مقاله پژوهشی
جنان نوین؛ هادی بهرامی احسان
چکیده
این پژوهش، به‌منظور اعتبار بسته آموزشی طراحی‌شده مبتنی بر آموزه‌های دینی –روانشناختی بر کنترل پرخاشگری و مهارت‌های ارتباطی طراحی و اجرا گردید. روش، نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه تحقیق شامل تمام زنان متأهل ساکن منطقه یازده و دوازده تهران که حداقل یک سال و حداکثر پانزده سال از زندگی زناشویی ...
بیشتر
این پژوهش، به‌منظور اعتبار بسته آموزشی طراحی‌شده مبتنی بر آموزه‌های دینی –روانشناختی بر کنترل پرخاشگری و مهارت‌های ارتباطی طراحی و اجرا گردید. روش، نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه تحقیق شامل تمام زنان متأهل ساکن منطقه یازده و دوازده تهران که حداقل یک سال و حداکثر پانزده سال از زندگی زناشویی آنها گذشته باشد و پایین‌ترین نمره را در مهارت‌های ارتباطی و بالاترین نمره را در پرخاشگری گرفته بودند، است. نمونه شامل 36 زن متأهل در منطقه 11 و 12 تهران است که با استفاده از روش نمونهگیری داوطلبانه انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. بعد از گرفتن پیش‌آزمون از هر دو گروه، گروه آزمایش طی هفت جلسه دوساعته تحت آموزش بسته آموزشی قرار گرفت. پس از پایان آموزش، مجدداً از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. مقیاس‌های مهارت‌های ارتباطی بین فردی، پرخاشگری (آرنولد اچ باس و پری، 1992) قبل و بعد از مداخله در دو گروه اجرا گردید. به‌منظور مقایسه نتایج از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش بسته آموزشی تدوین شده باعث ارتقا مهارت‌های ارتباطی و کاهش پرخاشگری می‌شود. بر اساس شواهد این پژوهش می‌توان از این بسته آموزشی برای بهبود مهارت‌های ارتباطی و کاهش پرخاشگری، استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
نازنین عابد؛ شهلا پاکدامن؛ محمدعلی مظاهری؛ محمود حیدری؛ کارینه طهماسیان
چکیده
پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی بسته آموزشی گوش دادن احترام آمیز بر ارتقای بهزیستی روان شناختی کودکان 5 و6 ساله صورت گرفت. به این منظور 42 زوج مادر و کودک به صورت در دسترس از یک مرکز پیش دبستانی در تهران انتخاب شدند و پس از اطمینان از نبود اختلالات روانی و رفتاری برای هیج یک از آنها (با استفاده از پرسشنامه سیاهه رفتاری کودکان و آزمون ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی بسته آموزشی گوش دادن احترام آمیز بر ارتقای بهزیستی روان شناختی کودکان 5 و6 ساله صورت گرفت. به این منظور 42 زوج مادر و کودک به صورت در دسترس از یک مرکز پیش دبستانی در تهران انتخاب شدند و پس از اطمینان از نبود اختلالات روانی و رفتاری برای هیج یک از آنها (با استفاده از پرسشنامه سیاهه رفتاری کودکان و آزمون سیاهه اختلالات روانی برای مادران) به صورت تصادفی به دوگروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. کودکان هر دو گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پرسشنامه بهزیستی روان شناختی کودکان را پاسخ گفتند و به مادران گروه آزمایش بسته آموزشی گوش دادن احترام آمیز ارائه شد. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل واریانس چند متغیره-مختلط (درون گروهی و بین گروهی) استفاده شد. یافتهها حاکی از آن است که نمرات بهزیستی روان شناختی گروه آزمایش و کنترل در مرحله پیش آزمون تفاوت چندانی ندارد، اما پس از مداخله نمرات گروه آزمایش در پس آزمون به طور معناداری افزایش یافته و در پیگیری دوماهه نیز همچنان بالا بوده است. نتایج حاصل با استفاده از مبانی موجود در ادبیات مورد بحث قرار گرفته و پیشنهادات لازم برای مطالعات بعدی ارائه گردید.
مقاله پژوهشی
علیرضا اقایوسفی؛ مرتضی ترخان؛ اعظم فرمانی
چکیده
متون دینی- اخلاقی و همچنین پژوهش‌های روانشناختی اخیر بر نقش صبر در ارتقای سلامت روان تأکید فراوان کرده‌اند. در پژوهش حاضر مدلی ارائه‌شده است که در این مدل، نقش واسطه‌ای مؤلفه‌های صبر در ارتباط میان پنج عامل بزرگ شخصیت و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مورد بررسی قرارگرفته است. بنابراین هدف این پژوهش تعیین نقش پنج عامل بزرگ شخصیت ...
