مطالعات روان‌شناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ارزیابی والدین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه الزهراء

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان، گروه روانشناسی کودکان با نیازهای خاص

3 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی فرشچیان همدان.

4 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد انار، ایران .

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی آموزش برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و حل مسئله اجتماعی بر میزان نشانه های اختلال نافرمانی مقابله‌ای انجام شد. جامعه آماری، دانش‌آموزان پسر پایه سوم و چهارم ابتدایی دارای نشانه های اختلال نافرمانی مقابله‌ای شهر اصفهان در سال تحصیلی  90- 89 بودند. از بین این جامعه آماری با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله‌ای دو دبستان پسرانه به تصادف انتخاب شد و از بین دانش آموزان پایه سوم و چهارم 45 دانش آموز به شیوه تصادفی در سه گروه 15 نفری گمارده شدند. روش پژوهش نیمه آزمایشی بود. در این پژوهش جهت تشخیص نشانه های اختلال مقیاس درجه بندی اختلال نافرمانی مقابله‌ای فرم والدین و مصاحبه بالینی مورد استفاده قرار گرفت. سپس دو رویکرد آموزشی، در دو گروه آزمایش طی7 جلسه اجرا شد. میزان نشانه های اختلال نافرمانی مقابله‌ای کودکان در سه گروه طی دو مرحله(پیش آزمون و پس آزمون) مورد سنجش قرار گرفت. داده های بدست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد، میانگین نمرات نشانه های نافرمانی درگروه های آموزشی کاهش معناداری نسبت به گروه کنترل داشت(001/0 P<). نتایج پژوهش نشان داد که آموزش برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و حل مسئله اجتماعی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله‌ای موثر می باشند. لذا توجه به برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و حل مسئله اجتماعی به مثابه مهارتهای زیربنایی هوش هیجانی و مهارتهای زیربنایی یادگیری اجتماعی و روابط بین فردی می توانند رویکردی موثر در آموزش  اختلال نافرمانی مقابله‌ای باشند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison of the Effectiveness of Social-Emotional Learning Program and Social Problem-Solving Training on the Rate of Oppositional Defiant Disorder: An Assessment of Parents

نویسندگان [English]

  • somayeh jamali paghaleh 1
  • Ahmad Abedi 2
  • marzieh nazari badi 3
  • Reza Mirzaeirad 4

1 PhD Candidate of Educational Psychology

2 Assistant Professor, Department of Psychology

3 . MA in Clinical Psychology, Hamadan University of Medical Sciences

4 Department of Psychology, Islamic Azad University

چکیده [English]

