نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشیار روان شناسی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

چکیده

این پژوهش، به‌منظور اعتبار بسته آموزشی طراحی‌شده مبتنی بر آموزه‌های دینی –روان‌شناختی بر کنترل پرخاشگری و مهارت‌های ارتباطی طراحی و اجرا گردید. روش، نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه تحقیق شامل تمام زنان متأهل ساکن منطقه یازده و دوازده تهران که حداقل یک سال و حداکثر پانزده سال از زندگی زناشویی آن‌ها گذشته باشد و پایین‌ترین نمره را در مهارت‌های ارتباطی و بالاترین نمره را در پرخاشگری گرفته بودند، است. نمونه شامل 36 زن متأهل در منطقه 11 و 12 تهران است که با استفاده از روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب  و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. بعد از گرفتن پیش‌آزمون از هر دو گروه، گروه آزمایش طی هفت جلسه دوساعته تحت آموزش بسته آموزشی قرار گرفت. پس از پایان آموزش، مجدداً از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. مقیاس‌های مهارت‌های ارتباطی بین فردی، پرخاشگری (آرنولد اچ باس و پری، 1992) قبل و بعد از مداخله در دو گروه اجرا گردید. به‌منظور مقایسه نتایج از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش بسته آموزشی تدوین شده باعث ارتقا مهارت‌های ارتباطی و کاهش پرخاشگری می‌شود. بر اساس شواهد این پژوهش می‌توان از این بسته آموزشی برای بهبود مهارت‌های ارتباطی و کاهش پرخاشگری، استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and Evaluation of Religious-Psychological Training Package on Communicative Skills and Control of Aggression

نویسندگان [English]

  • janan novin 1
  • Hadi Bahrami Ehsan 2

1 tehran unoversity

2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of the present study was to determine the effectiveness of training package based on the religious-psychological education on communicative skill and control aggression. Sampling method is a voluntary sampling .The research method was a quasi-experimental study with pretest-posttest control group. The study population consisted of all married women in regions 11 and 12 in Tehran is at least one year and a maximum fifteen years of married life passed. The sample of study consisted of thirty-six married women in regions 11 and 12 in Tehran who were randomly assigned to two experimental and control groups. The pre-test was administered to both groups .Then, experimental group trained seven sessions under the package was designed based on religious–psychology. Interpersonal communication skills (Monagemzadeh, 1391), and aggression AGQ (Arnold H. Buss and Perry, 1992) were conducted in control and experimental groups before and after the intervention. In order to compare pre-test and post-test, analysis of covariance was used.The final results show that the training package was designed based on religious –psychology, has  a positive effect on communicative skills and control aggression.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication skills
  • Control of aggression
  • Religious-psychology education
اصلانى، خالد. (1390). نقش مهارت‏هاى ارتباطى بر کارایى خانوادگى دانشجویان متأهل. تهران، انتشارات بعثت.
اولیا، نرگس. (1385). تأثیر آموزش برنامه غنی‌سازی برافزایش رضایتمندی زناشویی زوج‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه اصفهان.
پروچاسکا، جیمز و نورکراس، جان. (2000). نظریه‌های روان درمانی، ترجمه یحیی سید محمدی، 1385، انتشارات رشد.
پورنقاش تهرانی، سعید؛ تاشک، آناهیتا. (1387). ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻧﻮاع ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ در زنان و مردان در تهران. مجله مطالعات روان‌شناختی و دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، شماره 3، ص 7.
تیرگری، عبدالحکیم. (1383). هوش هیجانی و سلامت روان: رویکردها، راهبردها و برنامه‌های پیش گیری در بهسازی زندگی زندگی زناشویی. مجله رفاه اجتماعی، شماره 14، ص 97-114.

حیدرنیا، احمد؛ نظری، محمدعلی؛ سلمانیان، علی اکبر. (1393). اثر بخشی برنامه پیشگیری و بهبود رابطه بر افزایش صمیمت زناشویی زوج‌ها. مجله مطالعات روان‌شناسی بالینی. دوره 4، شماره 15.

خوشکام، سمیرا؛ سید احمدی، سید احمد؛ عابدی، محمد رضا. (1386). تاثیر آموزش ارتباط بر روابط زوجین شهر اصفهان. فصلنامه ی تازه ها و پژوهش‌های مشاوره، جلد 6، شماره 24، 123-136.
دهقان، فاطمه. (1380). مقایسه تعارضات زناشویی زنان متقاضی طلاق با زنان مراجعه کننده برای مشاوره زناشویی زناشویی (غیر متقاضی طلاق). پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه تربیت معلم، تهران.
رضا زاده، سید محمد رضا. (1387). رابطه مهارت‌های ارتباطی و سازگاری زناشویی در دانشجویان. روان شناسی معاصر، دوره سوم، شماره یک.

زادهوش، سمیه؛ نشاط دوست، محمد طاهر؛ حقیقت، فرشته؛ رسول زاده طباطبایی، رسول؛ کلانتری، مهرداد. (1390). بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری، با جهت‏گیری مذهبی بر رضایت زناشویی بانوان. فصلنامه مطالعات روان شناسی بالینی. دوره 1، شماره 3.

