نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمانه رفیعی فروشانی ¹
• فاطمه ایزدی ²

¹ دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه روان‌شناسی، واحد خمینی‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

² استادیار گروه روان‌شناسی، واحد خمینی‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی‌شهر، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: استرس والدگری و الگوهای ناکارآمد رابطه والد–فرزند از چالش‌های اصلی خانواده‌های دارای کودک مبتلا به اختلال نقص توجه–بیش‌فعالی به شمار می‌رود و می‌تواند پیامدهای منفی بر سلامت روانی والدین و رشد کودک داشته باشد. پژوهش حاضر باهدف اثربخشی آموزش فرزندپروری هشیار مبتنی بر رویکرد ایماگوتراپی بر استرس والدگری و الگوی رابطه والد- فرزند مادران دارای فرزند با اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی شهرستان خمینی‌شهر انجام شد.
روش‌شناسی پژوهش: روش این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری آن، شامل کلیة مادران دارای فرزند با اختلال نقص توجه- بیش­فعالی 9 تا 12ساله شهرستان خمینی‌شهر در سال تحصیلی 1403-1402 بودند که از میان آن‌ها، 30 نفر به روش نمونه­گیری هدفمند و بر اساس معیارهای ورود به پژوهش انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی و برابر، در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. آزمودنی­های گروه آزمایش طی 8 جلسة 90 دقیقه­ای برنامة فرزندپروری هشیار مبتنی بر رویکرد ایماگوتراپی را دریافت نمودند؛ اما آزمودنی­های گروه کنترل در این برنامه شرکت نداشتند. ابزارهای مورداستفاده شامل پرسشنامه فرم والد اختلال نقص توجه- بیش­فعالی کانرز (1999)، استرس والدگری آبیدین (1995) و الگوی رابطه والد- فرزند پیانتا (1994) بود. داده­ها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس با نسخه 26 نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد آموزش فرزندپروری هشیار مبتنی بر رویکرد ایماگوتراپی بر استرس والدگری و الگوی رابطه والد- فرزند مادران دارای فرزند با اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی در گروه آزمایش در مرحله پس‌آزمون تأثیرگذار بوده و تغییرات گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل از نظر آماری معنادار بودند (05/0>P).
نتیجه‌گیری: بنابراین، می‌توان از برنامة آموزش فرزندپروری هشیار مبتنی بر رویکرد ایماگوتراپی جهت بهبودبخشیدن به استرس والدگری و الگوی رابطه والد- فرزند مادران دارای فرزند با اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی بهره جست.

کلیدواژه‌ها

• فرزندپروری هشیار مبتنی بر رویکرد ایماگوتراپی
• استرس والدگری
• الگوی رابطه والد- فرزند
• اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Conscious Parenting Training Based on Imago Therapy Approach on Parenting Stress and Parent-Child Relationship Pattern of Mothers Having Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

• Samaneh Rafiee Foroshani ¹
• Fatemeh Izadi ²

¹ MSc Student, Department of Psychology, Khomeinishahr branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

² Department of Psychology, Kho.C., Islamic Azad University, Khomeinishahr, Iran.

چکیده [English]

Objective: The present study aimed to examine the effectiveness of conscious parenting training based on Imago Therapy approach on parenting stress and parent-child relationship patterns in mothers of children with attention-deficit/hyperactivity disorder in Khomeini Shahr.
Research Methodology: This study employed a semi-experimental design with a pre-test-post-test design and a control group. The statistical population included all mothers of children aged 9 to 12 years with ADHD in Khomeini Shahr during the 2023–2024 academic year. From this population, 30 individuals were selected through purposive sampling based on the inclusion criteria and were randomly and equally assigned to the experimental and control groups. The participants in the experimental group received the mindful parenting training program based on the Imago therapy approach in 8 sessions of 90 minutes, while the control group did not participate in this program. The research instruments included the Conners' Parent Rating Scale for ADHD (1999), Abidin's Parenting Stress Index (1995), and Pianta's Parent-Child Relationship Scale (1994). Data were analyzed using covariance analysis in SPSS version 26.
Findings: The results indicated that conscious parenting training based on Imago Therapy approach on parenting stress and parent-child relationship patterns in mothers of children with attention-deficit/hyperactivity disorder significantly impacted parenting stress and parent-child relationship patterns in mothers of children with ADHD in the post-test phase, with statistically significant differences between the experimental and control groups (P<0.05).
Conclusion: Therefore, the conscious parenting training based on Imago Therapy approach can be utilized to improve parenting stress and parent-child relationship patterns in mothers of children with ADHD.

کلیدواژه‌ها [English]

• Conscious Parenting Training Based on Imago Therapy Approach
• Parenting Stress
• parent-child relationship patterns
• attention-deficit/hyperactivity disorder