مطالعات روان‌شناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

تدوین الگوی والدگری مبتنی بر نظریه کارکردهای اجرائی و مقایسه اثربخشی آن با برنامه بارکلی بر کارکردهای اجرائی و رفتارهای یادگیری کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، واحداصفهان(خوراسگان)دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 استاد گروه روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، واحد اصفهان(خوراسگان)دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

چکیده

اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی یکی از اختلالات شایع در کودکان است و مبتلایان به آن دارای نقایصی در کارکردهای اجرائی و یادگیری هستند؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی والدگری مبتنی بر نظریه کارکردهای اجرائی و مقایسه اثربخشی آن با برنامه بارکلی بر کارکردهای اجرائی و رفتارهای یادگیری کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی بود. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه بود. نمونه آماری 45 نفر از مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نقص‌توجه/بیش‌فعالی در شهر اصفهان در بهار و تابستان 1398 بودند که بر مبنای ملاک‌های ورود و خروج به صورت دردسترس انتخاب و در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) و هر گروه 15 نفر گمارده شدند. از آزمون عصب- روانشناختی کولیج (2002) و مقیاس رفتارهای یادگیری (2000) در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری برای سنجش متغیرهای وابسته استفاده شد. گروه‌ آزمایش اول تحت 12 جلسه الگوی والدگری مبتنی بر نظریه کارکردهای اجرائی و گروه آزمایش دوم تحت 8 جلسه برنامه بارکلی قرار گرفتند و گره کنترل هیچ‌گونه درمانی دریافت نکرد. داده‌های جمع آوری شده به روش تحلیل واریانس اندازه‌های تکرار شده و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. الگوی والدگری مبتنی بر نظریه‌های کارکردهای اجرائی و برنامه بارکلی بر کارکردهای اجرائی و رفتارهای یادگیری کودکان مبتلا به نقص‌توجه/بیش‌فعالی دارای اثرات مثبت داشتند (05/0>p). به این معنا که الگوی والدگری مبتنی بر نظریه‌های کارکردهای اجرائی و برنامه ‌بارکلی منجر به بهبود معنادار کارکردهای اجرائی و رفتارهای یادگیری کودکان مبتلا به نقص‌توجه /بیش‌فعالی شدند. بنابراین الگوی والدگری مبتنی بر نظریه‌های کارکردهای اجرائی و برنامه ‌بارکلی به منظور بهبود کارکردهای

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Parenting Model Based on Executive Function Theory and Barkley’s Program on Executive Functions and Learning Behaviors of Children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • zahra barahimi 1
  • Ahmad Abedi 2
  • ali aghaei 3

1 Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Isfahan Branch(Khorasgan) Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