ساعتچى، محمود. (1375). اصول روان شناسى. تهران: انتشارات امیرکبیر.
سالاری فر، محمد رضا. (1387). خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی. تهران: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
شاهمیر، المیرا؛ طالبی زاده، مقداد؛ جعفری فرد، سلیمان. (1393). اثربخشی برنامه بازگشت به اجتماع بر ارتقا مهارتهای اجتماعی بیماران اسکیزوفرن. مجله اندیشه و رفتار، 31، 8.
شکوهی یکتا، محسن؛ زمانی. نیره؛ پرند، اکرم؛ اکبری زردخانه، سعید. (1389). اثر بخشی آﻣﻮزش ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﺸﻢ ﺑﺮ اﺑﺮاز و ﻣﻬﺎر ﺧﺸﻢ واﻟﺪﻳﻦ. روان شناسی تحولی، سال 7، شماره 26.
قائمی امیر، علی. (1383). مشی و سیاست محمد (ص). قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
قربانی، نیما. (1384). سبک‌ها و مهارت‌های ارتباطی. تهران: انتشارات تبلور.
گاتمن، جان. (1992). چرا ازدواج موفق، چرا ازدواج ناموفق، ترجمه سید مرتضی نظری، 1391). انتشارات وزیری.
محمد خانی، پروانه؛ آزاد مهر، هدیه؛ متقی، شکوفه. (1389). راﺑﻄﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺟﻨﺴﻲ و ﻧﮕﺮشﻫﺎی زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ و ﻫﻤﺮاﻫﻲ اﻧﻮاع ﺧﺸﻮﻧﺖ در روابط زناشویی. مجله روان پزشکی و روان شناسی بالینی ایران، 16.
مصطفوی، سید جواد. (1385). بهشتخانواده، هماهنگیعقلوفطرت باکتابوسنتدرمسائلزوجیت. چاپ هفدهم، جلد اول، مشهد: انتشارات هاتف.
موحد، مجید؛ عنایت، حلیمه؛ مردانی، مرضیه. (1391). مطالعه‏‌ی عوامل زمینه‏ای مرتبط با ساختار توزیع قدرت در خانواده (نمونه موردی زنان متاهل شهر شیراز). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره یک، شماره 3.
Arieta, M. T. (2008). Women s'couple relationship satisfaction: The impact of family structure and interparental conflict. (Unpublished Doctoral Dissertation). Sanfrancisco University.
Bacuom, D. H., Sayers, S. L., & Sher, T. G. (1990). Supplementing behavior marital therapy with cognitive restructuring and emotional expressiveness training. Journal of Consulting and Clinical psychology, 58, 636-645.
Beck, J. S. (2008). Questions and Answers about Cognitive Therapy. Beck Institute for Cognitive Therapy and Research. Retrieved from https://www.beckinstitute.org/about-beck/
Carr, A. (2010). Research update: Evidence-based practice in family therapy and systemic consultation, Adult focused problems. Journal of Family Therapy, v 22, pp 273–295.
Chariker, J. H. (2003). Self-Regulation and wisdom in relationship satisfaction Submitted in fulfillment of requirement of the degree of Doctor of philosophy. School of Applied Psychology, Griffith university.
Crowe, M., & Ridley, J. (2000). Therapy With couples: A behavioral-systems approach to couple relationship and sexual Problem. Second Edition, Blackwell Science.
Douglass, I. V., Frazier, M. &| Douglass, R. (1995). The Marital Problems Questionnaire (MPQ). A short screening instrument for marital therapy. Journal of Family Issues, 17, 386.
Faulker, R. A., Davey, M., & Davey, A. (2005). Gender – related predication of change in marital satisfaction and marital conflict.  American Journal of family therapy, 33.
Flanagan, J., & Flanagan, R. (2004). Counseling and Psychotherapy theories in context and practice, New Jersey, John Willy & Sons Inc.
Goldenberg, I., Goldenberg, H. (1996). Family Therapy: An overview. Brooks, Cole Publishing perspective, Sex Roles, v 52.
Hofmann, S. G. (2008). The importance of culture in cognitive and behavioral practice. Cognitive Behavioral Practice, 4, 243-54.
Kotrla, K., Dyer, P., & Stelzer, K. (2010). Marriage education with Hispanic couples: Evaluation Of A communication workshop. family science Association, 15 (2):93-108.
Lindsey, E.W., Colwell, M.G., Frabutt, G. M., & MacKinnon-Lewis, C. (2006). Family conflict in divorced and non-divorced families: Potential consequences for boys’ friendship status and friendship quality. Journal of Social and Personal Relationships, 23(1): 45–63.
Marriott, B. H., Amato, P. (2007). A Comparison of High and Low Distress Marriages That End in Divorce. Journal of Marriage and Family, 3(69),621–638.
McNaughton, T. N., & Gray, J. A. (2006). Anxiotytic action on the behavioral inhibition system implies multiple types of arousal contribute to anxiety. journal of Affective Disorder, 61, 161-176.
Mitrani, A. T. (2010). Outcome of anger management training program in a sample of undergraduate students. Procardia Social and Behavioral Sciences, 5, 339-344. Available online: www. sciencedirect. com. WCPCG-2010.
Moore, T., Kloos, B., & Rasmussen, R. (2001). Complementary inquiry and collaborative interventions of spirituality, religion, and psychology. Journal of community psychology, 29, 5, 487-495.
Tretta, L. (1999). Marital communication: the relationship between spouses' behaviors. cognitions and marital satisfaction, 5, 270-298.
Wallerstein, J, S., Lewis, J., & Blakeslee, S. (2000). The unexpected Legacy of Divorce. New York: Guilford Press.
Życińska, J., & Stawiarska, P. (2007). The influence of cognitive behaviour therapy on quality of life and self-esteem in women suffering from breast cancer. Reports of Practical Oncology & Radiotherapy, 21, 2,109-117.