Behavior Stress Management Treatment on Quality of Life and Depression in Female Multiple Sclerosis Patients

نویسندگان [English]

  • Mohammad Asgari 1
  • Batūl Hāshemi-Nasab 2
  • Fardin Faraji 3

1 . Assistant Professor, Malāyer University; email: drmasgari@yahoo.com)

2 MA in General Psychology, Arak University of Medical Sciences

3 Assistant Professor, Arak University of Medical Sciences

چکیده [English]

Introduction:There exists a close relationship between the quality of life and health, and the chronic diseases have negative effects in this respect. Researchers have shown the positive impact of stress management on reducing psychological and physical disorders. The goal of the present study was to determine the effectiveness of cognitive-behavior stress management treatment on the quality of life and depression in female Multiple Sclerosis Patients.
Method: A pretest – post-test design with control group was used in this study. The population included the female MS patients who resided in Arak in the year 1389/2010. A sample of 40 patients was randomly selected and assigned into control and experimental groups. All the participants responded to a 24 item Life Style Questionnaire as well as to Beck Depression inventory (BDI) which comprised 21 items. Then, the experimental group participated in a 10-session cognitive-behavioral stress management treatment. After the treatment program, the questionnaires were submitted to both groups.
Results: The results of MONOVA analysis revealed that the life style of patients considerably increased whereas their depression significantly reduced.
Conclusion: The cognitive-behavioral stress management treatment program can effectively reduce the depression of the female MS patients. Meanwhile, these people can enjoy a better life while exposed to such treatment program. This can play the role of supplement for pharmacological treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive-behavioral stress management
  • Depression
  • multiple sclerosis
  • Quality of life
آیت اللهی، پ. نفیسی، ش. اشراقیان، م.آپامه، ط. (1385). تطابق فرهنگی پرسشنامه multiple sclerosis Impact scale برای بیماران ایرانی مولتیپل اسکلروزیس؛ بررسی قابلیت اعتماد و اعتبار، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دوره 64 ، شماره1، 62-68.
آنتونی، مایکل. ایرونسون، گیل. و اشنایدرمن، نیل. ( 2009). راهنمای عملی مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری،. ترجمه: جواد آل محمد، سولماز جوکار و حمید طاهر نشاط دوست، 1388، اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.
آدلاید، آ. ام . نیکل؛ پکسمن، پنی، ام. (1999).راهنمای عملی تهیه و نمایش جدول‌های آماری در پژوهش رفتاری، ترجمه: حیدر علی هومن و علی  عسگری، 1388،  تهران : سمت
جواهری، ر. نشاط دوست، ح. ط. مولوی، ح. زارع، م. (1389).  اثربخشی مدیریت استرس شناختی- رفتاری بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به صرع لوب گیجگاهی، مجله علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال13، شماره 2 (شماره پیاپی51): 32-43.
رضایی، ف. نشاط دوست، ح.ط. مولوی، ح. و امرایی، ب. ( 1388). اثربخشی مداخلات شناختی- رفتاری مدیریت استرس بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به آسم،  تحقیقات علوم رفتاری، شماره 7 (پی درپی13): 42 -33
غفاری، س. احمدی، ف. نبوی ، م. و معماریان، ر. (1387). بررسی تاثیر تکنیک آرام سازی پیشرونده
عضلانی  بر افسردگی، اضطراب و استرس بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس، مجله پژوهش در پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی  درمانی شهید بهشتی، دوره32؛ 45- 53 .
محرابی، ع. فتحی، ل. دوازده امامی، م.ح . و رجب، ا. ( 1387). اثربخشی آموزش مدیریت استرس مبتنی بر نظریه شناختی- رفتاری بر کنترل قند خون وکاهش مشکلات هیجانی بیمارن دیابتی نوع1، مجله دیابت ولیپید ایران، دوره8 (شماره2): 103-114.

منابع انگلیسی

Acquadro, C. lafortune, L. & Meer, I. (2003). Quality of life in multiple
Sclerosis: translation in French Canadian of the MSOQL-54. Health
Quality of life outcomes. 2, 46.
Ayatollahi, P. Nafissi, S. Eshraghian, MR. Kaviani, H. & Tarazi, A. (2007). Impact of depression and disability on quality of life in Iranian patient multiple sclerosis. Multiple Sclerosis: 275-277.
Barak, Y. &  Achiron, A. (2006). Cognitive fatigue in multiple sclerosis:
Findings from a two-wave screening project.  Journal of the 
Neurological  Science, 245, 73-76.
Cabe, P. M. (2005). Mood and self-esteem of persons with multiple sclerosis following and exacerbation. Journal of Psychosomatic Research, 59, 161-166.
Cabe, P. M. kern, S. & Donald, E. (2004). Coping and psychological adjustment among people whit multiple sclerosis. Journal of Psychosomatic Research, 56,355-361.
Cohen, L., & Man ion, L. (2000). Research methods in education (5td Ed). London: Rout ledge.
Ford, HL. Gerry, E. Johnson, M H. & Tennant, A. (2001). Health status and quality of life of people with multiple sclerosis. National Institutes of Health. 15, 23, (12): 516-21.
Fraser, R. Johnson, E. Ehde, D. & Biship, M. (2009). Patient Self-management in multiple sclerosis. CMC white paper series
Gill, T. M. & Feinstein, A. R. (1995). A critical appraisal quality of life measurement. JAMA, 272 (8): 619-629.
Janardhan, V. & Bakshi, R. (2002). Quality of life in multiple sclerosis: The impact of fatigue and depression. Journal of the Neurological Science, 51-58.
Lee, S. H. Ahn, S.C.. Lee, Y. J. Choi, T. K. Yook, K.H. & Suh, S. S. (2007). Effectiveness of meditation-based stress management program as an adjunct to pharmacotherapy in patients with anxiety disorder. Journal of Psychosomatic Research. 62, 189-195
Minden, S L. (2000). Mood disorder in multiple sclerosis: Diagnosis and treatment. J neurovirol. 2:160-7.
Patti, F. Cacopardo, M. Palermo, F. Ciancio, MR. Lopes, R. Resttivo, D. & Reggio, A. (2003). Heath-related quality of life and depression and Italian sample of multiple sclerosis patient. Journal of the Neurological Science. 211, 55-62.
Benedict, A. H. B. Wahlig, E. Bakshi, R. Fishman, I. Munschauer ,  F. Zivadinov, R. & Guttmann, B. W. (2005). predicting quality of life in multiple sclerosis: accounting for physical disability, fatigue cognition, mood disorder, personality, and behavior change. Journal of the Neurological Science. 231, 29-34. 
Schulz, K H. Gold, SM. Witte, J. Bartech, K. Lang, U. Hellweg, R. Reer, R. Braumann, KM. & Hessen, G. (2004). Impact of aerobic tanning of immune-endocrine parameters, neurotrophic factors, quality of life and coordinative function in multiple sclerosis. Journal of the Neurological science225, 11-18.
Zarei, M. (2006). Clinical characteristics of cortical multiple sclerosis. Journal of the Neurological Science. 245, 53-58.
Vucic, S. Burke, D. & Kiernan, M. C. (2010). Fatigue in Multiple Sclerosis: Mechanisms and Managment: clinical Neurophysiology 121:809-817.
Vouyovitch, Pittion. S. Debouverie, M. Guillemin, F. Vandenberghe, N. Anxionnat, R. & Vespignani, H. (2006). Fatigue in Multiple sclerosis is related to disability, depression and quality of life. Journal of the Neurological Science. 243, 39-45.
Vedat, I. Perihan, G. Seref, K. & Anderson, H. (2001).  Improving quality of life in patients with non small cell lung cancer: Research experience with gemeitabine, Euro Journal Cancer. 33:8-13.