2 Associate Professor of Psychology,department of exceptional children psychology, university of Isfahan, Isfahan, Iran.

3 Department of Psychology, Educational Sciences and Psychology, Isfahan Branch(Khorasgan) Islamic Azad University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Attention Deficit / Hyperactivity Disorder is one of the most common disorders in children and those with it have deficits in executive functions and concentration and learning. Therefore the aim of this study was to compare the effectiveness of parenting model based on executive function theory and Barkley’s program on executive functions and learning behaviors of children with attention deficit / hyperactivity disorder. The research method was quasi-experimental designs with pretest-posttest and two-month follow-up. A sample of 45 mothers with children with attention deficit / hyperactivity disorder in Isfahan in spring and summer of 2018 was selected based on inclusion and exclusion criteria in three groups (two experimental and one control group) and each group 15 persons were assigned. The College Neuropsychological Test (2002) and the Learning Behaviors Scale (2000) at pre-test, post-test, and follow-up were used to measure the dependent variables. The first experimental group underwent 12 sessions of parenting model based on performance theory and the second experimental group underwent 8 sessions of Barkley’s program and the control node received no treatment. Data were analyzed by repeated measures ANOVA and SPSS software. Parenting model based on theories of executive functions and Barkley’s program have positive effects on executive functions and learning behaviors of children with attention deficit / hyperactivity disorder (p<0.05). That is, parenting paradigms based on theories of executive functions and the Barkley’s program have significantly improved executive functions and learning behaviors of children with attention deficit / hyperactivity disorder. Therefore, the parenting model based on theories of executive functions and the Barclays program are applicable to improve the executive functions and learning behaviors of children with attention deficit / hyperactivity disorder along with other effective treatments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Executive Functions
  • Learning Behaviors
  • Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder
  • Parenting Pattern Based on Executive Function Theory
  • Barkley’s program
مراجع
احمدی، ا؛ ارجمندنیا، ع؛ عزیزی، م؛ مطیعی، س.(1396). اثربخشی برنامه آموزش کارکردهای اجرائی رایانه محور بر ویژگی‌های شناختی و پیشرفت ریاضی کودکان دارای نارسایی توجه/بیش فعالی. مجله پرستاری کودکان، ۴ (۱): ۴۳-۵۰
انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی. ترجمه یحیی سید محمدی (1398). تهران: نشر روان.
بارکلی، ر.(2013). آموزش کودکان با نقص توجه- بیش فعالی، ترجمه؛ احمد عابدی و عادله شعرباف زاده. (1394). تهران: انتشارات جنگل.
بهمنی، ط و علیزاده، ح.(1390). بررسی اثر آموزش مدیریت به مادران بر بهبود شیوه‌های فرزند پروری و کاهش نشانه‌های اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی فرزندان. روان­شناسی افراد استثنایی، 1(1): 44-27.
خدابنده، ف؛ درستی، ک و رجبی مقدم، ف. (1397). تأثیر روش آموزش درمانی بارکلی بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرائی والدین دانش آموزان دارای مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی. پنجمین کنفرانس بین‌المللی روان­شناسی علوم تربیتی و سبک زندگی
داوسون، پ و گوئیر، ر.(1393). کارکردهای اجرائی در کودکان و نوجوانان: راهنمای سنجش و مداخله. ترجمه: ابراهیمی، علی‌اکبر و همکاران. اصفهان: نوشته.
عابدی، ا؛ هادی پور، م؛ شوشتری، م؛ جعفری، ر؛ شفیعی، ا.(1392). بررسی پایایی، روایی و تعیین ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) بر روی دانش آموزان دوره راهنمایی. اندازه‌گیری تربیتی، 4(12): 23-40.
عزیزیان، م.(1397). مداخله‌های آموزشی کارکردهای اجرائی برای کودکان با نارسایی شناختی. تعلیم و تربیت استثنایی، 1(150): 71-63.
علیزاده، ح؛ زاهدی پور، م.(1383). کارکردهای اجرائی در کودکان با و بدون اختلال هماهنگی رشدی. تازه‌های علوم شناختی، ۶ (۳ و ۴): ۴۹-۵۶
کاظمی، س و سیف، الف. (1389). تأثیر آموزش کاردهای اجرایی بر عملکرد نیمرخ اسید وکسلر کودکان در دانش آموزان اختلال یادگیری شهر شیراز. مجله روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 1(2): 106-93.
کدخدایی، م؛ احمدی، ا و عابدی، ا.(1396). بررسی تأثیر آموزش برنامه والدگری بارکلی بر سلامت روان مادران کودکان پسر دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی مقطع ابتدایی شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 18(2): 12-24.
ملک پور، م؛ کاویان، ف و عابدی، ا.(1392). اثربخشی آموزش کارکردهای اجرائی بر میزان توجه کودکان پیش‌دبستانی دارای اختلال هماهنگی رشد. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11(2): 120-108.
ملک پور، م؛ کاویان، ف و عابدی، ا.(1392). اثربخشی آموزش کارکردهای اجرائی بر میزان تکانشگری کودکان پیش‌دبستانی دارای اختلال هماهنگی رشد. توان‌بخشی، 14(1): 81-70.