The present research aims to compare the effectiveness of social-emotional learning program and social problem-solving training on the rate of oppositional defiant disorder. The statistical population included all the 3rd and 4th-grade male students with symptoms of oppositional defiant disorder in Isfahan city in the educational year 2010-2011. Using multistage sampling method, 45 subjects were selected from among the students of two random boy elementary schools. The participants were randomly assigned into three groups, each consisting of 15 students. The method applied in the research was that of quasi-experimental. The Oppositional Defiant Disorder Rating Scale and clinical interview were used to diagnose the disorder symptoms. Then, the two experiment groups received 7 sessions of two separate approaches of social-emotional learning and social problem-solving. The rate of oppositional defiant disorder symptoms was assessed in the three groups during two stages of pre-test and post-test. The data were analyzed using analysis of covariance. The results showed that the average scores of oppositional defiant symptoms in the two experiment groups was significantly lower than that of control group (p<0.001). The results also indicated that training both social-emotional and social problem-solving programs is effective in reducing the symptoms of oppositional defiant disorder. Therefore, the social-emotional learning and social problem-solving programs as the underlying skills of emotional intelligence, social learning and interpersonal relationships can be effective approaches in dealing with oppositional defiant disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oppositional Defiant Disorder (ODD)
  • Social-Emotional Learning Program
  • Social Problem-Solving Training
مراجع
احدی، ب؛ میرزایی، پ؛ نریمانی، م؛ ابوالقاسمی، ع. (1387). تأثیر آموزش حل مسئله اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان کمرو. مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 9، 3، 202-193.
پوراحمدی، الف؛ جلالی، م؛ شعیری، م؛ طهماسبیان، ک. (1388). بررسی اثر کوتاه مدت برنامه فرزند‌پروری مثبت بر تغییر شیوه‌های فرزندپروری مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای. فصلنامه خانواده پژوهی، 5، 20، 523-519.
خیریه، م؛ شعیری، م؛ آزادفلاح، پ؛ رسول‌زاده طباطبایی، ک. (1388). اثربخشی روش آموزش فرزندپروری مثبت بر کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای. مجله علوم رفتاری، 3، 1، 53-58.
 سادوک، بنجامین جیمز؛ سادوک، ویرجینیا آلکوت. (1388). خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی. (ترجمه فرزین رضاعی). تهران: ارجمند، جلدسوم.
کریم زاده، م؛ اخوان تفتی، م؛کیامنش، ع. (1388). تأثیر آموزش مهارتهای هیجانی اجتماعی در رشد‌این مهارتها. مجله علوم رفتاری، 3، 2، 149-143.
صدری، الف؛اکبرزاده، ن؛ پوشنه، ک. (1387). تأثیر برنامه آموزش مهارتهای اجتماعی هیجانی بر هوش هیجانی دانش‌‌آموزان. پژوهش‌های روان شناختی، دوره سوم. شماره 3 و 4، 83-69.
عابدی، الف. (1377). اعتباریابی و روایی سنجی مقیاس درجه‌بندی اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODDRS) بر روی دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر اصفهان، شورای تحقیقات آموزش وپرورش استان اصفهان.
محمدی، الف. (1389). هنجاریابی مقیاس درجه‌بندی SNAP-IV (فرم معلم) بر روی کودکان دوره ابتدایی شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد خوراسگان.
محمدی، م. (1388). بررسی اثربخشی آموزش والدین بر کاهش علائم نافرمانی در کودکان مبتلا به نافرمانی مقابله‌ای. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشگاه اصفهان.
منصوری نصرآباد، م. (1382).بررسی تاثیر آموزش حل مساله اجتماعی در هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر با پیشرفت تحصیلی ضعیف. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
محمدی، ن. (1381). بررسی اثر درمانی آموزش توانش اجتماعی بر اختلال رفتار هنجاری در نوجوانان، پایان نامه دکتری روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
نامداری، پ؛ نظری، ه. (1386). میزان شیوع اختلال‌های رفتار ‌ایذائی در کودکان دبستانی شهر خرم آباد. دانشگاه علوم پزشکی لرستان، فصلنامه علمی-پژوهشی یافته، دوره نهم، شماره 3، مسلسل 33.
هاشمی، ت؛ بیرامی، م؛ اقبالی، ع؛ واحدی، ح؛ رضایی، ر. (1388). تأثیر خودآموزی کلا می ‌بر بهبود نشانه‌های مرضی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 9، 3، 210-203.
یوسفی، ف؛ عرفانی، ن؛ خیرآبادی. غ؛ قانعی، ح. (1379). بررسی شیوع اختلالهای سلوک ونافرمانی در دانش‌آموزان دوره راهنمایی کردستان. فصلنامه علمی-پژوهشی‌اندیشه ورفتار، سال6، شماره 2و3.
Barkley, A. (1997). Defiant children: A clinicians manual for assessment and parent training. New York: Guilford Publication.
Barry, T. D., Dunlap, S. T. , Cotton, S. J. , Lochman, J. E. & Wells, K. C. (2005). The influence of maternal stress and distress on disruptive behavior problems in children. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 44, 265-273.
Becker-Weidman E. GJacobs R. H., Reinecke. M. A. , Silva. S. G. , March. G. S., (2010). Social problem-solving among adolescents treated for depression. Behaviour Research and Therapy, 48 , 11–18.
Behnk. P. (2002). Enhancing Parent-Child Relation Characteristics of Both Oppositional Defiant Disorder and Attention Deficit Hyperactivity disorder. Dessertion of Doctor of Philosophy. University of Torento.
Brackett MA,  Rivers SE, Reyes. MR, Salovey P, (2010). Enhancing academic performance and social and emotional competence with the RULER feeling words curriculum. Journal of learning  individual Differenece;(43):1-7.
Burt, S. A., Krueger, R. F., McGue, M., &Iacono, W. G. (2001). Sourcesof covariation among attention-deficit/ hyperactivity disorder, oppositional defiant disorder, and conduct disorder:The importance of shared environment. Journal of Abnormal Psychology,110,516–525.
Chang, E., D`zurilla, Th., Sanna. L., (2003) Social problem solving: Theory, Research, and Training. Published by American Psychological Association. Washington, DC. . R
Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning. (2003). Safe and sound: An educational leader’s guide to evidence-based social and emotional learning (SEL) programs. Chicago: Author.
Costin, J, Chambers. S. M (2007). Parent Management Training as a Treatment for Children with Oppositional Defian Disorder Referred to a Mental Health Clinic. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 12 (4): 511–524.
Dallnic, A., Smith, S. W, Brank, E. M., & Penfield,R. D. (2006). "Classroom- based cognitive –behavioral intervention to prevent aggression: Efficiency and Social Validity." Journal of School Psychology. 44,123-139.
Defoor, L, (2009) Social and Emotional Learning in the Classroom: Do Affect and Community Predict Academic Success? Master Tessis, The Evergreen State College.
Dell'Agnello. G, Maschietto. D, Bravaccio. C,Calamoneri. F, Masi. G, Curatolo. P, Besana. D, Mancini. F, Rossi. A, Poole. L, Escobar. R, Zuddas. A (2009). Atomoxetine hydrochloride in the treatment of children and adolescents with attention-deficit/hyperactivity disorder and comorbid oppositional defiant disorder: A placebo- controlled Italian study. European Neuropsychopharmacology, 19, 822–834.
Donaldson C., & Lam. D., (2004). Rumination, mood and social problem-solving in major depression. Psychological Medicine. 34, 1309–1318.
Durlak. J. A., Weissberg. R. P., Schellinger. K. B., Dymnicki. A. B., & Taylor. R. D. (2011). The Impact of Enhancing Students’ Social and Emotional Learning: A Meta-Analysis of School-Based Universal Interventions. Child Development, 82: 1, 405–432.
D’zurilla. T. J., Chang. E. C., Sanna. L. J (2003) Self Esteem and Social Problem Solving as Predictors of Aggression in College Students. Journal of Social and Clinical Psychology, 22, No. 4, 424-440.
D`zurilla, T. J., & Goldfried, M. R. (1971). Problem solving and behavior modification. Journal of Abnormal Psychology, 78, 107-126.
D`zurilla, T. J., & Nezu, A. M. (1999). Problem solving therapy: A social competence approach to clinical intervention (2nd ed. ). New York: Springer.
D`zurilla, T. J., Nezu, A. M., & Maydeu-Olivares, A., (2002). Social problem Solving Inventory-Revised: Technical Mnual. North Tonawanda, NY:Multi Health Systems
Elias, M. J. (2006). The connection between academic and social-emotional learning. In M. J. Elias and H. Arnold (Eds. ). The educator’s guide to emotional intelligence academic achievement: Social-emotional learning in the classroom. Thousand Oaks, CA: Corwin. 4–14.
Frey, K. S., Nolen, S. B., Schoiack Edstrom, L. V., Hirschstein, M. K. , (2005) Effects of a school-based social–emotional competence program: Linking children’s goals, attributions, and behavior. Applied Developmental Psychology ,26, 171–200.
Gadow, K. D., & Nolan, E. E. (2002). Differences between preschool children with ODD, ADHD, and ODD+ADHD symptoms. Journal of Child Psychology and Psychiatry,and Allied Disciplines, 43,191–201.
Greene, R. W., Biederman, J., Zerwas, S., Monteaux, M. C., Goring, J. C., & Faraone, S. V. (2002). Psychiatric comorbidity, family dysfunction, and social impairment in referred youth with oppositional defiant disorder. American Journal of Psychiatry,15 (9) ,1214–1224.
Hommersen, P., Murray, C., Ohan, J., & Johnston, C. (2006). Oppositional Defiant Disorder Rating Scale: Preliminary Evidence of Reliability and Validity. Journal of Emotional and Behavioral Disorders,14 (2) ,118-125.
Huebner. P., Pearlman. F., (2004). Emotional Inteligenes as Basis of Treatment for Adolescents Diagnosed With Oppositional Defiant Disorder. Avelable online. http: Proquest, Umi. Com.
Jelen. M (2008). Examing The Effect of Social and Emotional learning on Proactive and Reactive Aggression in children. A Dctorian thesis in University of Alberta.
Kazdin, A. E. & Whitley, M. K. (2006). Comorbidity, case complexity, and effects of evidence- based treatment for children referred for disruptive behaviour. Journal of Consulting and Clinical Psychology,74,455–467.
Kimber, B., Sandell, R., & Bremberg, S. (2008). Social emotional training in Swedish classrooms for the promotion of mental health: result from an effectiveness study in Sweden. Health promption International, 23 (2),
134-142
Kramer, T. J, Caldarella. P., Christensen. L., Shatzer. R. H (2010). Social and Emotional Learning in the Kindergarten Classroom: Evaluation of the Strong Start Curriculum. Early Childhood Educ J , 37:303–309.
Lochman , J. E., Barry, T. D., Powell, N., Boxmeyer, C. & Holmes, K. (2008b). Externalizing conditions. In M. L. Wolraich, D. D., Drotar, P. H. Dworkin &E. C. Perrin (Eds. ), Developmental and behavioral pediatrics (603 – 626). Philadelphia: Elsevier.
Larsson, B. Fossum, S. Clifford, G. Drugli, M. B, (2009). Treatment of oppositional defiant and conduct problems in young Norwegian children: Results of a randomized controlled trial. European Child & Adolescent Psychiatry. 18,. 1. 41-52.
Loeber, R., Burke, J. D., Lahey, B. B.,Winters, A., & Zera, M. (2000). ppositional defiant an conduct disorder: A review of the past 10 years,part 1. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 39,1468–1484.
Lovigene. J. V., Lebailly. S. A., Gouze. K. R., Binns. J. H. ,Keller. J., Pate. L. , (2010). Predictors and Correlates of Completing Behavior Parent Trainning for the Treatment of ODD in Pediatric Primary Care. Behavior Therapy, 41,198-211.
Matthys. W., & Lochman. J. E, (2010). Oppositional Defiant Disorder and Conduct Disorder in Childhood. A John Wiley & Sons, Ltd, Publication.
McKown, C, Gumbiner. L. M, Russo. N. M, Lipton. M (2010). Social-Emotional Learning Skill, Self-Regulation, and Social Competence in Typically Developing and Clinic-Referred Children. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 38: 6, 858 – 871.
Nelson-Gray. R. O, Keane S. P, Hurst. R. M, Mitchel. J. T,. Warburton. J B, Chok. J. T, Cobb. A. R (2006). A modified DBT skills training program for oppositional defiant adolescents: promising preliminary findings. Behaviour Research and Therapy ,44, 1811–1820.
 Nock, M. K., Kazdin, A. E., Hiripi, E., & Kessler, R. C. (2007). Lifetime prevalence, correlates, and persistence of oppositional defiant disorder: Results from the National Comorbidity Survey replication. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48, 703–713.
Petty,C., & Mick, E. (2008). Parsing the Familiality of Oppositional Defiant Disorder from that of Conduct Disorder: A Familial risk Analysis. Journal of Psychiatric research. 43 (4). 345-352.
Phaik Ooi. Y. & Rebeca (2004). Social problem Solving Skills Trainning program For Aggressive Children. The Korean Journal Of Thinking& problem Solving ,14: 1, 61-73.
Ronen, T., (2004). "Imparting self- control skills to Decrease Aggressive behavior in a 12 year old boy". Journal of Ssocial Work, 4, 269-288.
Rutter, M. (2006). Gens and behavior: Neture- nurture interplay explained. Oxford: Blackwell.
Ciarrochi G, Heaven CL, Supavadeeprasit S. (2008). The link between emotion identification skills and socio-emotional functioning in early adolescence: A year longitudinal study. Journal of Adolescence.; 31: 565–582.
Skoulos, V. & Tryon, G. S. (2007). Social Skills of Adolescents in Special Education who Display Symptoms of Oppositional Defiant Disorder. American secondary Education. 35 (2). 103-114.
Spencer. TH, Abikoff. H. B, Connor. D. A, Biederman. J, Pliszka. S R, Boellner, S. Read. S. C, Pratt. R (2006). Efficacy and Safety of Mixed Amphetamine Salts Extended Release (Adderall XR) in the Management of Oppositional Defiant Disorder With or Without Comorbid Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in School-Aged Children and Adolescents: A 4'Week, Multicenter, Randomized, Double-Blind, Parallel- Group, Placebo-Controlled, Forced-Dose-Escalation Study., Journal of clinical therapeutics, 28. 3, 402-418.
Takahashi. F., Koseki. Sh., Shimad. H., (2009) Developmental trends in children's aggression and social problem-solving. Journal of Applied Developmental Psychology, 30 , 265–272.
Teglasi, H., & Rottman, L., (2001) Stories a classroom-based program to reduce aggressive behavior. Journal of School Psychology, 39, 49-71.
Van Goozen , S. H. M., Fairchild , G., Snoek , H. & Harold, G. T. (2007). The evidence of a neurobiological model of childhood antisocial behavior. Psychological Bulletin , 133 , 149 – 182.
Vaskinn. A., Sundet. K., Hultman. Ch. M., Friis. S., Andreassen. O. A., (2009). Social problem-solving in high-functioning schizophrenia: Specific deficits in sending skills. Psychiatry Research ,165 , 215–223.
Watson, S. (2003). Oppositional Defiant Disordr. Avelable online.
 http//Specialedabout.Com.
Wraight, M. E. (2007). The impact of trait emotional intelligence and cognitive style on the academic achievement and life satisfaction of college students, Doctorian Thesis, State university of New York at Buffalo, 17-21.
Yamashita. Ch., Mizuno. M,, Nemoto. T., Kashima. H., (2005). Social cognitive problem-solving in schizophrenia: Associations with fluency and verbal memory. Psychiatry Research, 134 , 123– 129.
 
مطالعات روان‌شناسی بالینی
دوره 4، شماره 12
مهر 1392
صفحه 21-40
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار