نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران m_najafi@ semnan.ac.ir

2 . استادگروه روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران Ahadi@atu.ac.ir

3 استاد گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران Asmar567@yahoo.com

4 ستادگروه سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران Delavarali@yahoo.com

چکیده

هدف پژوهش حاضر، ارائه  مدل پیش‌بین رضامندی زندگی بر اساس سازه‌های روانشناسی مثبت‌گرا  بود. بدین منظور 1000 نفراز کارکنان دانشگاه‌های تهران با روش نمونه­گیرى خوشه­اى چندمرحله‌اى انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه­های بهزیستی معنوی، دینداری، امیدواری، خوش بینی، عزت نفس، خودکارآمدی و رضامندی زندگی بود. داده­ها با استفاده از نرم‌افزار لیزرل8/7 به روش تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل اولیه ارائه شده، تنها در بعضی شاخص­ها برازش داشت و بنابراین مدل تعدیل‌شده، برازش بهتری  با داده‌ها نشان داد. نتایج حاکی از آن بود که متغیرهای معنویت، دینداری، امیدواری، عزت‌نفس و خودکارآمدی رابطه مستقیم معناداری با رضامندی زندگی دارند. همچنین بین متغیرهای معنویت و دینداری به واسطه متغیرهای  امیدواری، خوش‌بینی، عزت‌نفس، و خودکارآمدی با رضامندی زندگی رابطه غیرمستقیم معنی‌داری به‌دست آمد. بین متغیرهای جنس، وضعیت تأهل و وضعیت اقتصادی  با رضامندی زندگی رابطه معناداری وجود نداشت. در نهایت در پژوهش حاضر نقش سازه‌های روانشناسی مثبت‌گرا در رضامندی زندگی تأیید شد که این یافته  بیانگر اهمیت سازه‌های روانشناسی مثبت‌گرا در رضامندی زندگی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Predictive Model of Life Satisfaction Based on Positive Psychology Constructs

نویسندگان [English]

  • Mahmood Najafi 1
  • Hasan Ahadi 2
  • Faramarze Sohrabi 3
  • Ali Delavar 4

1 .Assistant Professor of Psychology, Semnan University, (Corresponding Author), e-mail: m_najafi@ semnan.ac.ir

2 Professor of Psychology, Allameh Tabataba’i University, Ahadi@atu.ac.ir

3 Professor of Psychology, Allameh Tabataba’i University, Asmar567@yahoo.com

4 Professor of Educational Measurement, Allameh Tabataba’i University, Delavarali@yahoo.com

چکیده [English]

The aim of this research was to present the life satisfaction path analysis predictive model Predictive Model of Life Satisfaction based on positive psychology constructs. For this purpose, 100 employees of Tehran University were selected by multiple cluster sampling method. The instruments used in this study were spiritual well-being, religiosity, hope, optimism, self-esteem, self-efficacy and life satisfaction. The collected data were analyzed using LISREL 7/8 by path analysis method. Results showed that that in the first presented model only, some indexes were fitted. So the modified model showed better fitting through data. Results indicated that spirituality; religiosity, hope, self-esteem, and self-efficacy variables have significant direct relationship with life satisfaction. Also, there is a significant indirect relationship between spirituality and religiosity with life satisfaction through hope, optimism, self-esteem, and self-efficacy variables. There was not significant relationship between gender, marital and economic status with life satisfaction. Finally in this research the role of positive psychology constructs were confirmed in life satisfaction that this finding indicates the importance of positive psychology constructs in life satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive Psychology Constructs
  • religiosity
  • Hope
  • Optimism
  • Self-esteem
  • self-efficacy
  • Life Satisfaction
پاتو، مژگان. (1386). بررسی رابطه‌ی بین عمل به باورهای دینی و بهزیستی ذهنی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری.
جوکار، بهرام. (1386). نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه بین هوش هیجانی و هوش عمومی با رضایت از زندگی. روانشناسی معاصر، 2(2)،11-3.
دهشیری، غلامرضا؛ سهرابی، فرامرز؛ جعفری، عیسی و نجفی، محمود. (1386). بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس بهزیستی معنوی در بین دانشجویان. فصلنامه مطالعات روانشناختی 4 (3 (پیاپی15)،150-129.
رجبی، غلامرضا. (1385). بررسی پایایی و روایی مقیاس باورهای خودکارآمدی عمومی(GSE-10)، اندیشه های نوین تربیتی، 2( 1 و 2): 122-111
سلطانی زاده، محمد. (1386). پیش‌بینی رضامندی زندگی بر اساس متغیر­های نگرش دینی، سلامت روان و متغیر­های فردی. چکیده مقالات دومین همایش سراسری نقش دین در بهداشت روان.
شیرین زاده، صمد و میر جعفری، احمد. (1385). بررسی رابطه بین امیدواری با راهبردهای مقابله با استرس. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی  دانشجویان. دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری.
عباسپور، پرستو؛ کریمی، مریم و عباسی، فرید. (1386). بررسی رابطه­ی بین سبک‌های مقابله با فشار روانی و عزت نفس با سلامت روان شناختی ذهنی (بهزیستی) در دانشجویان ورودی جدیددانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری.
کار، آلان. (1385). روانشناسی مثبت: علم شادمانی و نیرومندی‌های انسان. ترجمه حسن پاشاشریفی، جعفر نجفی زند و باقر ثنائی. تهران: انتشارات سخن.
کرمی نوری، رضا؛ مکری، آذرخش؛ محمدی فر، محمد و یزدانی، اسماعیل. (1381). عنوان مطالعه عوامل مؤثر بر احساس شادی و بهزیستی در دانشجویان. مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 32 (1)، 41-3.
کوثری، یداله. (1387). رابطه میزان دینداری و سطح رضایتمندی از زندگی در دانش‌پژوهان علوم دینی و دانشجویان روانشناسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
کجباف، محمدباقر؛ عریضی، سیدحمیدرضا و خدابخشی، مهدی. (1385). هنجاریابی، پایایی، و روایی مقیاس خوش‌بینی و بررسی رابطه بین خوش‌بینی، خودتسلط‌یابی، و افسردگی در شهر اصفهان، مطالعات روان شناختی، 2 (2-1)،51-68.
گلزارى، محمود. (1379). ساخت مقیاس سنجش ویژگىهاى افراد مذهبى و رابطه این خصوصیات با بهداشت روانى آن‌ها. رساله دکترى چاپ نشده، دانشگاه علامه طباطبائى.
محمدی، زهره. (1386). بررسی رابطه­ی تعالی معنوی با مشکلات هیجانی و رضایت از زندگی، مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری.
مظفری، شهباز. (1382). هم‌بسته­های روانشناختی شادکامی ذهنی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، چاپ نشده، دانشگاه شیراز.
مظلومی محمودآباد، سعید؛ مهری، علی و مروتی شریف آباد، محمد علی. (1385). ارتباط بین اعتماد به نفس و خودکارآمدی با رفتارهای بهداشتی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 3 (2)، 117-111.
معتمدی شلمزاری، ع؛ اژه­ای، جواد؛ آزادفلاح، پرویز و کیامنش، علیرضا. (1381). بررسی نقش حمایت اجتماعی در رضایتمندی از زندگی، سلامت عمومی و احساس تنهایی در بین سالمندان بالاتر از 60 سال .مجله روانشناسی، 6 (2)، 133-115.
موسوی نسب، محمد حسین و تقوی، محمد رضا. (1385) خوش‌بینی- بدبینی و راهبردهای کنار آمدن: پیش‌بینی سازگاری روانشناختی در نوجوانان، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 12 (4 (پیاپی 47)، 389 -380.
هادیان فرد، حبیب. (1384). احساس ذهنی بهزیستی و فعالیت های مذهبی در گروهی از مسلمانان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه ورفتار)، 11 (2) (پیاپی41)، 224-232.
هاشمیان، کیانوش؛ پورشهریاری، مه­سیما؛ بنی­جمالی، شکوه‌السادات و گلستانی بخت، طاهره. (1386). بررسی رابطه بین ویژگی‌های جمعیت‌شناختی با میزان بهزیستی ذهنی و شادمانی در جمعیت شهر تهران. مطالعات روانشناختی، 3 (3) 163-139.
Ardelt, M. & Koenig, C. S. (2007). The Importance of Religious Orientation and Purpose in Life for Dying Well: Evidence from Three Case Studies, Journal of Religion, Spirituality & Aging, 19(4), 61-79.
Ayyash-Abdo, H. & Alamuddin, R. (2007). Predictors of subjective well-being among college youth in lebanon. The Journal of social psychology, 147(3), 265-284.
Bailey, T. Eng, W. Frisch, M. Snyder, C. (2007). Hope and optimism as related to life satisfaction. The journal of positive psychology, 2(3), 168-175.
Borzumato-Gainey, C. Kennedy, A. McCabe, B and Degges-White, S. (2009). Life Satisfaction, Self-Esteem, and Subjective Age in Women across the Life Span. Adultspan Journal, 8(1), 29-42
Bryant, F. B. & Cvengros, J. A. (2004). Distinguishing hope and optimism: Two sides of a coin, or two separate coins? Journal of Social and Clinical Psychology, 23, 273-302.
Bufford, R. K. Paloutzian, R. F. & Ellison, C. W. (1991). Norms for the Spiritual Well-Bing Scale. Journal of Psychology and Theology, 19: 45-70.
Campton, W. C. Smith, M. L. Cornish, K. A. & Qualls, D. L. (1996). Factor structur of mental health measures. Journal of personality and Social Psychology, 71, 406-413.
Caprara, V. G. & Steca, P. (2005). Self–efficacy Belifs determinations of prosocia.l behavior conductive to life satisfaction across ages. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(2), 191-217
Ciarrocchi, J. W. & Deneke, E. (2006). Hope, optimism, pessimism, and spirituality as predictors of wellbeing controlling for personality. Research in the Social Scientific Study of Religion, 16, 161–183.
Clark, A. E. & Lelkes, O. (2005). Deliver us from Evil: Religion as Insurance. PSE Working Papers, 43, PSE, Ecole normale supe´rieure.
Dahlbeck, David, D & Richard, L. (2008). Generalized Self-Efficacy, Coping, and Self-Esteem as Predictors of Psychological Adjustment among Children with Disabilities or Chronic Illnesses. Children's Health Care; 37 (4), 293-315.
Davis, S. R. (2006). Religiosity, hope and stress: A test of a mediation model. Unpublished dissertation of Ph.D. University of Alabama.
Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and opportunities, Social Indicators Research, 31, 103–157.
Diener, E. (2009).Assessing Well-Being, Springer Dordrecht Heidelberg London New York
Diener, E. & Lucas, R. E. (2000). “Subjective emotional well-being,” in M. Lewis and J.M. Haviland (eds.) Handbook of emotions (2nd Edition), New York: Guilford, 325-337.
Diner E, Oishi S, Lucac, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well– being: Emotional and cognitive evaluations of life, Annual Review of Psychology, 54, 403 – 425.
Donahue, M. J. & Benson, P. L. (1995). Religion and the well-being ofadolescents. Journal of Social Issues, 51, 49-64.
Dweek, C.S. (2000). Self-theory: their role in motivation, personality and development. Philadelphia: Thylor and Francis
Ellison, C. W. & Smith, J. (1991). Toward an integrative measure of well-being. Journal of Psychology and Theology, 19 (1), 35-48.
Ellison, C. W. (1982). Spiritual well-being: Conceptualization and measurement. Journal of Psychology and Theology, 11 (4): 330-340.
Fouhy, C. M. (2008). Spiritual well-being and physical activity: Thire influence on self-esteem and life satisfaction, unpublished dissertation, Capella University
Goeller, W. (2008). The relationships between optimism, hope and lifelong learning in older adults. Unpublished dissertation. University of Florida.
George, L. K. Ellison, C. G. & Larson, D. B. (2002). Explaining the relationships between religious involvement and health. Psychological Inquiry, 13(3), 190-200.
Headey, B. and Wearing. A. (1992). Understanding Happiness: A Theory of Subjective Well-Being. Sydney: Longman Cheshire.
Hendricks, D. L & Hendricks, C.S. (2005). The Relationship of Hope and Self-Efficacy to Health Promoting Behaviors among Student-Athletes Attending Historically Black Colleges and Universites. Journal of Multicultural Nursing & Health; 11(3), 23-34
Huebner, E. S. (2004). Research on assessment of life satisfaction of children and adolescents. Social indicators research, 66:3-33.
Huebner, E. S. Valois, R. F. Paxton, R. Drane, W. (2005). Middle school student's perception of quality of life. Journal of happiness studies, 6, 15-24.
Jin, B. (2001). Social psychological determination of life satisfaction in order adults. Unpublished Dissertation, Indiana University.
Kaymia, H. A. (2000). Hardiness and spiritual well-being among social work students: implication for social work education. Journal of social work education, 36, (2):231-240
Kelley, B. S. & Miller, L. (2007). Life satisfaction and spirituality in adolescents. Research in the Social Scientific Study of Religion, 18,233–262.
Lent, R.W. (2004). Toward a unifying and practical perspective on well-being and psychosocial adjustment, Journal of Counseling Psychology, 51, 482–509.
Lightsey, O. R. (1996). What leads to wellness? The role of psychological resources in well-being. Counseling psychologist, 24(4), 589 – 759.
Lyubomirsky, S. King, L. & Diener, E. (2005). The Benefits of Frequent Positive Affect: Does Happiness Lead to Success? Psychological Bulletin, 131:803—855.
Makikangas, A. & Kinnunen, U. (2003). Psychosocial work stressors and well-being: self-esteem and optimism as moderators in a one-year longitudinal sample. Personality and Individual Differences, 35,537–557.
Marshall, G. N. & Lang, E. L. (1990). Optimism, self-mastery, and symptoms of depression in women. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 132–139.
McFadden, S. H. (1995). Religion and well-being in ageing persons in an ageing society. Journal of Social Issues, 51, 161-175.
Nicole, H. Elizabeth, A. Richard, M. Davies, Stella, D. Esperanza, P., Shelly, C. & Jean, H. (2007). Social Support, Optimism, and Self-Efficacy Predict Physical and Emotional Well-Being After Bone Marrow Transplantation. Journal of Psychosocial Oncology, 25 (1), 87-101.
Paloutzian, R. F. & Ellison, C. W. (1982). Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy. New York: Wiley
Pavot, W. Diener, E. Colvin, C. R. and Sandvik, E. (1991). Further validation of the satisfaction with life scale: evidence for the cross-method convergence of well-being measures, Journal of Personality Assessment, 57: 149–161.
Poloma, M. M. & Pendelton, B. F. (1990). Religious domains and general well-being. Social Indicators Research, 22, 255-276. 
Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, 141–166.
Scheier, M. F. & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4(3), 219-47
Scholz, U. Gutierrez-Dona, B. Sud, S. & Schwarzer, R. (2002). Is general self-efficacy a universal construct? Psychometric findings from 25 countries. European Journal of Psychological Assessment, 18, 242-251.
Schwarzer, R. (2007). Everything you wanted to know about the General Self-Efficacy Scale but were afraid to ask. Retrieved March 28, from: http://www.ralfschwarzer.de/
Seligman, M. E. P. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5-14.
Shogren, K. A. Lopez. S. J. Wehmeyed, M, L. Little. T, D. & Pressgrove, C. L. (2006). The role of Positive Psychology constructs in predicting life satisfaction in adolescents with and without cognitive disabilities: exploratory study. The journal of positive psychology. 1(1), 37-59
Sink, J. R. (1999). A review of subjective well- being and the influences of spirituality and religiousness. Department of psychology, the fielding institute.santabarbara ca.
Snyder, C. R & Lopez, S, G. (2007). Positive Psychology, New York Published by Oxford University Press, Inc
Snyder, C. R. (2000b). Handbook of hope: Theory, measures, and applications. San Diego, CA: Academic Press.
Snyder, C. R. Harris, C. Anderson, J. R. Holleran, S. A. Irving, L. M. Sigmon, S. T. Yoshinobu, L. Gibb, J. Langelle, C. & Harney, P. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 570-585
Tong, Y. & Song, S. (2005). A study on general self-efficacy and subjective well-being of low SES college students in a Chinese university. College Student Journal, 38(4),637-642
Vecchio, G. M. Gerbino, M. Pastorelli, C. Bove, G. D. Gian Vittorio Caprara, G. V. (2007). Multifaceted self-efficacy beliefs as predictors of life satisfaction in late adolescence. Personality and Individual Differences, 43, 1807-1818.
Watson, D. (2002). Positive affectivity InC. R. Snyder & Lopes (Eds), Handbook of psychology. Oxford: Oxford university press 
Whi-chung, L.B. Giovanni, M. Chatherine, M.C. (2008) think positively and feel positively: optimism and life satisfaction in late life. International journal of aging and human development, 61(4), 335-365
Wilber, k. (1997). The eye of spirit: an integral vision for a world gone slightly mad. Boston: Shambhala.
Wills, E. (2007). Spirituality and Subjective Well-Being: Evidences for a New Domain in the Personal Well-Being Index, Journal of happiness studies, 10, 49–69
Witmer, J. M. & Sweeney, T. J. (1992). A holistic model for wellness and prevention over the life span. Journal of Counseling & Development, 71,140-148
Yetim, U. (2003). The Impacts of individualism, collectivism, self-esteem, and mastery, has reached multidirectional meaningful results. Social Indicators Research, 61(3), 297–317.
Zhang, L. W. (2005). Prediction of Chinese life satisfaction: Contribution of collective self-esteem. International Journal of Psychology, 40 (3), 189–200
Zheng, X. Sang, D. & Lin, Q. (2004). Personality, cognitive and social orientations and subjective wellbeing among Chinese students. Australian Psychologist, 39, 166-171.
Zullig, K. J. Ward, R. M. & Horn, T. (2006). The association between perceived spirituality, religiosity, and life satisfaction: The mediating role of self-rated health. Social Indicators Research, 79(2), 255–274.