نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای تخصصی روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

4 استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

اعتیاد به خرید یک نیاز غیرقابل‌کنترل است که فرد را مجبور می‌کند تا برای رهایی موقت از پریشانی روانی و افسردگی به سمت خرید کردن گرایش پیدا کند. در همین زمینه، پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی و پایایی مقیاس اعتیاد به خرید حضوری در نمونه ایرانی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع ارزشیابی بود. نمونه شامل 500 نفر، از زنان (404) و مردان (96) شهر تهران در سال 1400 بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و مقیاس اعتیاد به خرید حضوری، سیاهه رفتار ذخیره‌سازی و پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی را تکمیل کردند. ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس اعتیاد به خرید حضوری از طریق آزمون تحلیل عامل تأییدی، روایی واگرا، روایی همزمان، همبستگی پیرسون و ضریب آلفای کرونباخ در نرم‌افزار R نسخه 1/4 در سطح معناداری 05/0 تحلیل شد. ساختار هفت عاملی (برتری، تعدیل خلق، تعارض، تحمل، عود، کناره‌گیری و مشکلات) مقیاس اعتیاد به خرید حضوری با استفاده از تحلیل عامل تأییدی بررسی و تأیید شد (89/0=CFI، 07/0=RMSEA). در بررسی روایی ملاکی همزمان و واگرا، همبستگی مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین با سیاهه رفتار ذخیره‌ای مثبت و معنادار بود. همچنین رابطه اعتیاد به خرید حضوری با بهزیستی روان‌شناختی نیز منفی و معنادار بود. ضریب آلفای کرونباخ برای نمره کل مقیاس اعتیاد به خرید حضوری 96/0 و برای ابعاد آن 81/0 تا 92/0 به دست آمد. یافته‌ها بیانگر روایی سازه‌ای و پایایی قابل قبول مقیاس اعتیاد به خرید حضوری است و ساختار چندبعدی این مقیاس می‌تواند به منظور تشخیص اعتیاد به خرید حضوری کمک کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psychometric Properties of Shopping Addiction Scale in Iranian Sample

نویسندگان [English]

  • Farzin Bagheri Sheykhangafshe 1
  • Zahra Khani 2
  • Hojjatollah Farahani 3
  • Parviz Azadfallah 4

1 Ph.D. Student in Psychology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

2 Ph.D. Candidate in Psychology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

3 Assistant Professor of Psychology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

4 Professor of Psychology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Shopping addiction is an uncontrollable need that forces a person to go shopping for temporary relief from psychological distress and depression. In this regard, the present study was conducted to investigate the reliability and validity of the shopping addiction scale in the Iranian sample. This research was a descriptive-analytical study of evaluation type. The sample consisted of 500 women (404) and men (96) in Tehran in 2021 who were selected by the available sampling method and completed the shopping addiction scale, saving inventory, and psychological well-being scale. Psychometric properties of the shopping addiction scale were analyzed by confirmatory factor analysis, divergent validity, concurrent validity, Pearson correlation, and Cronbach's alpha coefficient in R software version 4.1 at a significance level of 0.05. The seven-factor structure (Salience, Mood Modification, Conflict, Tolerance, Relapse, Withdrawal, and Problems) of the shopping addiction scale was evaluated and confirmed using confirmatory factor analysis (CFI = 0.89, RMSEA = 0.07). In examining the concurrent and divergent criterion validity, the correlation of the online shopping addiction scale with the saving inventory was positive and significant. The relationship between shopping addiction and psychological well-being was also negative and significant. Cronbach's alpha coefficient for the total score of the in-person addiction scale was 0.96 and for its dimensions was 0.81 to 0.92. The findings indicate the structural validity and acceptable reliability of the shopping addiction scale, and the multidimensional structure of this scale can help to diagnose shopping addiction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shopping Addiction Scale
  • Validity
  • Reliability
  • Psychometrics
منابع
بیرامی، منصور؛ هاشمی نصرت‌آباد، تورج؛ اسماعیل‌پور، خلیل؛ شیری، علی. (1400). اثربخشی درمان مبتنی بر کارآمدی هیجانی بر کاهش وابستگی به اینترنت و آسیب‌پذیری روان‌شناختی در دانش‌آموزان مبتلا به اعتیاد اینترنتی. مطالعات روان­شناسی بالینی، 11(44), 23-43.
باقری شیخانگفشه، فرزین؛ شباهنگ، رضا. (1398). پیش­بینی بهزیستی روان­شناختی سالمندان براساس معنویت، حمایت اجتماعی و خوش­بینی. مجله دین و سلامت، 7(2)، 22-32.
زمانیان، زهرا؛ رحیمی طاقانکی، چنگیز. (1401). ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه ارزیابی عمومی تجربه‌های روان‌پریشی در دانشجویان. مطالعات روان­شناسی بالینی، 12(48), 1-29.
محمدزاده، علی. (1388). اعتباریابی نسخه بازنگر­ی­شده پرسشنامه رفتار ذخیره­ای: سنجه احتکار وسواسی. مجله روان‌پزشکی و روا­­ن­شناسی بالینی ایران. 15(1)، 41-33.