بیشتر
متون دینی- اخلاقی و همچنین پژوهش‌های روانشناختی اخیر بر نقش صبر در ارتقای سلامت روان تأکید فراوان کرده‌اند. در پژوهش حاضر مدلی ارائه‌شده است که در این مدل، نقش واسطه‌ای مؤلفه‌های صبر در ارتباط میان پنج عامل بزرگ شخصیت و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مورد بررسی قرارگرفته است. بنابراین هدف این پژوهش تعیین نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیش‌بینی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با واسطه‌گری مؤلفه‌های صبر بوده است. جامعه‌ی آماری پژوهش کلیه‌ی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور شیراز که در نیمسال دوم سال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند را شامل می‌شود. از میان این افراد، تعداد 296 دانشجو به روش نمونهگیری خوشهای به‌عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و با تکمیل فرم کوتاه پرسشنامه‌ی پنج عامل بزرگ شخصیت، مقیاس صبر و پرسشنامه‌ی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در این پژوهش شرکت کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که پنج عامل بزرگ شخصیت به غیر از عامل گشودگی در تجربه توانستند به‌صورت مستقیم مؤلفه‌های صبر و راهبردهای مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان را پیش‌بینی نمایند. همچنین عوامل توافق پذیری (09/0 =β؛ 0001/0 P<)، وظیفه گرایی (04/0 =β؛ 0001/0 P<) و روان نژندگرایی (04/0- =β؛ 001/0 P<) به‌صورت غیرمستقیم راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان را پیش‌بینی نمودند و در این میان، مؤلفه‌های متعالی شدن و استقامت نقش واسطه‌ای را ایفا کردند. راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان نیز توسط عوامل وظیفه گرایی (07/0- =β؛ 0001/0 P<) و روان نژندگرایی (09/0=β؛ 0001/0 P<) به‌صورت غیرمستقیم پیش‌بینی شد و مؤلفه‌ی رضایت صبر نقش واسطه‌ای نشان داد. از یافته‌های این پژوهش می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که مؤلفه‌های صبر میتواند به‌عنوان متغیر واسطه‌ای تأثیر ویژگی‌های شخصیتی منفی (مانند، روان نژندگرایی) بر راهبردهای تنظیم هیجان را تعدیل و اثرات ویژگی‌های شخصیتی مثبت (مانند، توافق پذیری و وظیفه گرایی) بر این راهبردها را تقویت نماید. بنابراین به روانشناسان پیشنهاد می‌شود که به‌منظور افزایش توانایی مراجعان در تنظیم هیجانات خویش از راهبردهای آموزشی صبر استفاده کنند.
مقاله پژوهشی
آسیه شریعتمدار
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مطالعه‌ی تجربه‌ی زیسته‌ی افراد از پدیده‌ی رودربایستی صورت گرفت. روش تحقیق، کیفی و از نوع پدیدارگرایی بود. جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه‌ی نیمه ساختار یافته و جامعه شامل افرادی بود که تجربه رودربایستی را داشتند. نمونهگیری به صورت هدفمند و مصاحبه‌ها تا اشباع دادهها ادامه یافت. تعداد آزمودنی‌ها 20 نفر بود. روش ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف مطالعه‌ی تجربه‌ی زیسته‌ی افراد از پدیده‌ی رودربایستی صورت گرفت. روش تحقیق، کیفی و از نوع پدیدارگرایی بود. جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه‌ی نیمه ساختار یافته و جامعه شامل افرادی بود که تجربه رودربایستی را داشتند. نمونهگیری به صورت هدفمند و مصاحبه‌ها تا اشباع دادهها ادامه یافت. تعداد آزمودنی‌ها 20 نفر بود. روش تجزیه تحلیل اطلاعات، از نوع تحلیل تماتیک بود. با پرسش از تجارب آزمودنی‌ها و بازخوانی روایت‌های آنان، مضامین مهم استخراج و طبقه بندی شد. عوامل مشترک زیر به عنوان مضامین نمایانگر تجربه‌ی رودربایستی به دست آمد: مهمترین مفهوم این پدیده احساس بی میلی است. احساسات دیگر شامل ناراحتی، فشار و گیرکردن است. برای غلبه بر این احساسات، جریان این افکار به راه می‌افتد: تمرکز بر برداشت طرف رابطه، افکار تردید آمیز، افکار متمرکز بر ارزش‌ها، افکار خشمگینانه و افکار متمرکز بر خود. مجموع این افکار موجب می‌شود فرد، مبادرت به رفتاری کند که ویژگی آن، حالت آماده‌باش، کلیشهای، سخت و مشقت بار، منفعلانه و غیرصادقانه و غیر صمیمی بودن است. اما بلافاصله پس از انجام رفتار، احساسات پشیمانی، ناتوانی و ضعف، خشم و نفرت نسبت به خود و طرف رابطه و احساسات دیگری چون دورویی و تحت سلطه بودن و به تبع این احساسات، افکار سرزنش‌گرانه، آرزومندانه و خشمگینانه تجربه می‌شوند. در واقع با توجه به ویژگی روابط صمیمانه که بر خود افشایی و اعتماد مبتنی است، روابط مبتنی بر رودربایستی نقطه‌ی مقابل روابط صمیمانه است.
مقاله پژوهشی
فریده سادات حسینی؛ یاسر امیدوار؛ نرجس عباسی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش کارکردهای اجرایی به عنوان عامل شناختی/ عصب‌شناختی و افکار خود آیند منفی به عنوان عامل شناختی/ روانشناختی در دشواری در تنظیم هیجان نوجوانان است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانشآموزان پسر متوسطهی دوره اول شهر بوشهر که در سال تحصیلی 94 – 95 مشغول به تحصیل بودند. از بین این دانشآموزان تعداد ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش کارکردهای اجرایی به عنوان عامل شناختی/ عصب‌شناختی و افکار خود آیند منفی به عنوان عامل شناختی/ روانشناختی در دشواری در تنظیم هیجان نوجوانان است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانشآموزان پسر متوسطهی دوره اول شهر بوشهر که در سال تحصیلی 94 – 95 مشغول به تحصیل بودند. از بین این دانشآموزان تعداد 128 نفر (دامنه سنی آنها حداقل 12 و حداکثر 16 بود) از طریق نمونهگیری خوشهای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان، پرسشنامه افکار خود آیند منفی و نرمافزارهای کامپیوتری ویسکانسین، استروپ و عملکرد مداوم جهت سنجش کارکردهای اجرایی استفاده شد. برای تحلیل دادههای این پژوهش نیز از روش آماری رگرسیون همزمان و گام‌به‌گام استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که از بین مؤلفه‌های کارکردهای اجرایی، بازداری شناختی پیش‌بینی کننده فقدان آگاهی هیجانی بود و همچنین از بین مؤلفه‌های افکار خود آیند منفی ناسازگاری شخصی پیش‌بینی کننده تمام ابعاد شامل عدم پذیرش پاسخ هیجانی، دشواری در رفتار هدفمند، فقدان آگاهی هیجانی، دسترسی محدود به راهبردها و عدم وضوح هیجانی است و همچنین خود پنداشت منفی پیش‌بینی کننده فقدان آگاهی هیجانی است. نتایج پژوهش حاضر، نقش افکار خود آیند منفی و کارکردهای اجرایی را در دشواری‌های تنظیم هیجانی نوجوانان را برجسته می‌کند، لذا یافته‌های این پژوهش میتواند کاربردهای بالینی داشته و در برنامه‌های آموزشی مربوط به تنظیم و کنترل هیجان مؤثر واقع شود.
مقاله پژوهشی
الهام توکلی؛ شهلا پزشک؛ ژانت هاشمی آذر؛ علی دلاور؛ غلامرضا صرامی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامۀ مداخله‌ای مبتنی بر بازی‌های عصب نمایشی بر دلبستگی مادران باردار- جنین بود. به منظور اجرای برنامۀ مداخله‌ای، مادران داوطلب 20 تا 35 سالۀ نخست‌زا که به لحاظ سطح تحصیلی دیپلم به بالا بودند و مطابق مقیاس گلدبرگ دارای سلامت عمومی بودند، از ابتدای ماه چهارم بارداری به صورت پانزده روز یک‌بار به مدت یک ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامۀ مداخله‌ای مبتنی بر بازی‌های عصب نمایشی بر دلبستگی مادران باردار- جنین بود. به منظور اجرای برنامۀ مداخله‌ای، مادران داوطلب 20 تا 35 سالۀ نخست‌زا که به لحاظ سطح تحصیلی دیپلم به بالا بودند و مطابق مقیاس گلدبرگ دارای سلامت عمومی بودند، از ابتدای ماه چهارم بارداری به صورت پانزده روز یک‌بار به مدت یک ساعت مورد آموزش قرار گرفتند. به منظور بررسی وضعیت دلبستگی، مقیاس دلبستگی پیش از تولد ماهانه توسط مادران پر میشد. روش مورد استفادۀ این پژوهش، روش نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. گروه گواه با در نظرگیری ملاکهای ورود و شمول از میان مادران مراجعه کننده به بیمارستان نیکان انتخاب شدند. یافتهها در سطح آمار توصیفی نشان دهندۀ اثرگذاری برنامۀ آموزشی مورد پژوهش بود ولی در سطح آمار استنباطی و با استفاده از آزمون t، میانگین دو گروه تنها به لحاظ شدت در ماه هفتم و در سطح 05/0 تفاوت معناداری داشت. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهند که اجرای برنامۀ آموزشی مبتنی بر بازی‌های عصب نمایشی توان تاثیرگذاری بر سطح دلبستگی پیش از تولد را دارد بنابراین می‌توان از این برنامه در جهت ارتقای سطح دلبستگی مادران استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
آرش بهرامی؛ حسین محققی؛ ابوالقاسم یعقوبی
چکیده
اوتیسم یکی از اختلالات فراگیر رشد است که با تخریب پایدار در تعاملات اجتماعی متقابل، تاخیر یا انحراف ارتباطی و الگوی ارتباطی کلیشهای محدود مشخص است. داشتن کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم باعث افسردگی، نگرانی، استرس، شرمندگی و خجالت در والدین آنها می‌شود و مطالعات نشان داده که در مواردی باعث تاثیر منفی بر روابط زناشویی نیز شده ...
بیشتر
اوتیسم یکی از اختلالات فراگیر رشد است که با تخریب پایدار در تعاملات اجتماعی متقابل، تاخیر یا انحراف ارتباطی و الگوی ارتباطی کلیشهای محدود مشخص است. داشتن کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم باعث افسردگی، نگرانی، استرس، شرمندگی و خجالت در والدین آنها می‌شود و مطالعات نشان داده که در مواردی باعث تاثیر منفی بر روابط زناشویی نیز شده است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، تعیین میزان تاثیر آموزش مهارت مدیریت هیجان منفی بر افکار اضطرابی والدین کودکان اوتیسم شهر همدان بود. طرح پژوهشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون بدون گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه والدین کودکان دارای اختلالات طیف فراگیر رشد (اوتیسم)، در مرکز درمانی ذهن زیبا در شهر همدان تشکیل می دادند که تعداد آنها 80 نفر بود که در ابتدا به وسیله دعوت نامه‌ای از والدین درخواست شد، که آمادگی خودرا برای شرکت در کارگاه‌های آموزش مدیریت هیجان منفی اعلام کنند،که از این طریق 40 نفر از والدین براساس آزمون‌های افکار اضطرابی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در پیش آزمون میانگین افکار اضطرابی پدران و مادران به ترتیب 78/38 و 88/35 بود که در پس آزمون به 20/12 و 93/12 کاهش یافت و به این ترتیب این نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های مدیریت هیجان‌های منفی بر کاهش افکار اضطرابی والدین کودکان اوتیسم اثر گذار است. با توجه به آنکه والدین کودکان اوتیسم در معرض فشارهای روانی قرار دارند و در کنار آن افکار اضطرابی خاصی را تجربه می کنند، آموزش میتواند بر سازگاری آنها اثر گذارد و افکار اضطرابی را اصلاح کند و بر میزان پذیرش کودکان در خانواده اثر مستقیم بگذارد.
مقاله پژوهشی
نجمه عابدی شرق؛ مسعود آهوان؛ یونس دوستیان؛ یوسف اعظمی؛ سپیده حسینی
چکیده
نقص در فرایند تنظیم هیجانی به عنوان یکی از مشکلات عمده بیماران وسواسی گزارش شده است و در مدل طرحوارهدرمانی هیجانی (EST) نقش هیجانها و راهبردهای پردازش هیجان برجسته هستند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان طرحوارهدرمانی هیجانی بر نشانههای بالینی و طرحواره هیجانی در مبتلایان به اختلال وسواس فکری وعملی بود.پژوهش حاضر یک تحقیق ...
بیشتر
نقص در فرایند تنظیم هیجانی به عنوان یکی از مشکلات عمده بیماران وسواسی گزارش شده است و در مدل طرحوارهدرمانی هیجانی (EST) نقش هیجانها و راهبردهای پردازش هیجان برجسته هستند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان طرحوارهدرمانی هیجانی بر نشانههای بالینی و طرحواره هیجانی در مبتلایان به اختلال وسواس فکری وعملی بود.پژوهش حاضر یک تحقیق نیمهتجربی بود. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه زنان مراجعهکننده به مراکز مشاوره شهر نیشابور در سال 1394-1393 بود. نمونه شامل 20 بیمارمبتلا به اختلال وسواس که به روش دردسترس انتخاب شد (گروه مداخله10 نفر و لیست انتظار 10 نفر). برای گروه مداخله روش EST طی 12 جلسه هفتگی 2 ساعته برای هر فرد برگزار شد. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه وسواس فکری وعملی ییل براون و مقیاس طرحوارههای هیجانی لیهی بود و دادهها با استفاده از روش کوواریانس تحلیل شد. نتایج تحلیل دادهها نشان داد که ابعاد تاییدطلبی، قابلیت درک، گناه، ارزشهای بالاتر، کنترل، بیحسی، مدت زمان، توافق، بیان احساس و سرزنش در گروههای مداخله وکنترل تفاوت معنیداری وجود دارد (p<0.05)،اما در ابعاد سادهاندیشی درباره هیجان، منطقی، پذیرش احساسات و اندیشناکی این تفاوت معنیدار نبود. بهطور کلی نتایج این پژوهش نشان میدهد که EST تاثیر مناسبی در کاهش اختلال وسواس داشته است و میتواند به عنوان یک درمان موثر در اصلاح بسیاری از طرحوارههای هیجانی زنان مبتلا به اختلال وسواس مورد توجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
زهرا ولی تبار؛ فریده حسین ثابت
چکیده
افکار خودکار منفی، نگرش‌های منفی و خاطرات مزاحم ویژگی‌های شناختی مرتبط با افسردگی هستند. علاوه بر این، ارزیابی‌های منفی از خاطرات مزاحم و واکنش‌های اجتنابی در برابر آنها با افسردگی رابطه دارد. برخی از پژوهش‌ها ویژگی‌های خاطرات مزاحم (پریشانی همراه با آن و احساس کرختی و بیحسی همراه با آن) را عامل تعیین کننده‌ی افسردگی می‌دانند، ...
بیشتر
افکار خودکار منفی، نگرش‌های منفی و خاطرات مزاحم ویژگی‌های شناختی مرتبط با افسردگی هستند. علاوه بر این، ارزیابی‌های منفی از خاطرات مزاحم و واکنش‌های اجتنابی در برابر آنها با افسردگی رابطه دارد. برخی از پژوهش‌ها ویژگی‌های خاطرات مزاحم (پریشانی همراه با آن و احساس کرختی و بیحسی همراه با آن) را عامل تعیین کننده‌ی افسردگی می‌دانند، در حالی که بر اساس نتایج برخی دیگر از پژوهش‌ها، پاسخ به این خاطرات مزاحم بهتر میتواند، افسردگی را پیش‌بینی کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی بین افکار خودکار منفی، نگرش‌های منفی، ویژگی‌های خاطرات مزاحم و پاسخ به آنها با افسردگی و توانایی این متغیرها در پیش‌بینی افسردگی می‌باشد. 112 نفر از زنان 25 تا 35 ساله در فرهنسگرای معرفت، پرسشنامه افسردگی بک، افکار خودآیند منفی، مثلث شناختی و پاسخ به خاطرات مزاحم را تکمیل کردند و از تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای بررسی رابطه‌ی بین آنها استفاده گردید. افکار خودآیند منفی، نگرش‌های منفی و ویژگی‌های خاطرات مزاحم (پریشانی همراه با خاطرات مزاحم و احساس جدایی و کرختی همراه با بازیابی آنها) می‌توانند، افسردگی را پیش‌بینی کنند. اگر رویدادهای ناگوار گذشته در داستان زندگی فرد جای نگیرند، خاطرات مزاحم و پریشانی و احساس کرختی و جدایی همراه با آن منجر به افسردگی می‌شود و این ویژگی‌های خاطرات مزاحم بیشتر از واکنش به آنها میتواند افسردگی را پیش‌بینی کند.
