نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساریZ.Heidarian232@gmail.com

2 . استادیار گروه روانشناسی و مشاور دانشگاه پیام نورba_ bakhshipour@yahoo.com

3 استادیار مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی بابل،mahbob330@ yahoo.com

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی ‌درمان شناختی ـ رفتاری گروهی بر اضطراب اجتماعی، خودکارآمدی اجتماعی و نشخوار فکری دانشجویان دختر انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی (طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون- پیگیری با گروه کنترل) بود. با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ساده از بین 338 دانشجوی دختر در محدوده‌ی سنی 29-20 سال به کمک پرسشنامه‌‌های اضطراب اجتماعی واتسون و فرند (SAQ)، پرسشنامه خودکارآمدی برای موقعیت‌های اجتماعی (SESS) و مقیاس پاسخ‌های نشخواری (RRS) و مصاحبه تشخیصی افراد واجد شرایط( دارای نمره برش تشخیصی اضطراب اجتماعی) بر اساس DSM- IV-TR ، 16 نفر انتخاب و به ‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (برای هر گروه 8 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه ‌درمان شناختی – رفتاری گروهی را دریافت کردند، اما گروه کنترل تحت درمان خاصی قرار نگرفتند. و دو ماه پس از پایان درمان پیگیری اجرا گردید. آزمودنی‌های هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و دو ماه پیگیری، پرسشنامه‌های SAQ، SESS، RRS را تکمیل کردند. برای تحلیل داداه‌ها، روش‌های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کواریانس بکار برده شد. نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که بین میانگین نمرات اضطراب اجتماعی، خودکارآمدی اجتماعی و نشخوارفکری دو گروه (کنترل و آزمایش) تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج در پیگیری دو ماهه نیز تفاوت معناداری را نشان داد(05/0≥P). با توجه به یافته‌‌‌های فوق می‌توان چنین نتیجه گرفت که ‌درمان شناختی ـ رفتاری گروهی در کاهش اضطراب اجتماعی و نشخوار فکری و افزایش خودکارآمدی اجتماعی دانشجویان دختر با اختلال اضطراب اجتماعی مؤثر است و تغییرات ایجاد شده در پیگیری دو ماهه تقریباً پایدار باقی ماند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Group Cognitive-behavioral Therapy on Social Anxiety, Social Self-efficacy and Rumination

نویسندگان [English]

  • Zeinab Heidarian Fard 1
  • Babollah Bakhshipour 2
  • Mahboubeh Faramarzi 3

1 .A in General Psychology, Islamic Azad University, Sari Branch, (Corresponding author), e-mail: Z.Heidarian232@gmail.com

2 Assistant Professor of the Dep. of Psychology and Counselling, Payam Noor University, e-mail:ba-bakhshipour@yahoo.com

3 . Assistant Professor of the Research Center of Effective Social factors on health, Medical Sciences University of Babol, e-mail: mahbob330@yahoo.com

چکیده [English]

The aim of this research was to analyze the effectiveness of the cognitive-behavioral group therapy on social anxiety, social self-efficiency and rumination of female students. This was an experimental study (pre-test, post-test and follow-up with control group plan). By using a simple random sampling method, out of 338 female students with the age range of 20-29 using Watson & Friend Social Anxiety Questionnaire (SAQ), Self-efficiency Questionnaire for Social Situations (SESS) and Rumination Responses Scale (RRS) and the eligible individuals diagnostic interview(having social anxiety diagnostic cut-off score) based on DSM-IV-TR,16 subjects have been selected and randomly placed in two groups of experimental and control (8 for each group).The experimental group received 8 cognitive-behavioral group therapy sessions, but control group did not undergo any special treatment. Two months after treatment termination, follow-up has been conducted. Subjects in both groups before and after the intervention, and two-month follow-up questionnaire, SAQ, SESS, RRS completed. To analyze data, descriptive statistical methods and covariance analysis test have been applied. The covariance analysis test results showed that there was a meaningful difference between the mean scores of social anxiety, social self-efficiency and rumination of the two groups (control& experiment). Also, results showed a significant difference in a two-month follow-up (p<0.05). Regarding the mentioned findings, it can be concluded that the cognitive-behavioral group therapy is effective in reducing social anxiety and rumination and increasing social self-efficiency of female students with social anxiety disorder and the changes created  almost remained stable  after a two-month follow up

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social anxiety
  • social self-efficiency& rumination
  • Cognitive-behavioral group therapy
آقا محمدی، س. کجباف، م. نشاط­دوست، ح. عابدی، ا. کاظمی، ز و صادقی، س. (1390). اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر روابط اجتماعی دختران فراری: پژوهش مورد منفرد. مجله روانشناسی بالینی، سال سوم، شماره 2 (پیاپی 10).
ابوالقاسمی، ع .و. بیگی، پ . ن، م. (1390). بررسی اثربخشی دو روش آموزش شناختی – رفتاری و مهارت­های تنظیم هیجان بر خودکارآمدی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دارای اضطراب امتحان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، شماره بیست و دوم، سال هفتم .
حسن­زاده، رمضان. (1388). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: ساوالان.
حیدری، س. و ایرانپور، ز. (1390). رابطه بین اضطراب اجتماعی، جهت­گیری مذهبی و حمایت اجتماعی با سلامت روانی در دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. اولین همایش ملی روانشناسی سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
خیر، م. استوار ص. لطیفیان م. تقوی م. و سامانی، س. (1387). اثر واسطه­گی توجه متمرکز بر خود و خودکارآمدی اجتماعی بر ارتباط میان اضطراب اجتماعی و سوگیری‌های داوری. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. سال چهارم، شماره 1، ص 32-24.
داداش­زاده، ح. یزداندوست ر. غرایی، ب. و اصغرنژاد، ع. (1391). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی و مواجهه درمانی بر میزان سوگیری تعبیر و ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال هجدهم، شماره 1، ص 51-40.
رضوی، ع.کاظمی، س. و محمدی، م. (1390). بررسی رابطه صفات شخصیتی و سبک­های مقابله­ای با اضطراب اجتماعی دانشجویان نابینا و عادی دانشگاه­های استان فارس. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، شماره 4، سال اول.
سادوک، بنیامین و سادوک، ویرجینیا. (1388). خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری. ترجمه: پورافکاری، نصرت ا.... . تهران: انتشارات شهرآب (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2007).
فیلی، ع. برجعلی، ا. سهرابی، ف. و فرخی، ن. (1391). مقایسه اثربخشی روش درمان شناختی رفتاری با روش درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن تیزدل برنشخوارفکری زنان نابارور افسرده. ارمغان دانش، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج. دوره 17، شماره 1.
کاپلان، هارولد و سادوک، ویرجینیا. (1388). خلاصه روانپزشکی آمریکا. ترجمه: رضاعی، فرزین. تهران: انتشارات ارجمند (تاریخ انتشار به زبان اصلی2007).
معماریان، سپیده. (1390). اثربخشی برنامه آموزش کنترل توجه برکاهش سوگیری توجه به محرک­های اضطراب اجتماعی در بهبود شاخص­های درمانی افراد مضطرب اجتماعی. پایان­نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد
ملیانی، م. شعیری، م. قائدی، غ. بختیاری، م. و طاولی، آ. (1388). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی مبتنی بر الگوی هیمبرگ در کاهش نشانه­های اضطراب اجتماعی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. سال پانزدهم، شماره 1، ص 49-42.
مهرابی­زاده، م. نجاریان، ب. و بهارلو، ر. (1378). رابطه کمال­گرایی و اضطراب اجتماعی. مجله روانشناسی. شماره3.
نوابی­نژاد، شکوه. (1383). نظریه­های مشاوره و روان­درمانی گروهی. تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه (سمت).
نیسی، ع. شهنی ییلاق، م. و فراشبندی، ا. (1384). بررسی رابطه ساده و چندگانه متغیرهای عزت نفس، اضطراب عمومی، حمایت اجتماعی ادراک شده و سرسختی روانشناختی با اضطراب اجتماعی دختران دانش­آموز پایه اول دبیرستان­های شهرستان آبادان. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال اول، روز دهم، شماره3، ص 152 – 137.
وکیلیان، س. و قنبری هاشم­آبادی، ب. (1388). بررسی اثربخشی درمان شناختی– رفتاری و آموزش مهارت­های اجتماعی بر ترس از ارزشیابی منفی و اجتناب اجتماعی . مجله روانشناسی بالینی، سال اول ، شماره 2 ، ص 28-11.
هوفمان، استفان و اتو، میشائل. (1390). درمان شناختی رفتاری برای اختلال اضطراب اجتماعی. ترجمه: مسعود چینی­فروشان، و منصور آگشنه. تهران: انتشارات ارجمند (تاریخ انتشار به زبان اصلی ندارد).
Acarturk, C. Smit, F. Deraaf, R. Straten A. Ten Have, M. Guijpers, P. (2008). Economic costs of social phobia: A pobulation Based study. Journal of Affective Disorder in press.
American psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of disorders (4 ed. text revision). Washington, DC: APA.
Beidel, D. C. Turner, S. M. young, J. (2006). social Effectiveness Therapy for children: Five years Later. Behavior Therapy, 37: 416- 425.
Chang, E. C. (2004). Distingushing between ruminative and distracive responses in dysphoric college student: Does indication of past depression make a difference? Personality and Individual Differences, 36, 845 – 855.
Clark, D. M. &Wells, A. ( 1995). Acognitive model of social phobia. INR. G. Heimberg, M.R. Liebowitz, D. A. Hope, &F. R. S. Schneier(Eds), social phobia: Dignosis, assessment, and treatment (pp. 69 – 93). new York, Guilford press.
Clark, D. M. Ehlers, A. Manus, F. Hackmann, A. Fennell, M. & Campell. H. (2003). cognitive therapy vs. Fluoxetine plus self exposure in the treatment of generalized social phobia: A randomized placebo controlled trial. Journal of consultiny and clinical psychology, 71, 1058-1067.
Davis, R. N. & Nolen – Hoksema, S. (2000). Cognitive inflexibility among  ruminations and on ruminators. Cognitive Therapy and Research, 24, 699- 711.
Fedoroff, I. C. Taylor, S. (2001). Pychological and pharmacological treatments of social phobia:Ameta analysis. Journal of clinical psychopharmacology, 21, 311-324.
Furmark, T. (2002). Social phobia: overview of community surveys.Acta psychiatrical scandinavica, 105, 84-93.
Gaudiano, B. A. & Herbert, J. D. (2003). Preliminart psychometric evaluation of a new self – efficacy outcme in social anxiety disorder. Cognitive thetapy and research. 27, 537 – 555.
Garsia sanchez G. (2004). Effectiveness of cognitive behavioral group therapy in patients with anxiety. Psychol spain, 8: 89 – 97.
Gallagher, Heather M.& Rabian, Brian A.& McClosk, Michael S.(2003).A brief Group cognitive –Behavioral intervention for social phobia in childhood. Anxiety Disorders, 18, 459 – 479.
Herbert, James, D. & Gaudiano, Brandon A. & Rheingold, Alyssa A. Moltra, Ethan & Myers, Valerie H. & Dalrymple, Kristy L. & Brandsma, Lynn L. (2009). Cognitive behavior therapy for generalized social anxiety disorder in adolescents: A randomized controlled trial. Journal of Anxiety Disorders, 23, 167- 177.
Herbert, J. D. Rhringold, A. A. Goldstein, S. G. (2002). Brief cognitive Behavioral Group therapy for social Anxiety Disorder. Cognitive And Behavioral practice. (9): 1 – 8.
Heimberg, R. G. & Becker, R. E. (2002). Cognitive – behavioral group Therapy for social phobia: Basic mechanisms and clinical strategies. New York: Guil ford press.
Hofmann, S. G. (2007). Enhancing exposure- based therapy from a translational research perspective. Behaviour Research and Therapy, 45, 1987- 2001.
Hofmann, S. G. & Scepkowski, L. A. (2006). Social self – reappraisal therapy for social phobia: Preliminary finding. Journal of cognitive psychotherapy, 20, 45- 57.
James, D. Herbert & Alyssa A. Rheingold. (2004). Standard versus Extended cognitive –Behavior therapy for social anxiety disorder: A randomized- controlled trial. Behavioral and cognitive psychology, 32, 131- 147.
Kessler, R. C. Berglund, p. Demler, O. (2005). Lifetime prevalence and age- of- onset distributions of DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Archives of General psychiatry, 62, 593- 602.
Lamp, L. A. (2009). Social anxiety disorder: resent developments in psychological approaches to conceptualization and treatment. Australia and New Zealand Journal of psychology, 43, 887 – 898.
  Lenz, A., Elizabeth, R., shortage – Bagget Lillie, M. (2003). Self – efficacy in nursing: research and measurement perspectives. New York: spriner publishing co.
Luminet, O. (2004). Measurment of Depressive Rumination and Associated constructs. InC. Papageorgiou  & A. Wells (Eds). Depressive Rumination: Nature, Theory and Treatment(PP. 187- 215).New York: Wiley.
Mcevoy, P. M, Perini, S. J. (2009). Cognitive Behavioral Group therapy for social phobia with or without Attention Training: A controlled Trial. Journal of Anxiety Disorders.(23) : 519 – 528.
Mcevoy, P.  M., Mahoney, A., Perini, S.J., Kingsep, p. (2009). changes In post – Event processing And Metacognition During cognitive Behavioral group therapy for social phobia. Journal of Anxiety Disorders. (23): 617 – 623.
Mellings, M. B. Alden, L. E. (2000).  Cgnitive prosses in social anxiety: the effect of self- focus, rumination, and anticipatory processing. Begaviour Research and therapy, 38, 243- 257.
Muris, P. Schmidt, H., Lombrichs, R. and Meesters, d. (2001). Protective and vulnerability factors of depression in normal adolescents.
Otto, Michael, w. & Pollack. Mark, H. & Gould, Robert, A. & Worthington III, John J. & Mc Ardle, B. A. Eliza T. & Rosenbaum, Jerrold F & Richard G. Heimberg. (2000). A comparison of the Efficacy of clonazepam and cognitive – Behavioral Group therapy for the Treatment of social phobia. Journal of Anxiety disorder: vol. 14, No. 4, 345 – 358.
Papageorgiou, C. & Wells, A. (2003). An empirical test of clinical metacognitive. model of rumination and depression cognitive therapy and Research, 27, 261 – 273.
Rapee, R. M. Spence, S. H. (2004). The etiology of social phobia: Empirical evidence and an initial model. Clinpsychol Rev, 24 (5), 737 – 67.
Rachmann, S. Gruter- Andrew, J. & Shafren, R. (2000). Post- event processing in social anxiety Behaviour Research and therapy, 38, 611- 617.
Rodebaugh, T. L. (2006). Self – efficacy and social behavior.Journal if Behaviour Research and Therapy, 44, 1831 -, 1838.
Rood, L. Roelofs, J. Bogels, S. M. Nolen – Hoeksema, S. schouten, E. (2009). The influence of emotion – focused rumination and distraction on depressive symptoms in non – clinical youth: A meta – analytic rewiew – clinical psychology Review,29(7): 607 – 16.
Schif, M. Suvak, M. K, Bieling, A. M. Mc Cabe, P. J. R andi, E. (2007). Group chesion in cognitive – behavioral group treatment for social anxiety schizophrenia.Behave Ress Thr, 45: 687 – 98.
Segerstom, S. C. Tsao, J. C. I. Alden, L. E. Clark, M.G. (2000). Worry and rumination: Repetitive thought as a concomitant and predictor of negative mood. J cognitive Therapy and Research.24 (6): 671 – 88.
Stein, B. Gelern ter, J. & Smoller, J, W. (2004). Genetic of social Anxiety Disorder And Related Traits In B. Bendelow & Stein (Eds). Social Anxiety Disorder (p.p) 173- 187.
Stravynski, A. Bond, S. Amado, D. (2004). Cognitive causes of social phobia: A critical appraisal. clinical psychology Rrview, 24: 421-440.
Tangney, J. P. Baumeister, R. F. & Boone, A. L. (2004). High self – control predicts good adjuatment, Less pathology, better grades, and interpersonal success. Journal of personality, 72, 271 – 322.
Taube – Schiff, Marlene & Suvak, Michael. K. & Antony, Martin M. & Bieling, peter J. & McCOBE, Randi E. (2007). Group chesion in cognitive – behavioral group therapy for social phobia. Behavior Research and therapy, 45, 687- 698.
Treynor, W. Gonzalez, R. & Nolen – Hoeksema. (2003).Ruminative Reconsidered: A psychometric Analysis. Cognitive Therapy and Research. 27 (3), 247- 259.
Tuschen – Caffier, Brunna & Kuhl, Sigrid & Bender, Carolin. (2011). Cognitive – evaluative features of childhood social anxiety in a performance task.Journal of Behavior thrapy and Experimental psychiatry, 42, 233 – 239.
Turk, C. L. Heimberg, R. G. & Hope, D. A. (2001). Social anxiety disorder. In: H. Barlow (Ed). Clinical handbook of psychological disorder: A step- by- step Treatment(3.ed). New York: Guilford press.
Watson, D. & Friend, R. (1969). Measurment of social – evaluative anxiety. Journal of consulting and clinical psychology, 33 (4), 448 – 457.
Watkins, E. R. (2008). Constructive and unconstructive repetitive thought.Psychological Bulletin. 134 (2). 163- 206.
Wells, A. (2004). Metacognitive Therapy for PTSD. A. core treatment manual. Cogn Behav prac, 11: 365- 77.
Wells, A. (2001). Emotional disorder and metacognition: innovative cognitive therapy. UK: wiley publication.