نجاتی و؛ آقایی ثابت، س و خوشحالی پناه، ص. (1392). شناخت اجتماعی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی. علوم تربیتی و روان­شناسی، 2(2): 47-53.
نورانی، ر؛ مشهدی، ع؛ طیبی، ز و خیرخواه، ف.(1395). اثر آموزش کارکردهای اجرائی مبتنی بر زندگی روزمره، بر کارکردهای اجرائی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 18(1): 68-78.
Anderson, J & Bolden, J. (2018). The role of executive functions in depression and attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) symptomatology. University of Tennessee, Knoxville Trace: Tennessee Research and Creative Exchange
Barkley, R. A. (1997). ADHD and the nature of self-control. New York: Guilford Press.
Barkley, R. A. (2013). Defiant children: A clinician's manual for assessment and parent training (3rd ed.). Guilford Press.
Berthelsen, D., Hayes, N., White, S., & Williams, K. E. (2017). Executive Function in Adolescence: Associations with Child and Family Risk Factors and Self-Regulation in Early Childhood. Frontiers in psychology, 8: 903. doi:10.3389/fpsyg.2017.00903
Bussing, R., Zima, B. T., Mason, D. M., Meyer, J. M., White, K., & Garvan, C. W. (2012). ADHD knowledge, perceptions, and information sources: perspectives from a community sample of adolescents and their parents. Journal of Adolescent Health, 51(6): 593-600.
Cortese, S., Ferrin, M., Brandeis, D., Buitelaar, J., Daley, D., Dittmann, R. W., European ADHD Guidelines Group (EAGG) (2015). Cognitive training for attention-deficit/hyperactivity disorder: meta-analysis of clinical and neuropsychological outcomes from randomized controlled trials. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 54(3): 164–174.
Dagenais E, Rouleau I, Tremblay A, Demers M, Roger É, Jobin C, & Duquette P. (2016). Role of executive functions in prospective memory in multiple sclerosis: Impact of the strength of cue-action association. J Clin Exp Neuropsychol, 38(1):127-40
Daley, ‎D ‎&‎O’Brien, ‎M.‎ (2013).‎A‎ small-scale randomized controlled trial of the self-help version of the New Forest Parent Training Programme for children with ADHD symptoms. European Child & Adolescent Psychiatry, 22 (9), 543-552.
DeLoatche, K. J. (2015). Parent-child interaction therapy as a treatment for ADHD in early childhood: A multiple baseline single-case design. Unpublished doctoral dissertation, College of Education, University of South Florida, Tampa Bay, Florida.
Fabiano GA, Pelham WE Jr, Coles EK, Gnagy EM, Chronis-Tuscano A, O'Connor BC. (2009). A meta-analysis of behavioral treatments for attention-deficit/hyperactivity disorder. Clin Psychol Rev, 29(2):129-40. 
Finzi-Dottan, R. (2011). Aggression and conduct disorder in former Soviet Union immigrant adolescents: The role of parenting style and ego identity. Children and Youth Services Review, 33(6): 918–926.
Kanagaratnam, P & Asbjornsen, A. (2007). Executive deficits in chronic PTSD related to political violence. Journal of Anxiety Disorders, 21(4):510-25
Lam, C. B., Chung, K., & Li, X. (2018). Parental Warmth and Hostility and Child Executive Function Problems: A Longitudinal Study of Chinese Families. Frontiers in psychology, 9: 1063.
Malik, T. A., & Tariq, N. (2014). Parent training in reduction of attention-deficit/hyperactivity disorder and oppositional defiant disorder symptoms in children. Pakistan Journal of Psychological Research, 29(1), 151–169.
Mary, A. (2014). Student Learning Behavior and Academic Achievement - Unraveling its relationship. See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net
McDermott, P. A., Rikoon, S. H., & Fantuzzo, J. W. (2016). Transition and protective agency of early childhood learning behaviors as portents of later school attendance and adjustment. J. Sch. Psychol, 54: 59–75.
Schaefer, B.A. (2004).A demographic survey of learning behaviors among American students. School Psychology Review, 33: 481-497.
Steiner, A. M. (2011). A strength-based approach to parent education for children with autism. Journal of Positive Behavior Interventions, 13(3):178-190.
Tokan, M.K. & Imakulata, M.M. (2019). The effect of motivation and learning behaviour on student achievement. South Afr. J. Edu, 39. 10.15700/saje.v39n1a1510.
Van der Oord S, Ponsioen AJ, Geurts HM, Ten Brink EL, Prins PJ. (2014). A pilot study of the efficacy of a computerized executive functioning remediation training with game elements for children with ADHD in an outpatient setting: outcome on parent- and teacher-rated executive functioning and ADHD behavior. J Atten Disord, 18(8):699-712.
Urquiza, A. J., & Timmer, S. G. (2012). Parent-child interaction therapy: Enhancing parent-child relationships. Psychosocial Intervention, 21(2): 145-156.
Yaghmaei S, Malekpour M, Ghamarani A. (2019). The Effectiveness of Barkley's Parent Training on Social Skills of Students with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. SBRH, 3 (1):349
مطالعات روان‌شناسی بالینی
دوره 12، شماره 43
تیر 1400
صفحه 73-107
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار