نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمدعلی حکیم‌آرا

ستادیار روانشناسی رسانه دانشگاه صدا و سیما؛ دانشکده ارتباطات و رسانه. hakimara@yahoo.com

چکیده

با نگاه روان‌شناختی، رأی‌دادن به‌عنوان یک رفتار سیاسی، همان ابراز نگرش اجتماعی در حوزه عمل سیاسی است. نگرش‌های سیاسی در سایه استدلال­هایی ابراز می­شوند که بیانگر نوع و سطح درگیری‌های برخاسته از نیازها و آرمان‌های مشارکت‌گنندگان است. در مباحث نگرش­ها در روان­شناسی اجتماعی دو گرایش ابزاری و ابرازگر- ارزشی مفهوم‌سازی شده است که به‌ترتیب دو نوع درگیری پیامدی و ارزشی را به بار می‌آورد. گرایش ارزشی به ویژگی‌های شخصیتی مربوط است. به منظور دسته­بندی و الگوپردازی استدلال‌های منتهی به رفتار رأی‌دهی بر پایه درگیری­های مبتنی بر نگرش، در یک مطالعه کیفی، با مراجعه به 345 نفر از کسانی که دست‌کم یکبار در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بودند پیرامون انگیزه‌ و انتظاراتشان از منتخب مورد نظر مصاحبه شد. بیش از 3000 استدلال جمع­آوری و پس از عملیات پالایشی به 609 گویه کاهش یافت. استدلال‌ها در چهار گروه در قالب یک جدول 2×2، بر پایه سطح و نوع درگیری دسته‌بندی شدند. نتایج نشان داد الگویی از سوگیری­های استدلالی بر پایه سطح و نوع درگیری­های مبتنی بر نگرش قابل تمایز است: سوگیری‌های نخبگان، متعهدان، نیازگشا، و شخص-محور؛ که به‌ترتیب بر محور مطالبات مدنی، فرهنگی-ایدئولوژیک، اقتصادی- معیشتی، و روان‌شناختی قابل شناسایی است.

کلیدواژه‌ها

• نگرش ابزاری
• نگرش ابرازگرانه-ارزشی
• درگیری پیامدی
• درگیری ارزشی
• رفتار رأیدهی
• روانشناسی سیاسی
• سوگیری استدلالی

عنوان مقاله [English]

Modeling Attitudinal Arguments in Political Elections in Terms of psychological Concept of Involvement

نویسنده [English]

• Mohammad Ali Hakimara

Assistant Professor of Psychology of Media, Faculty of Communication and Media, University of Seda va Sima, e-mail: hakimara@yahoo.com

چکیده [English]

In a psychological perspective, voting as a political behavior can be considered as expressing social attitude in political settings. These political attitudes are revealed by arguments rooting from the level of involvements which, in turn, are raised from and directed by the participants’ needs and ideals. Two functions of attitudes have been proposed; utilitarian function and value-expressive function, which, accordingly, produce two kinds of involvements: outcome relevant involvement and value relevant involvement. In a qualitative research, 345 participants who had participated in at least one period of presidential election, were interviewed about their participation reasons, motivations, and the expectations from elected president. Over 3000 statements as arguments were gathered and analyzed for variables in question. 609 arguments were extracted and fitted in to a two by two table, according to types and levels of involvements. Results showed a pattern of argumentative orientation can be distinguished. The orientations are called as, Expertise, Committed, Need Seeking, and the Character-driven. These orientations seek civil demands, cultural-ideological demands, economy-living demands, and psychological demands, accordingly.

کلیدواژه‌ها [English]

• utilitarian function
• value-expressive function
• value relevant involvement
• outcome relevant involvement
• voting behavior
• Political psychology
• argumentative orientation